بررسی تعريف امامت در مدرسۀ بغداد

تعریف امامت، اساس و پایۀ بحث‌های امامت پژوهی است. در تفکّر شیعه، تعریف سامانمند و منطقی از امامت برای اولین بار از سوی متکلّمان مدرسۀ بغداد مطرح شده است. نویسنده در این نوشتار، تعریف امامت را از دیدگاه مهم‌ترین شخصیت‌های مدرسۀ بغداد موردبررسی قرار داده و ویژگی‌های این تعاریف و نسبت آن‌ها با مفهوم نبوّت و رسالت از منظر متکلّمان مدرسۀ بغداد و تفاوت این تعاریف را به بحث گذاشته و در پایان به ارزیابی عام رویکرد مدرسۀ بغداد در تعریف امامت پرداخته است. از نظر نویسنده، به لحاظ روشی، رویکرد متکلّمان مدرسۀ بغداد در تعریف امامت موردپذیرش است، ولی به لحاظ محتوا و جامع‌ومانع بودن و تناسب آن با معارف قرآنی و روایی در ارتباط با امامت، با اشکالاتی مواجه است. به همین جهت تعریف امامت با توجه به جایگاه آن در قرآن و روایات، نیازمند تکمیل و بازبینی است.

پژوهشی در تراث رضوی علیه السلام بر مبنای رجال نجاشی و فهرست شیخ طوسی

این گفتار، مروری است بر میراث مکتوب بازمانده از 94 تن راویان امام رضا علیه السلام که به تفکیک انواع نوشته‌ها معرفی شده است. که نوشته‌اند. نمونة یک نسخه کتاب المسائل از حسین بن مهران، و نسخة عبدالله بن محمد تمیمی ‌رازی در پی آمده است. مبنای اصلی مقاله، دو کتاب رجال نجاشی و الفهرست شیخ طوسی است.

ولادت و امامت

  گفته شده است امام هادی (علیه السّلام) در سن کودکی به امامت رسیده‌اند. آیا برای مردم قابل پذیرش بود؟ قبل از پاسخ به این پرسش، آشنایی با تاریخ ولادت آن حضرت و شرایط آن دوران لازم است. درباره تاریخ ولادت امام هادی (علیه السّلام) مرحوم کلینی[1] و شیخ مفید[2] و شیخ طوسی[3] و طبرسی[4] […]

تسلیت اهل بیت علیهم السلام 3

از شیخ طوسی روایت شده است که: عمر بن خطّاب وصیّت کرده بود: علی (ع) و عثمان و طلحه و زبیر و عبدالرحمن بن عوف و سعد بن ابی وقّاص داخل خانه‌ای بشوند و در را بر روی خود ببندند و در کار خود مشورت کنند و سه روز به آنان مهلت داد که خلیفه […]

مدخل امام «جواد» علیه السلام از دانشنامه جهان اسلام

جواد، امام‌، ابوجعفر محمدبن‌ علی‌بن ‌موسی‌بن ‌جعفربن ‌محمدبن‌ علی‌بن ‌الحسین‌بن ‌علی‌بن ‌ابی‌طالب ‌علیهم‌السلام‌، امام‌نهم‌ از امامان‌ دوازده‌گانه ‌و یكی ‌از چهارده‌معصوم‌. به ‌دلیل ‌اشتراك‌ كنیه ‌آن‌حضرت‌ با كنیه‌ امام‌ محمدباقر علیه‌السلام‌، در منابع ‌رجال‌ و حدیث ‌شیعه‌ از وی ‌با كنیه ‌ابوجعفر ثانی‌ یاد شده‌است‌ (رجوع کنید به فضل‌بن‌حسن‌طبرسی‌، 1417، ج‌2، ص‌91؛ ابن‌شهر آشوب‌، ج‌4، ص‌379؛ نصیبی‌، ج‌2، ص‌140). كنیه ‌خاص‌ آن‌ حضرت‌ ابوعلی‌ است‌ ( دلائل ‌الامامه‌، ص‌396؛ خصیبی‌، ص‌295؛ ابن‌شهر آشوب‌، همانجا؛ قس‌ سبط ‌ابن‌جوزی‌، ص 321: ابوعبداللّه‌).

جابر بن یزید جُعْفی

فقیه، مفسر، محدّث و از اصحاب نامدار امام باقر و امام صادق علیهماالسلام . کنیة او در منابع، ابوعبداللّه (رجوع کنید به نجاشی ، ص 128)، ابومحمد (همانجا) و ابویزید (بخاری ، ج 1، قسم 2، ص 210) آمده اما چون در حدیثی از او با کنیة ابومحمد یاد شده ( رجوع کنید به کشی ، ج 2، ص 444) این کنیه پذیرفتنی تر می نماید و کنیة ابوعبداللّه مستندی ندارد (تستری ، ج 2، ص 543).

کیفیت کَفْن حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وآله 1

شیخ طوسی به سند خود از ابی مریم انصاری نقل کرده است که گفت: شنیدم از امام باقر (ع) که می‌فرمود: رسول خدا (ص) در سه پارچه کفن شد؛ بُرد سرخ حِبْری (یمنی) و دو پارچه‌ی سفید صحاری (عشایری). از حضرت سؤال کردم: چگونه بر او نماز خوانده شد؟ فرمود: در پارچه‌ای پوشانده گشت و […]

غسل حضرت رسول صلی الله علیه وآله 1

شیخ طوسی به سند خود از حرث بن یعلی بن مرة و او از پدرش و او از جدّش نقل کرده است که گفت: چون رسول خدا (ص) وفات یافت، حضرت را با پارچه‌ای پوشاندند؛ رسول خدا (ص) زیر پارچه قرار داشت و علی (ع) کنار حضرت صورت خود را بر کف دستش گذاشته بود […]

سفارش حضرت رسول سلام الله علیه به ثقلین 6

شیخ طوسی به سند خود از ابوذر نقل کرده است که گفت: از امّ سلمه شنیدم که می‌گفت: از رسول خدا (ص) در آن بیماری که از دنیا رفت، در حالی که اطلاق پُر از اصحاب بود شنیدم که می‌فرمود: ای مردم! نزدیک است که قبض روح شوم و از شما جدا گردم؛ این کلام […]