برچسب: عاشورا

چرا خداوند براي قوم امام حسين علیه‌السلام عذاب آسماني نفرستاد؟

واقعه عاشورا آن چنان دردناک است، که هر آینه آدمی را بر این فکر می دارد که چرا خداوند بر آن قوم نامرد عذاب الهی را صادر نکرد. چنین سؤالی برای انسان کور دل، دلیلی برای عدم صحت عاشورا و برای انسان بصیر، سؤالی بزرگ است که ذهن وی را درگیر خواهد کرد. برای رهیافت به این پاسخ، به متن ذیل رجوع کنید.

آيا ازدواج امام حسين (ع) با ارينب ، در پيش آمد قضيه كربلا نقش داشته است؟

برخی در زمینه علل پیدایش ماجرای کربلا، ازدواج امام حسین با ارینب (معشوقه یزید) را مطرح می کنند. و قصد دارند با آن هدف اصلی امام حسین علیه‌السلام و پیام عاشورا را تحت الشعاع قرار دهند و واقعه کربلا را نیز بسان دیگر تراژدی های عاشقانه جلوه دهند. اما حقیقت این نیست. برای رهیافت به حقیقت متن پیش رو را مطالعه نمایید.

چرا خداوند بر حسین علیه السلام سخت گرفته است؟

شاید شما هم شنیده که آسيه _ همسر فرعون _ قبل از فرود آمدن سنگ بر سرش مرده بود. حا سؤال اینجاست پس چرا در باره امام حسين خداوند كاري نكرد كه ايشان قبل از بريدن سرش آن را احساس نكند؟ برای رهیافت به پاسخ این سؤال به نوشتار زیر مراجعه فرمایید.

آیا امام حسین علیه السلام در صبح عاشورا به استحمام پرداخته است؟

در برخی از کتب تاریخی آمده است که امام حسين علیه‌السلام در صبح عاشورا به استحمام پرداخته و با آب بدن خود را شستشو داده است.حال سؤالی که در اینجا پیش می آید آن است که چگونه با نبود آب در خيمه ها و ممنوعيت آن اباعبدالله بدین کار مشغول شده اند؟ شما می توانید پاسخ این سؤال را در نوشتار ذیل این مطلب مشاهده نمایید.

درآمدی بر سنت سازی امویان؛ مطالعه روندی- فرایندی روزه عاشورا

سنت های اسلامی به مثابه ی سفارشی الاهی نخستین بار بوسیله رسول خدا در جامعه ی مسلمانان مطرح شد، این در حالی بود که هنوز ساختار اجتماعی سرزمینهای اسلامی، شاکله ای بیشتر عربی بود تا اسلامی. همین دیدگاه سبب شد تا خلفای سه گانه و در ادامه ی آنها، امویان، با شخصی شماری سنن نبوی بکوشند تا سنتهای جدیدی را به نام خود ثبت نمایند. فضای فکری شام و فرمانروایی طولانی مدت امویان در این سامان از یک سو و شیوه عربی ـ رومی آن هم بر همان مبناهای پذیرفته شده در مکه از سوی دیگر به یاری جایگاه قریشی بودنشان زمینه و مقدمات لازم برای سنت سازی امویان را فراهم کرد. چشم انداز قریشی ـ عربی و انتساب جعلی به پیامبر و بعدها بهره گیری از صحابه ی حدیث ساز، شیوه ی نویی را در سنت سازی بر مبنای حذف دوامدار فضایل اهل بیت و شخصیت بخشی به امویان در تاریخ اسلام ثبت کرد. این نوشتار یکی از نمونه های جعل سنن، یعنی روزه داری در عاشورا را در یک بررسی روندی-فرایندی، بر مبنای «نظریه ی پخش» در منابع تاریخی به جستجو نشسته تا ساختگی بودن جریان روزه عاشورا را مستند نماید.

