اولین مقابله‏ ى ترکان و اعراب در دره‏ ى جیحون به روایت طبرى

چگونگى ورود ترکان به عالم اسلام از موضوعات قابل توجه تاریخى است. اعراب پس از فتح ایران به سوى ماوراءالنهر تاختند و روند پیشروى آنان در سرزمین‏هاى ترکان در دوره‏ى امویان تکمیل شد. این مقاله به بررسى اولین رویارویى ترکان و اعراب در روزگار خلیفه‏ى دوم پرداخته و فضاى فرهنگى حاکم بر این رویارویى را ترسیم کرده است. این مقابله آغاز تعاملات مذهبى، اجتماعى و سیاسى بین ترکان و اعراب بود که تا سلطه ترکان بر تمام جهان اسلامى در قرون بعدى تداوم یافت.

تاریخ نگاران و رویداد قادسیه

رویداد قادسیه, سرنوشت مسلمانان و ایرانیان را تغییر داد. مسلمین با فتح ایران ساسانى در پایان بخشیدن به دوران شاهنشاهى کهنسال ساسانى, وارث تمدن و فرهنگى غنى و بى سابقه گردیدند, قادسیه در عین حال نقطه بر خورد فرهنگ اسلامى با تمدن ایرانى بود. اما این رخداد با وجود تإثیر غیرقابل تردیدش دچار هیجان هاى تاریخى است که در مورد آن دو دلیل را مى توان ارائه داد:
1 ـ روایات تاریخى از مکاتب متفاوت به گوش مى رسد که علاقمند است واقعیات را بزرگتر جلوه داده و یا جهات خاصى به آن بخشد.
2 ـ فاصله مورخان با اصل رویداد قادسیه است که با وجود تعدد منابع شفاهى مورخ را در گزینش دچار تردید نموده و حاصل آن تنوعى است که در نگاه به حادثه وجود دارد. مقاله حاضر سعى دارد بررسى تازه ترى را نشان دهد.

حركت حكومت محلى اموى در كوفه  برای جلوگیری از شکل گیری قیام حسینی

شاید بتوان گفت که یکی از علت های رشد حرکت مسلم بن عقیل در کوفه قبل از ورود عبید الله زیاد به این شهر ، وجود فرمانداری به نام نعمان بن بشیر بوده با شد.این که چرا نعمان میدان را برای سفیر امام حسین علیه السلام باز گذاشت و نسبت به مردم کوفه برای ارتباط […]

تلاش حكومت مركزى بنى اميه در شام  برای جلوگیری ازشکل گیری قیام حسینی

در متن ذیل به بررسی بازتاب هایی که از گزارشات كوفه بعد از ورود جناب مسلم در این شهر و قبل از حرکت امام حسین از مکه به وسيله اموى هايى چون عمارة بن عقبه و مزدورانى چون عمر بن سعد بن ابى وقاص و جاسوسانى چون عبدالله بن مسلم بن سعيد حضرمى براى يزيد […]

حرکت حکومت محلى اموى در مكه برای جلوگیری از شکل گیری قیام حسینی  

در مكه، والى شهر با همه توان حركاتِ كوچك و بزرگ امام عليه السلام را زير نظر گرفت و از آن حضرت خواست كه در مكه بماند؛ و تعهد كرد كه به آن حضرت امان بدهد و مال ببخشد. پس از پافشارى امام براى بيرون رفتن، مى بينيم كه اين والى نيروهاى نظامى اش را […]

آخرین نامه مسلم بن عقيل به امام حسین عليه السلام

طبرى روايت مى كند كه مسلم بن عقيل هفده شب پيش از كشته شدنش از كوفه به امام حسين عليه السلام چنين نوشت: راهنما به خويشاوندانش دروغ نمى گويد، جماعت كوفيان با توست، همين كه نامه ام را خواندى روانه شو. والسلام عليك. در نقل ابن نما آمده است: اما بعد، راهنما به خويشاوندانش دروغ […]

نامه ى امام حسین عليه السلام به بصریان

پس از شهادت امام حسن مجتبى عليه السلام، با وجود فشار و رعب و مراقبت شديدى كه از سوى حكومت بنى اميه بر دوستان اهل بيت اعمال مى شد، شيعيان با امام حسين عليه السلام در ارتباط بودند. شيعيان از جاى جاى سرزمين هاى اسلامى براى آن حضرت نامه مى نوشتند و امور مهم دينى […]