بررسی چند دیدگاه در باب صفات خدا

نويسنده در اين گفتار، سه بحث درباره صفات الهى مطرح مىكند و به نقد و بررسى آنها می پردازد: ديدگاه حكمت متعاليه، ديدگاه پيروان مولى رجبعلى تبريزى و قاضى سعيد قمى، ديدگاه متكلّمان. بحث دوم، حجمى نسبتآ مبسوط به خود اختصاص داده، و نويسنده مقاله در خلال آن، چندين روايت را مشروح و توضيح داده است.
به علاوه، در ضمن اين مقاله، برخى از گفتههاى عالمان ديگر همچون ملاصدرا، مولى رجبعلى تبريزى، قاضى سعيد قمى، شيخ محمد تقى آملى، شيخ محمدباقر ملكى ميانجى، ميرزا ابوالحسن شعرانى نقد و بررسى شده است.

صفات خدا در قرآن و نهج البلاغه

نويسنده در اين گفتار، بحث صفات خدا را براساس قرآن (سوره اعراف، آيه 180) مطرح و پيرامون دو محور اساسى آن، گفت و گو مى‏كند: معناى اسماء حسنى و الحاد در اسماء خدا. پس از آن به توقيفيت اسماء حسنى مى‏پردازد و نظرات زمخشرى و احمدبن منير اسكندرى را مى‏آورد. سپس به تفصيل، كلام علامه سيد محمد حسين طباطبايى را نقل و نقد و بررسى مى‏كند. آنگاه چهار جمله از نهج‏البلاغه مى‏آورد كه توقيفيت اسماء را نشان مى‏دهد.

اسماء و صفات الهی براساس تفسیر مناهج البیان

« اسماء و صفات الهى »، از عميقترين مباحث توحيدى است كه از ديدگاههاى مختلف مورد بحث قرار گرفته است. آية الله ملكى ميانجى در تفسير مناهج البيان به اقتضاى تفسير برخى آيات، به اين مبحث مهم پرداخته است.در نظر ايشان، اسم و صفت، نشانه‌اى است كه خدا براى دلالت به خود آفريده است. كلمه جلاله «اللّه» نيز، كلمه‌اى مشتقّ است كه بر تحيّر عقول در مورد معبودشان دلالت می كند.

وهابیان و توحید در اسما و صفات

مقاله حاضر ابتدا دیدگاه وهابیان را درباره توحید در اسما و صفات مطرح و سپس بر اساس کتاب و سنّت دیدگاه آنان را نقد و بررسی کرده است و در نتیجه سست بودن آرا و نظریات وهابیان در خصوص توحید در اسما و صفات الهی را به اثبات رسانده است.

چگونگی شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها 6

علّامه مجلسی از امام باقر (ع) روایت کرده است که: فاطمه (ع) در بستر بیماری، بیش از پانزده روز باقی نماند تا از دنیا رفت. توضیح: مدّت بیماری حضرت فاطمه (ع)، متفاوت است نقل شده است و مورخین آن را از هفتاد و پنج روز، نود و پنج روز، شصت روز، چهل روز، تا پانزده […]

چگونگی شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها 5

شیخ طبرسی از سلیم بن قیس روایت کرده است که: ابوبکر به قنفذ،‌سفارش فرستاد: فاطمه (ع) را کتک بزن! او به پشت در خانه‌اش پناه برد و در چارچوب در، قرار گرفت. قنفذ او را هل داد و یکی از مهره‌های پهلویش، شکست و فرزندش بر اثر آن ، سقط شد و از آن پس […]

چگونگی شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها 4

فتّال نیشابوری روایت کرده است: فاطمه (ع) همیشه دستمالی بر سر بسته بود و ناتوان و رنجور از مصیبت رحلت پیامبر اکرم (ص) زمین‌گیر شده بود… سپس به شدّت بیمار شد چهل شب در بستر بیماری به سر برد تا رحلت کرد. روی الفتّال النیسابوری: أَنَّ أنّها فَاطِمَةَ (ع) لَا زَالَتْ بَعْدَ النَّبِيِّ مُعَصَّبَةَ الرَّأْسِ […]

چگونگی شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها 3

طبری امامی از عمّار یاسر، پس از حدیث ازدواج فاطمه (ع) روایت کرده است که: فاطمه (ع) به حسن (ع) حامله بود هنگامی که او را به دنیا آورد پس از چهل روز به حسین (ع) آبستن شد و زینب و امّ کلثوم نصیب او شد، و بعد به محسن باردار گردید. وقتی رسول خدا […]

چگونگی شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها 2

شیخ کلینی به سندش از امام کاظم (ع) روایت کرده است که: فاطمه (ع) راستگویی ـ صدیقه‌ای ـ شهیده است و دختران پیامبران، خون حیض نمی بینند. روی الکلینيّ:  عَنْ مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى، عَنِ الْعَمْرَكِيِّ بْنِ عَلِيٍّ، عَنْ عَلِيِّ بْنِ جَعْفَرٍ، عَنْ أَخِيهِ، أَبِي الْحَسَنِ (ع) قَالَ: إِنَّ فَاطِمَةَ (ع) صِدِّيقَةٌ شَهِيدَةٌ وَ إِنَّ بَنَاتِ […]

چگونگی شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها 1

ابن قولویه در حدیث معراج آورده است: امّا دخترت، به او ستم روا می‌شود… در حالی که طفلی در رحم دارد او را کتک می‌زنند و بدون اجازه، وارد خانه و حریم خصوصی‌اش می شوند، سپس خوار می‌شود و کسی را برای دفاع از خود نمی‌یابد و به خاطر آن ضربت، فرزندش را سقط می‌کند […]

زیارت نامه حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها

شیخ طوسی گفته است: هنگامی که برای زیارت آن بانو ایستادی، چنین بگود: ای بانوی آزموده! خدای متعل تو را آزمود پیش از این که تو را بیافریند و تو را بر آن چیزی که آزمود شکیبا یافت و ما گمان می‌کنیم که از دوستداران و تصدیق کنندگان تو هستیم و به هر آنچه، پدر […]

وصیّت‌های حضرت زهرا سلام الله علیها 10

علامه مجلسی از محمّد ابن اسحاق از امام باقر (ع) نقل کرده است که فاطمه (ع): دختر پیامبر اکرم (ص) این جملات را نوشته بود: به نام خداوند بخشنده و مهربا. این نوشته‌ای است که فاطمه (ع) در آن نسبت به مال و دارائی‌اش وصیّت کرده، هر گاه برای وی، حادثه‌ای روی دهد: هشتاد اوقیه […]

وصیّت‌های حضرت زهرا سلام الله علیها 9

طبری امامی از امام صادق (ع) از پدرانش نقل کرده که: فاطمه (ع) برای هر یک از همسران پیامبر اکرم (ص) دوازده اوقیه ـ اوقیه برابر چهل درهم است ـ و برای زنان بنی هاشم نیز به همین مقدار، سفارش کرد که از دارائی او پرداخت شود و نیز وصیّت کرد تا مقداری هم به […]

وصیّت‌های حضرت زهرا سلام الله علیها 8

شیخ کلینی از ابونصیر از امام باقر (ع) روایت کرده که فرمود: آیا می‌خواهی، سفارش فاطمه (ع) را برایت بخوانم؟ ابو بصیر گوید: گفتم: آری امام باقر (ع)، کیسه‌ای را بیرون آورد و از درون آن، نوشته‌ای خارج کرد و چنین خواند: به نام خداوند بخشنده و مهربان این، وصیّت «وقف نامه» فاطمه (ع) دختر […]