بررسی جامعه شناختی فرایندِ تغییراتِ ارزشیِ جامعه اسلامی در عصر معاویه

جامعه اسلامی پس از رحلت پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله و سلم شاهد تغییرات اجتماعی گسترده‌ ای به ویژه در زمینة ارزشها بود که در عصر معاویه (41 ـ 60 ق.) به نقطه اوج خود رسید. این رویداد را از منظرهای مختلفی می‌توان مورد بررسی قرار داد. نوشتار حاضر کوشیده است از منظر جامعه‌شناختی و مستند به داده های تاریخی که با روش اسنادی ـ کتابخانه ای گردآوری شده است به بررسی این موضوع بپردازد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که معاویه به عنوان نخستین حاکم اموی با بهره گیری از غفلت توده مردم از یک سو و استفاده از استراتژی زور وتزویر از دیگر سو توانست ابتدا قداست ارزشهای الهی را خدشه دار نماید و سپس از طریق باورهای ابداعی فرقه هایی مانند مرجئه و جبریّه، ارزشهای جاهلی و نژادپرستانه پیش از اسلام را زنده و مسیر حاکمیت دو باره آنها را هموار سازد. مقاله با حفظ نگاه تاریخی و رویکرد جامعه شناختی خود با این جمع بندی به پایان می رسد که حادثة جانسوز عاشورای سال 61 ق. مهمترین پیامد این تغییرات اجتماعی بود.

تعارض گزارش‌های آماری در بررسی‎های تاریخی؛ نمونه موردی، شمار زخم‎های امام حسین علیه السلام

تعارض گزارش‌های آماری در بررسی‎های تاریخی، یکی از مسائل دانش تاریخ و به ویژه تاریخ‎نگاری است. این مسئله زمانی اهمیت خواهد یافت که گزارش‌های آماری فراوانی از یک رویداد در دسترس باشد. درباره حادثه کربلا، گزارش‌های آماری فراوانی در منابع یافت می‌شود. یکی از این گزارش‌ها، شمار زخم‎های امام حسین علیه السلام است. براساس استقرای نویسنده، حدود چهارده گزارش آماری در این زمینه ثبت شده است که سازگاری آنها با یکدیگر دشوار است. نویسنده در این مقاله سعی می‎کند با استفاده از روش تاریخ‎گذاری گزارش و تفکیک گزارش‎های زخم از گزارش‎های پارگی لباس، تعیین لباس امام علیه السلام در صحنه نبرد، بررسی تطبیقی روایت‎های شیخ مفید، ابن اعثم و خوارزمی از لحظات پایانی زندگانی امام حسین علیه السلام و بازسازی صحنه نبرد با تکیه بر روایت شیخ مفید، به گزارش آماری صحیح نزدیک شود.

بررسی تاریخی گزارش‌های شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید دربارۀ امام حسین (علیه السّلام)

ابن ابی الحدید یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین شروح نهج البلاغه را نگاشته است. این شرح که حاوی اطلاعات مهم تاریخی است از جمله دربارۀ امام حسین(ع) است شایستۀ بررسی و نقد از زوایای مختلف است. مقالۀ حاضر پس از مروری کوتاه بر روش تاریخی شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید و ویژگی‌های آن روایت‌های تاریخی این کتاب دربارۀ امام حسین(ع) را در محورهای زیر مورد بررسی قرار داده و حسب نیاز به بررسی تطبیقی آن با دیگر منابع پرداخته است: رویدادهای پیش از امامت امام حسین(ع)، کینه ورزی‌ها نسبت به خاندان امام حسین(ع)، پیش گویی‌های مربوط به رویداد کربلا، اظهار نظر در بارۀ جایگاه امام حسین(ع) و جزئیات رویداد کربلا.

بررسی تاریخی گزارش‌های شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید دربارۀ امام حسین علیه السلام

ابن ابی الحدید یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین شروح نهج البلاغه را نگاشته است. این شرح که حاوی اطلاعات مهم تاریخی است از جمله دربارۀ امام حسین (ع) است شایستۀ بررسی و نقد از زوایای مختلف است. مقالۀ حاضر پس از مروری کوتاه بر روش تاریخی شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید و ویژگی‌های آن روایت‌های تاریخی این کتاب دربارۀ امام حسین(ع) را در محورهای زیر مورد بررسی قرار داده و حسب نیاز به بررسی تطبیقی آن با دیگر منابع پرداخته است: رویدادهای پیش از امامت امام حسین(ع)، کینه ورزی‌ها نسبت به خاندان امام حسین(ع)، پیش گویی‌های مربوط به رویداد کربلا، اظهار نظر دربارۀ جایگاه امام حسین(ع) و جزئیات رویداد کربلا