برچسب: شیعه

جایگاه محمد بن حسن صفار و کتاب بصائرالدرجات در میراث حدیثی شیعه

محمد بن حسن صفّار و کتاب بصائر الدرجات او جایگاهی مهم در منظومۀ اعتقادی شیعه امامیه به خصوص در مسأله امامت دارد. در این مقاله سعی شده است شخصیت علمی صفّار و نقش او در انتقال معارف اعتقادی بررسی شود. همچنین دو مسألۀ اساسی که راجع به صفّار و کتاب بصائر الدرجات او وجود دارد مورد پژوهش قرار گرفته است. مسأله اول: آیا نویسندۀ کتاب بصائر الدرجات، شخصی به ­نام محمد بن حسن بن فروخ است و شخصیت دیگری غیر از صفّار است یا اینکه محمدبن الحسن بن فروخ همان محمد بن الحسن صفّار است و یک شخصیت با دو عنوان در کتب رجالی معرفی شده است؟ مسألۀ دوم: آیا کتاب بصائر الدرجات تألیف صفّار است، یا چنانچه ادعا شده نوشتۀ محمد بن یحیی العطار بوده و او به شیوة استخراج، کتاب بصائر سعد بن عبدالله اشعری را با عنوان بصائر الدرجات به نام خودش تدوین نموده است. برای این منظور اساتید و شاگردان مطرح صفّار به اختصار معرفی شده­­اند. همچنین میراث مکتوب و میزان اثرگذاری او در انتقال روایات اهل بیت: و نقش او در انتقال میراث مکتوب بررسی شده است.

واکاوی آراء استاد محمّدباقر بهبودی پیرامون موضوعات در حدیث شیعه

استاد محمّدباقر بهبودی در بحث از حدیث شیعه و تاریخ آن، از یک سو، به پدیده وضع حدیث، اقسام موضوعات، گروههای واضعان و ترفندهای آنان برای نشر برساخته‌هایشان و گستره فعالیت و میزان توفیقشان در نشر احادیث موضوعه پرداخته و از سوی دیگر، تلاشها و راهکارهای اصحاب حدیث شیعه را برای مقابله با واضعان شرح داده است. از نظر وی، کوششهای حدیث‌بانان شیعی در پاسداری از میراث حدیثی ائمّهedfr در برابر حدیث‌سازان زندیق و غالی، به ثمر ننشست و احادیث موضوعه بسیاری به کتب حدیث شیعه راه یافت. در این نوشتار، آراء این حدیث‏پژوه معاصر در این باره، از حیث سازگاری درونی و دلالت شواهد به مدّعیات بررسی شده است.

بررسی و واکاوی اولین زیارت مطلقه امام حسین علیه السلام

زیارت مطلقة امام حسین علیه السلام حدیثی صحیح و معتبر است که از زمان امام صادق علیه السلام روایت شده است. در این گفتار، ابتدا سند و اعتبار آن اثبات می‌شود، آنگاه نگارنده به بررسی محتوای آن می‌پردازد که جمعاً چهل پیام اصلی در بر دارد: چهار سلام، شش شهادت، چهار اقرار، سه درخواست، چهارده منزلت اهل بیت، پنج نفرین، دو حمد، یک سلام و یک برائت.

نگارنده در هر بخش، در مورد پیامهای آن تحقیق کرده و معانی آنها را بیان می‌دارد. یعنی بررسی سندی و دلالی این زیارتنامة معتبر را ارائه می‌کند.

فقه در مذهب شیعه: ترجمه‌ای نویافته از شرایع ‌الدین، منسوب به امام رضا علیه السلام

این گفتار، ترجمه‌ای است کهن، متعلّق به دوره تیموریان، سدة علیه السلام یا 8 هجری، از رسالة شرایع الدین که امام رضا علیه السلام در پاسخ به مأمون بیان فرمود. اصل رساله در منابع حدیثی شیعی آمده و ترجمه به صورت نسخه خطی در کتابخانه ملی انگلستان بوده که برای نخستین بار منتشر می‌شود.

تبیین و دفاع امام رضا علیه السلام از معارف الهی در تقابل با نهضت ترجمه و آراء متکلمان

یکی از اهداف مهم پیامبران الهی و أئمّة اطهارedfr تبیین مسائل و معارف دینی و بیان حق و باطل و روشن کردن پیروان آن دو است. همه امامانedfr این امر مهم را با در نظر گرفتن شرایط عصر خویش همواره عملی کرده­اند. امام رضا علیه السلام با شرایط ویژه­ای در عصرشان به خاطر ترجمه فلسفه و ترویج آن توسط دستگاه وقت روبرو بود، و در مناظرات فراوانی که برای تضعیف مقام علمی آن حضرت ترتیب یافته بود، به این دو امر با تلاش کامل و دقت تمام عمل نمود.