سیری در صحیفه سجادیه 72
حضرت استاد فاطمی نیا روز سه شنبه قبل از نماز جماعت مغرب و عشاء در مسجد جامع ازگل، به ادامه بحث شیرین سیری در صحیفه سجادیه پرداختند که مشروح آن در ذیل آمده است.
سیری در صحیفه سجادیه 71
حضرت استاد فاطمی نیا روز سه شنبه قبل از نماز جماعت مغرب و عشاء در مسجد جامع ازگل، به ادامه بحث شیرین سیری در صحیفه سجادیه پرداختند که مشروح آن در ذیل آمده است.
پژوهشی در نسخه شهید اول از صحیفه سجادیه
نويسنده در اين گفتار، درباره كتاب صحيفه سجاديه از ديدگاه شهرت و تواتر، متن و روايت آن گفت و گو مىكند. سپس به روايت مشهور و متداول صحيفه مىپردازد و علل اختلاف روايات صحيفه را بررسى مىكند. آنگاه نسخه شهيد اول را با اجازات و مقابلههاى آن مىشناساند،اصالت آن را ثابت مىكند، راويانى را كه شهيد اول صحيفه را از آنها نقل كرده و راويانى را كه صحيفه را از شهيد اول نقل كردهاند، برمىشمارد. و پس از آن نام كسانى را مىآورد كه صحيفه را به صورت وجاده از نسخه شهيد اول نقل كردهاند.
نگاهی به کتاب نمایه نامه موضوعی صحیفه جامعه سجادیه
نويسنده در اين گفتار، به معرفى و نقد و بررسى كتاب «نمايه نامه موضوعى صحيفه سجاديه» مىپردازد. اصل كتاب صحيفه جامعه سجاديه، نوشته آيتاله سيد محمد باقر موحد ابطحى و نمايه نامه آن، نوشته گروهى از پژوهشگران است كه توسط مركز اطلاعات و مدارك علمى ايران منتشر شده است. نويسنده مقاله، توضيحاتى درباره اهميت دعا، صحيفه سجاديه، مستدركات آن، صحيفه جامعه سجاديه، پيشينه تدوين نمايههاى موضوعى و تفاوت آنها با معجم لفظى مىآورد. و سپس روش تنظيم كتاب مورد بحث خود را مىشناساند. براى اين كار، به معرفى نشانهها، روش استفاده از كتاب و بالاخره ساختار كتاب مىپردازد.
در آستان صحیفه
اين گفتار، نُه نكته در مورد صحيفه سجاديه را دربردارد، كه جمعى از عالمان شيعى، از قرن يازدهم تا زمان حال درباره صحيفه گفتهاند. در اين نكات، درباره اعتبار و تواتر سندى صحيفه، طرق روايتى صحيفه، شناسايى برخى از نسخههاى خطى صحيفه، و نيز: نقد، تكمله، توضيحات يا وقف نامههايى بر بعضى كتابهاى مربوط به صحيفه، بحث و گفت و گو مىشود. بيشتر اين نكات، از نسخههاى خطى منتشر نشده يا نسخههاى كمياب، استخراج شده است.
توضیح دعای چهل و دوم صحیفه سجادیه
علم و دانايى ـ با وجود اختلاف دانشمندان بشرى در تعريف آن ـ از روشنترين مفاهيم نزد بشر است، كه حقيقت نورى آن، درجات و مراتب دارد. «قرآن» به عنوان برترين كلام خدا، براساس محتواى علم خود، از علمِ بی پايانِ الهى نشأت گرفته وآخرين پيامبر خدا، حضرت محمد6 بر مبناى همين علم، آواى هماورد جويى (تحدّى) سر مي‌دهد، گرچه ظاهر الفاظ آن نيز زيبا و جذّاب است. قرآن، براى تداوم هدايت خود، عالِمان به علم كتاب (اميرالمؤمنين على بن ابى طالب و امامان معصوم (ع)) را به مردم می شناساند. نگارنده، اين مطالب را حول محور دعاى چهل و دوم صحيفه سجاديه (دعاى امام سجاد (ع) در هنگام ختم قرآن) به تفصيل بيان می كند.
نگرشی به کتاب صحیفه سجادیه
«ويليام چيتيك» دانشمند امريكايى معاصر، صحيفه سجاديه را به زبان انگليسى ترجمه كرده و گفتارى در معرّفى امام سجاد (ع)، صحيفه سجاديه و آداب دعا در اسلام نگاشته، كه به پيوست آن ترجمه منتشر شده است. در اين مقاله ـ كه خلاصه اى از گفتار چيتيك آمده -توضيحاتى درباره تاريخچه كتاب صحيفه، دعاهاى امام سجاد (ع) ، نسخه شناسى صحيفه، آثار علمى نگاشته شده حول محور آن، نقش دعا و مناجات در تربيت انسان، بينش اسلامى نسبت به دعا، وجوه مختلف درونْ مايه صحيفه و شيوه و مبناى ترجمه خود سخن گفته است.
