برچسب: طلحه

بازشناسی جنگ های امیرالمؤمنین علی علیه السلام از دیدگاه فرقه های کلامی

سلسله حوادثی که از اواسط دوره خلافت عثمان آغاز شد و به قتل او انجامید و همچنین حوادث دوره پنج‌ساله خلافت علی˜ به خصوص جنگ‌های جمل، صفین و نهروان، در پیدایش دیدگاه‌های تازه سیاسی و عقیدتی نقش بسیار مهمی داشت. مسائلی چون کفر و ایمان، که در این زمان ذهن جامعه اسلامی را به خود مشغول کرده بود به صحنه مجادلات فکری مسلمانان کشیده شد. همین امر سبب شد تا فرقه‌های کلامی که بعدها به وجود آمدند، آرای گوناگونی را درباره این جنگ‌ها، شرکت کنندگان و کشته شدگان در آن بیان دارند. مقاله حاضر به بررسی این دیدگاهها می‌پردازد.

چگونگی بیعت با امام علی(علیه السّلام)

پس از قتل عثمان، اصلی­ترین عامل رسیدن امام علی(ع) به قدرت، بیعت مردم با ایشان بود که همواره یکی از موضوعات مهم قابل بحث در تاریخ صدر اسلام می­باشد.
نوشتار حاضر، به بررسی تطبیقی و مختصر از چگونگی بیعت با حضرت، براساس کتاب ارزش­مند نهج­البلاغه و منابع مهم تاریخ اسلام که در فاصله قرن سوم تا دهم هجری تألیف یافته­اند، پرداخته است تا در این خصوص، برخی از ابهام­های موجود را رفع کند و به سؤالات مرتبط با آن پاسخ دهد.

معاویه و جنگ جمل‏

در جنگ جمل بنى‏امیّه در کنار ام المؤمنین عایشه، طلحة بن عبیداللَّه و زبیر بن عوام رو در روى سپاه خلیفه‏ى وقت، على‏علیه السلام ایستادند. گرچه در منابع تاریخى و روایى تصریح شده است که عایشه، طلحه و زبیر در شورش بر ضد عثمان نقش مهمى ایفاء کردند، ولى کمتر کسى درصدد برآمده است تا نحوه‏ى پیوستن بنى‏امیّه به اصحاب جمل را بررسى نماید. این پژوهش بر آن است که چگونگى در کنار هم قرار گرفتن بنى‏امیّه و اصحاب جمل را تبیین کند.

نقش عایشه طلحه و زبیر در قتل عثمان

در تاريخ يعقوبي، جلد2، صفحه175 صراحت دارد:

و كان أكثر من يؤلب عليه طلحة و الزبير و عائشة.

کساني که مردم را عليه عثمان، تحريک مي‌کردند، طلحه و زبير و عايشه بودند.

آقاي ابن حجر عسقلاني نقل مي‌کند از مطرّف بن عبد الله و مي‌گويد:

ریشه‌های اجتماعی قیام امام حسین علیه السلام

یکی دیگر از حوزه هایی که می توان ریشه های تاریخی عاشورا را در آن جست و جو کرد حوزه اجتماعی است ، نخست باید به لغزش خواص امت پیامبر(ص) در صدر اسلام اشاره کردکه به دلیل امتیازاتی چون سبقت در پذیرش اسلام ،هجرت قبل از فتح مکه ،شرکت در جنگ های صدر اسلام ،قرابت با پیامبر خدا(ص) ،کتابت وحی، درک محضر آن حضرت و یا اشتهار به زهد و عبادت در جامعه اسلامی نفوذ یافته بودند ،اما پس از رحلت پیامبر (ص) سلوک دینی خود را فراموش کرده وبه تسامح دینی و رخوت و سستی دروفاداری به آرمان های اسلام مبتلا شده و دچار دنیا گرایی  گشتند که از جلوه های مختلف آن می توان به  ریاست طلبی ، جاه طلبی و ریاست خواهی به عنوان عوامل مهم اعراض از حق اشاره کرد که یکی از انگیزه های مخالفان برای رویارویی با امیر مومنان (ع) در زمان خلافتش بود ، مال پرستی هم دو عامل اصلی داشت و زمینه ساز شکل گیری نوعی اشرافی گیری در میان خواص شد ، خودپرستی و تکبر هم یکی دیگر از عوامل لغزش وجلوه دیگری از دنیا گرایی خواص بود  یعنی خود و متعلقات خود را حق دیدن و بر محور حُبّ و بغض عمل کردن که روحیه برتری طلبی جاهلانه ثمره بسیار تلخی داشت که شجره خبیثه اشرافیت وثروت های باد آورده به بار آورده بود و درد اصلی امت پیامبر دلدادگی به دنیا بود وبه موازات رشد دنیا گرایی غیرت و حساسیت دینی خواص نیز از بین رفت و عنصر امر به معروف و نهی از منکر به فراموشی سپرده شدو همین روحیه نیزبه توده مردم منتقل شد و این بی مبالاتی نسبت به هتک اسلام و نابودی ارزش ها، غم بار ترین پیامد انحراف خواص بود.

