برچسب: صدر اسلام

مصرف مالیات ها در صدر اسلام

در ابتدای اسلام، گویا حکومت‌های اسلامی مالیات را از تمام مناطق جمع‌آوری کرده و بیشتر آن‌را در پایتخت مصرف می‌کردند. آیا این عادلانه بود؟!

«طعمه» و تحوّل آن در تشکیلات ادارى و مالى صدر اسلام

«طعمه» به عنوان یک اصطلاح در تشکیلات مالى و ادارى مسلمانان در دوره هاى مختلف معنى و مفهوم متفاوت داشته است. در دورهئ پیامبر(ص) به معنى واگذارى و بخشیدن سهم هاى مشخصى از محصولات اراضى خالصه به افراد بوده است. پس از آن در دوره خلافت نوعى اقطاع استغلال بوده و به معناى واگذارى حق بهره بردارى از عواید یک منطقه حکومتى به کار مى رفته است. در این مقاله با استناد به شواهد و مدارک تاریخى مدلول اصطلاح طعمه در صدر اسلام (زمان پیامبر(ص) و خلفاى راشدین و اموى) مورد بحث و بررسى قرار مى گیرد.

«بیعت» و کارکردهاى آن در عصر جاهلى و صدر اسلام‏

یکى از سنت‏هاى عصر جاهلى که مورد تأیید و استفاده‏ى اسلام قرار گرفت بیعت است.
شباهت‏ها و تفاوت‏هایى میان بیعت در عصر جاهلى و صدر اسلام وجود دارد. شباهت، بیش‏تر در شکل اجرا و برخى شرایط و خصوصیات و متولیان امر بیعت است؛ اما تفاوت مهم بیعت در عصر جاهلى با صدر اسلام، تفاوت کارکردى آن است که ریشه در نظام سیاسى و نوع حاکمیت موجود در آن دو عصر دارد.
در این نوشتار سعى کرده‏ایم ضمن بیان معناى بیعت و اشاره‏ى مختصرى به نظام سیاسى و برخى سنت‏هاى عصر جاهلى و صدر اسلام، تفاوت کارکردى آن را در این دو عصر بیان کنیم.

دیوان در صدر اسلام

شناخت دیوان و دیوان سالارى, در شناخت تشکیلات ادارى مسلمانان بسیار راه گشاست, به ویژه آن که تا پیش از تإسیس سلسله صفویه در ایران, و احتمالا دولت هاى معاصر با آن در دیگر کشورها, تنها دیوان دستگاه مهم ادارى مسلمانان بوده است. دیوان به مجموعه اى از شعر یا نثر دفتر ثبت یا یک اداره اطلاق مى شود.
دیوان انواع و اقسامى داشته که هر یک در حکم وزارت خانه هاى عصر حاضر به شمار مى رفته اند. در این مقاله چگونگى پیدایش دیوان, سیر تاریخى آن, انواع دیوان ها و ارتباط و تإثیر آن ها بر یکدیگر مورد توجه قرار گرفته است.

اهل ذمه در صدر اسلام

پس از رحلت پیامبر اسلام, صدور اسلام به دارالکفر وجهه همت و اساس کار خلفا قرار گرفت. در این راستا فاتحان مسلمان در سرزمین هاى شام, مصر, عراق و ایران, این سیاست دارالخلافه را به پیش مى بردند. در این میان برخورد ساکنان دارالحرب با رزمندگان مسلمان یکسان نبود. مقاله حاضر مى کوشد تا به نحوه واکنش مغلوبان ـ به ویژه اهل ذمه ـ در برابر فاتحان مسلمان بپردازد و روشن کند که چگونه اهل کتاب مى توانستند با بستن پیمان ذمه به تابعیت نظام اسلامى درآیند و ضمن پذیرش تعهداتى, از حقوق و امتیازات ویژه اى برخوردار شوند و با امنیت کامل در سایه حکومت اسلامى در هر نقطه از دارالاسلام ـ به جز حرم و حجاز سکنا گزینند.

عوامل عدم اطاعت مسلمانان صدر اسلام نسبت به موضوع خلافت و ولايت امام علي علیه‌السلام پس از رحلت پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله را بيان نمائيد؟

قبل از ريشه يابي عدم اطاعت مسلمانان صدر اسلام نسبت به موضوع خلافت علي علیه‌السلام، تذكر اين نكته لازم است كه: بر اساس شواهد قطعي تاريخي، كوتاهي و قصور مسلمانان صدر اسلام، مخصوصاً مسلمانان ساكن در مدينه، در رابطه با موضوع خلافت امیرالمؤمنین علیه‌السلام صرفاً از باب جهل و بي خبري نبوده است؛ بلكه حداقل، اين عدم اطاعت و سكوت و بي تفاوتي، در ميان خواص جامعه، از روي توجه و آگاهي بوده است. زيرا شخصيت ممتاز امیرالمؤمنین علیه‌السلام براي مسلمانان صدر اسلام، چهره‌اي شناخته شده و كاملاً آشنا بود که برتري ایشان نیز در ميان اصحاب پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله آشکار و همچنین شايستگي حضرت، براي امر خلافت و زعامت امت بعد از پيامبر، بر همگان روشن بود.

احکام جنگها در صدر اسلام

باسلام،درزمان خليفه دوم كه اسيران ايراني را آوردند حضرت علي(ع)شهربانو را به ازدواج امام حسين(ع) درآورده،چرا نگذاشته اندكه زنان اسير دوباره به كشور خودشان نزد خانوادشان برگردندودرآنجا اگه خواستند ازدواج كنند؟و آيا زنان اسير شده جزء غنائم هستند،چون هيچ مردي قبول نميكندكه زنش اسير شودو اورا براي كنيزي ببرند يعني زنان به محض اسارت درحكم طلاقشان است و صاحبانشان بدون ازدواج ميتوانندباآنان نزديكي كنند؟