سه «ریاض» در شرح صحیفه سجادیه
نگارنده در اين گفتار، چهار كتاب در شرح صحيفه سجاديه را مىشناساند: رياض العابدين نوشته بديع الزمان قُهپايى، رياض العارفين نوشته محمد دارابى، رياض السالكين نوشته سيد على مدنى شيرازى، تعليقات شيخ محمد تقى شريعتمدارى بر رياض العارفين. سه كتاب اول، به قرن يازدهم هجرى قمرى تعلّق دارد و كتاب چهارم ـ كه در حاشيه كتاب دوم آمده ـ به زمان حاضر. در اين ميان، رياض السالكين ـ در هفت جلد ـ مبسوطترين، مشهورترين و معتبرترين شرح صحيفه سجاديه است كه بحق، دانشنامه اى جامع از معارف دينى و ادبى است. ابعاد مختلف اين كتابها در اين گفتار، تبيين شده است.
شرحی لاهوت اندیشانه بر صحیفه سجادیه (1)
«لوامع الانوار العرشية» شرحى است بر كتاب صحيفه سجاديه، نوشته سيدمحمدباقر شيرازى معروف به ملّاباشى (متوفى 1240 هـ . ق.) اين مقاله به معرفى و نقد و بررسى «لوامع» اختصاص دارد كه براى نخستين بار در شش مجلد، تحقيق و چاپ شده است. نگارنده گفتار، بر آن است كه نويسنده آن كتاب، به دليل دلبستگى فراوان به فلسفه و تصوّف، در تأويل كلمات صحيفه بر آن مبنا، راه افراط پيموده است. وى نمونه هايى از اين تأويلها را بيان مي دارد. همچنين نكات جالب و سودمند كتاب را بازمی گويد و جهات ارزشىِ آن را بازمی نمايد.
بایسته های پژوهشی درباره صحیفه سجادیه
نگارنده در اين گفتار، پس از توضيحى كوتاه درباره صحيفه سجاديه، يازده عنوان بايستههاى پژوهشى در مورد آن بيان مىدارد. از جمله : تهيه كتابخانه رقومى (ديجيتالى) صحيفه، بازخوانى دعاهاى صحيفه به زبان ادبيات روز، موضوعنگارى صحيفه،ترويج تلاوت صحيفه به صوت دلنشين با استفاده از فناورىهاى جديد، احياى ترجمهها و شروح كهن صحيفه، ترجمه صحيفه به زبانهاى مختلف، شرح موضوعى صحيفه، معناشناسى واژگان صحيفه، ترويج صحيفه در ميان برادران اهل سنت، يافت و احياء روايتهاى ديگر صحيفه. توضيح مختصر و گويا درباره هريك از اين عناوين، در متن مقاله آمده است.
سیری در صحیفه سجادیه 70
حضرت استاد فاطمی نیا روز سه شنبه بعد از نماز جماعت مغرب و عشاء در مسجد جامع ازگل، به ادامه بحث شیرین سیری در صحیفه سجادیه پرداختند که مشروح آن در ذیل آمده است.
نیایش دوم صحیفه سجادیه و تلمیحات قرآنی و نکات بلاغی آن
نويسنده در اين مقاله، سی نكته بلاغى از جمله تلميحات قـرآنى و حديثـى در دعاى دوم صحيفـه سجاديـه را ـ كه در شأن و مقام رسول خدا (ص) است ـ بررسى و معرفى كرده است.
اسامی و اوصاف قرآن در «نیایش ختم قرآن صحیفه سجادیه»
دعاى چهل و دوم صحيفه سجاديه كه مربوط به ختم قرآن است، حقايق فراوان درباره اين كتاب آسمانى دربردارد. نگارنده يكصد و پنجاه اسم و وصف براى قرآن بر مبناى اين دعا يافته، از آن ميان هيجده عنوان برگزيده و آنها را در اين مقاله، توضيح داده است. نگارنده در خلال اين توضيحات، در جهت شناسايى قرآن براساس سخنان امام سجاد (ع) كوشيده است.
گزارشی از ترجمه فرانسوی صحیفه سجادیه
نگارنده در اين مقاله، گزارشى از ترجمه صحيفه سجاديه به زبان فرانسوى ارائه می كند. انگيزه ترجمه، مراحل كار، دغدغه هاى مترجم، راهكارهاى پيشبرد ترجمه، موانع و دشواری هاى ترجمه و شيوه غلبه مترجم بر آنها، بازبينى كلّ ترجمه توسط دكتر احمد مهدوى دامغانى و تأثير آن بر جوامع فرهنگى خارج از كشور، بخشى از عناوين مورد بحث است.