جزئیات اخبار شهادت امام حسین علیه السلام در منابع کهن

در این گزارش کوتاه، خبر چند منبع کهن تاریخی را در باره شهادت امام حسین علیه السلام که پس از همه یاران و جوانان اهل بیت‌اش به شهادت رسید، مرور می کنیم. زمانى که تمامى یاران و اهل بیت امام حسین‏ ـ علیه السلام ـ به شهادت رسیدند، دشمن قصد کشتن آن حضرت را کرد. تا این لحظه، کسى جرأت نزدیک شدن به امام را نداشت؛ چرا که به هر روى، بسیارى از کوفیان مایل نبودند قاتل آن حضرت شناخته شوند. این بود که نوبت به سنان و شمر و خولی بدذات رسید.

نقش آفرینی حضرت عباس(علیه السلام) در حماسه عاشورا

1. روز هفتم محرم، سه روز پیش از شهادت امام، عبیداللّه به عمر سعد نگاشت: «…به هوش باش! وقتی نامه ام به دستت رسید، به حسین(علیه السلام) سخت بگیر و اجازه نده از آب فرات حتی قطره ای بنوشد و با آنان همان کاری را بکن که آنان با بنده پرهیزگار خدا عثمان بن عفان […]

هدف قيام امام حسين علیه السلام از زبان امام

معاويه با آنکه مي‌دانست امام حسين (ع) اگر فرصتي بيابد، عليه او قيام مي‌کند و با اينکه او حتي گاهي امام (ع) را تهديد نيز مي‌کرد، ولي از اقدام عملي بر ضد آن حضرت پرهيز داشت. پس از مرگ معاويه شرايط تغيير کرد؛ زيرا از سويي يزيد به فسق و فجور و بي‌ديني شهرت يافته بود و از انجام هيچ گناهي حتي به صورت علني پروا نمي‌کرد. او جواني خام و بي‌تجربه بود و هيچ سابقه‌اي در اسلام نداشت. به همين دليل، ميان صحابه و فرزندان آنان نيز داراي امتياز و مقبوليتي نبود.

عوامل و انگيزه هاي تحريف در تاريخ عاشورا 1

در حوزه عاشورا پژوهي، پرسش هاي فراواني را پيش رو داريم که برخي از آنها را مي توان پرسش هاي اساسي و کليدي خواند . يکي از آن پرسش هاي کليدي و کار آمد همين است که هر پژوهشگري مي پرسد که: چرا و چگونه، و با چه انگيزه هايي اين همه تحريف در تاريخ عاشورا پيدا شده است؟

عنصر آزادگي در نهضت حسيني

قيام سالار شهيدان، حسين بن علي (ع) حادثه اي است که از ابعاد گوناگون قابل بحث، تحقيق و پژوهش است، چنان که حجم زيادي از ميراث ارزشمند اسلامي در قالبهاي گوناگون به اين موضوع اختصاص دارد. يکي از محورهايي که در باره اين حماسه بي نظير تاريخ بشري قابل توجه و پيگيري است، بعد «ضد استبدادي و آزادي خواهانه » اين قيام الهي است.

نويسنده در اين مقاله سعي کرده است ضمن ارائه نگاه امام حسين (ع) به مقوله «آزادي » و شئون مختلف آن در زندگي فردي و اجتماعي، تصويري از فضاي استبدادي و جو خفقان حکومت امويان را ترسيم نمايد تا روشن شود که قيام حسيني در چه فضا و شرائط دشواري بر پا شد و چه عواملي موجب گرديد تا امام (ع) براي رويارويي با حکومت ستم پيشه اموي، نهضتي خونين را سازماندهي کند. وي سپس جايگاه امام حسين (ع) از جهات فردي و اجتماعي در جهان اسلام، مظاهر عزت و آزادگي از مدينه تا کربلا را برشمرده، نتيجه مي گيرد اين قيام آزادي بخش را نبايد تنها الهام بخش يک ملت براي رهايي از ظلم و بيداد حاکمان مستبد در کشور خودشان دانست، بلکه آنچه امروز بيش از آن بشريت بدان نياز دارد، الهام از نهضت حسيني براي در هم شکستن جو استبدادي در عرصه جهاني و بين المللي است.

عبدالله بن جعفر و قيام كربلا

عبدالله بن جعفر ابي طالب از شخصيت هاي مشهور تاريخ اسلام و از اصحاب نزديك امامان نخستين شيعه است. او رسول خدا (ص) را درك كرده و از آن حضرت نيز رواياتي نقل نموده است. عبدالله نزد مورخان شيعه و سني از جايگاه والاي برخوردار است و از او با احترام ياد كرده اند. روايات فراواني از او نقل شده است با اينكه او از اصحاب خاص و نزديك امام حسين(ع) و ازچهره هاي برجسته هاشمي بود ولي در قيام كربلا حضور نداشت. درباره علت حضور نداشتن او درقيام كربلا ديدگاههاي گوناگوني وجود دارد كه در نوشته حاضر بررسي مي شود.

جزئیات اخبار شهادت امام حسین علیه السلام در منابع کهن

در این گزارش کوتاه، خبر چند منبع کهن تاریخی را در باره شهادت امام حسین علیه السلام که پس از همه یاران و جوانان اهل بیت‌اش به شهادت رسید، مرور می کنیم. زمانى که تمامى یاران و اهل بیت امام حسین‏ ـ علیه السلام ـ به شهادت رسیدند، دشمن قصد کشتن آن حضرت را کرد. تا این لحظه، کسى جرأت نزدیک شدن به امام را نداشت؛ چرا که به هر روى، بسیارى از کوفیان مایل نبودند قاتل آن حضرت شناخته شوند. این بود که نوبت به سنان و شمر و خولی بدذات رسید.