جانباز احد؛ قسمت دوم

عده‌ای برآنند تا بگویند رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله در روز احد دستی بر ضخم‌های طلحه کشید و او را شفا داد. و نیز می‌گویند در آن روز طلحه به کمک پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله  شتافت و او را از چاله‌ای بیرون آورد و پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله  نیز به پاس جانفشانی‌هایش لقب شهید زنده را به او عطا کرد. اما پذیرفتن اینگونه فضایل با نگاهی گذرا به تاریخ روز احد و سوابق طلحه، قابل توجیه نیست. به خاطر همین علامه سید جعفر مرتضی عاملی در صفحات 242 تا 248 جلد 3 کتاب الصحیح من سیرة الامام علی علیه‌السلام بدین موضوع پرداخته‌اند. این وجیزه، اقتباسی از آن صفحات است. تهیه و تنظیم مرتضی میرکو.

عثمان و انفاق او در جنگ تبوک

پس از بازگشت رسول خدا (صلى الله عليه وآله) از طائف از ماه ذيحجه تا رجب (هفت ماه) در مدينه اقامت گزيده بود پس از اين تاريخ مسلمانان را مأموريت داد كه خود را براى جنگ با روميان آماده سازند و دستور حرکت به سوی تبوک را صادر کردند و اين امر در يك زمان سخت و پرفشار مردم و در شدت حرارت و خشکسالی و به هنگام چيدن ميوه ها بود. نام اين اردو و لشكركشى را به دلیل نفقات كم «سپاه عسرت» گذاشتند و نام ديگر اين غزوه را غزوه روم گذاشته اند.

در برخی از منابع اهل سنّت اشاره ای به کمک عثمان به این سپاه آمده است که در این نوشتار به نقل آن ها و سپس رد آن می پردازیم.

توطئه قتل پیامبر در عقبه و راز مخفی ماندن اسامی آن

لید: یکی از نقشه های شوم منافقین نقشه قتل پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم در بازگشت از تبوک به مدینه در منطقه ای به نام عقبه بود که خداوند متعال پیامبرش را از این نقشه مطلع کرد. در این میان مخفی ماندن اسامی شرکت کنندگان در این امر خطرناک خود جای تامل دارد. البته پیامبر اکرم این اسامی را به حذیفه بن یمانی گفته بود و در منابع شیعه به این اسامی اشاراتی شده است که با دیدن این اسامی می توان به راز این مخفی کاری پی برد.

در این نوشتار به اختصار به نقل، بررسی و چرایی این ماجرا می پردازیم.

تبریک و بیعت در غدیرخم

لید: پس از آنکه پیامبراکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم علی علیه السلام را به امامت و جانشینی منصوب فرمودند، مردمی که در آن روز حضور داشتند یک به یک یا گروه گروه به حضرت علی علیه السلام تبریک گفتند و با آن حضرت بیعت کردند که از جمله اولین نفرها که برای تبریک و بیعت آمدند ابوبکر و عمر و عثمان و طلحه و زبیر بودند. اثبات این کار (بیعت و تبریک) خط بطلانی است بر توجیهات متعددی که برخی از اهل سنّت بر منظور و هدف پیامبراکرم نوشته اند.

در این نوشتار به شرح این کار که 3 روز به طول انجامید می پردازیم.

عصر امام حسن مجتبى(عليه السلام)

حرکت خوارج با شوريدن بر اميرالمؤمنين (علیه السلام)و نافرمانى آن بزگوار هيچ گونه امتيازى بر ديگر نافرمانان آن حضرت نظير طلحه و زبير و معاويه و ديگران نداشت. اين گروه مانند معاويه و طلحه و زبير از هدفى ويژه برخوردار نبودند. مطالبى که تاريخ نگاران به خوارج نسبت داده و گفته اند: با اين که […]