شبهه زدايي از قيام امام حسين علیه السلام

 اگر امام حسين عليه السلام به تمامي حوادث آينده آگاهي داشت، چگونه با پاي خود، خويشتن را در هلاکت انداخت؟ !
آيا شيوه حضرت با آيه «لاتلقوا بايدکم الي التهلکة » ; خود را با دستان خويش در هلاکت نيندازيد، سازگار است؟ يا آن که مصداقي براي خودکشي محسوب مي شود؟ به راستي آگاهي امام از غيب و رسالت آن حضرت در استفاده از اين علم در عرصه هاي مختلف عاشورا و کربلا چگونه بوده است؟

روي کردي هدف شناختي به نهضت عاشورا

به دنبال بررسي ديدگاه‏هاي گوناگوني که پيرامون نهضت عاشورا ارائه شده است، يک جستجوگر دقيق، در مي‏ يابد که پاره‏ اي از آنها به خاطر ذهنيت‏ هاي غايت شناختي است که نويسنده‏ ي مقاله به اهم آنها اشاره نموده، در مورد هر کدام توضيح و سپس نقدي ارائه مي‏دهد:

چرا امام حسين در روزگار معاويه قيام نکرد؟

همه مي دانيم اميرمؤمنان عليه السلام در سال چهلم هجري از جهان خاکي به عالم ملکوت رخت برکشيد و حدود ده سال، امامت و رهبري امت بر عهده امام حسن مجتبي عليه السلام بود . سبط اکبر رسول خدا نيز در سال پنجاهم به دست دشمن مسموم شد و راهي جنان الهي گرديد و پرچم امامت در دست حسين بن علي عليهما السلام قرار گرفت و از امامت تا قيام سيدالشهداءعليه السلام حدود ده سال فاصله است . در اين مقاله برآنيم تا فلسفه عدم قيام آن بزرگوار در عصر معاويه را مورد بررسي قرار دهيم

بستر تاريخى مفاهيم سياسى – اجتماعى حادثه‏ ى کربلا

در اين نوشتار با بررسى واژه‏ هاى به کار رفته در حادثه‏ ى عاشورا و پى‏گيرى سابقه‏ ى تاريخى آنها کوشش شده است ‏بستر وقوع اين حادثه و زمينه‏ هاى آن شناسايى شود . با ره‏گيرى مفاهيم استفاده شده در اين حادثه و بيان پيشينه‏ ى تاريخى آنها مشخص مى‏شود، که حادثه‏ ى کربلا صرفا يک حادثه‏ ى نظامى نبوده و يک‏باره به وقوع نه پيوسته است، بلکه به نحوى امتداد اختلافات و درگيرهاى گذشته است . تمايز افکار و عقايد دو طرف از خلال بررسى معناى نهفته در واژه ‏هاى به‏ کار رفته و روشن ساختن مراد کاربران آنها مشخص گرديده است .
در اين مقال با بررسى واژه‏هاى شيعه‏ ى على، شيعه‏ ى عثمان و دين على و دين عثمان نشان داده ‏ايم که حادثه‏ ى عاشورا نقطه‏ ى عطفى براى تمايز شيعيان اعتقادى از ديگر گروه‏ها بوده است و با بررسى واژه‏هاى سنت و بدعت، و امام، وصى و ذريه به پشتوانه‏ ى اعتقادى اين دو جريان پرداخته و در ادامه با بررسى واژه ‏هاى مربوط به فرمان‏بردارى، همچون: سمع، طاعت، خروج، عصيان و فتنه، به انحرافى که به نفع قدرتمندان در برداشت از اين واژه‏ها راه يافته اشاره کرده‏ايم . در پايان با بررسى مفاهيمى هم‏چون: ذمه، ثار، نصر و صله‏ى رحم روشن کرده‏ايم که جامعه‏ى اسلامى پس از پيامبر به سوى ارزش‏هاى دوره‏ى جاهلى گام برداشته و اين کلمات را نه در معناى تغيير يافته‏ ى دوره ‏ى اسلامى، بلکه در همان معناى سابق به کار برده است .

بازتاب تفکر عثمانى در حادثه‏ ى کربلا

بازشناسى تفکر سياسى – مذهبى نيروهايى که در مقابل قيام امام حسين (ع) صف آرايى کردند و به انحاى مختلف در شکست آن سهيم بودند از موضوعات مهمى است که مى‏تواند در شناخت دقيق اين برهه‏ى بسيار حساس تاريخ تشيع راه گشا باشد . اين مقاله با ارائه‏ى برخى ادله و شواهد، حاکميت تفکر عثمانى را بر اين نيروها چه در کوفه و چه در کربلا نشان داده و آشکار ساخته که کوفى بودن نيروها را با تشيع آنان مساوى و ملازم دانستن، مغالطه‏ اى تاريخى است که برخى از محققان در نوشته‏ ها و گفت و گوهاى خود تبليغ مى‏کنند و با محکوم کردن شيعيان (رافضه اماميه) به عنوان تنها عامل به وجود آورنده‏ ى حادثه‏ ى کربلا، مراسم عزادارى در روز عاشورا را زير سؤال مى‏برند .

اين نوشتار به تعريف مفاهيم عثمانى و ملاک‏هاى آن، براى شناخت نيروهاى اين تفکر و نيز عوامل و زمينه‏هاى رشد و توسعه‏ى آن در کوفه و بازتاب تفکر عثمانى در کوفه و کربلا و حاکميت آن بر نيروهاى مقابله کننده با قيام امام حسين (ع) پرداخته است .