برچسب: شفاعت

شفاعت فرزندان برای والدین

بر اساس برخی آیات، در روز قیامت، فرزندان و بستگان هیچ سودی به انسان نخواهند رساند، پس چگونه روایاتی ناظر به شفاعت فرزندان برای والدین و نیز سرایت اعمال نیکشان به پرونده پدر و مادر وجود دارد؟!

آیا همه شیعیان به بهشت می‌روند؟

گاهی درمنابر و کتاب های مذهبی شنیده می شود که آتش بر محب امیرالمؤمنین حرام است. از آن طرف در قرآن آمده است که «وَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ»: که هر کس ذره‌ ای عمل شری را انجام دهد در قیامت جواب آن را خواهد دید. با این وجود، آيا درست است كه بگوییم: تمام شيعيان امام علي عليه السلام در روز قيامت چه گناهكار و چه درستكار بخشيده خواهند شد؟ شما می توانید پاسخ این سؤال را در این نوشتار بخوانید.

منبع‌ شناسی موضوع «شفاعت»

شفاعت از مادۀ شفع و به معنای ضميمه كردن دو چيز همانند، و در اصطلاح، درخواست عفو و بخشش براى گناهكار است. همچنین شفيع و شافع به كسى گفته می‌شود كه براى يارى رساندن به گناهكار با او همراه شده و در حق وى شفاعت مى‏كند. بنابر عقايد اسلامى، شفاعت شافعان، یعنی اولياى خدا و بندگان برگزيده، در روز قيامت و به اذن الهى انجام مى‏گیرد. در قرآن و روایات، شواهد فراوانی در این باره وجود دارد.
بنابر آيات قرآن، شفاعت به اذن و رضاى خداوند انجام می‌شود: <ما مِنْ شَفِيعٍ إِلَّا مِنْ بَعْدِ إِذْنِهِ>[3] و <وَ لا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ ارْتَضى‏>.[4] قرآن شفاعت را بدون اذن الهی محال می‌‌داند. همچنین رضایت خداوند نیز از مهمترین شروط شفاعت است. بی‌شک برترین انسانی که از مقام شفاعت برخوردار است، پیامبر اسلام است؛ چنانکه مقصود از «مقام محمود» در آیۀ 79 سورۀ إسراء <عَسى‏ أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقاماً مَحْمُوداً> برخورداری پیامبر اکرم صلی‌الله علیه وآله از این مقام است. علاوه بر پیامبر اسلام، دیگر پیامبران و اهل بیت علیهم‌السلام و اولیای الهی نیز از شافعان هستند. آيات قرآن، فرشتگان را هم از شافعان معرفی می‌­کند: <وَ كَمْ مِنْ مَلَكٍ فِي السَّماواتِ لا تُغْنِي شَفاعَتُهُمْ شَيْئاً إِلَّا مِنْ بَعْدِ أَنْ يَأْذَنَ اللَّهُ لِمَنْ يَشاءُ وَ يَرْضى‏>.[5]
در آیاتی از قرآن کریم، بی آنکه از واژۀ «شفاعت» و مشتقات آن نام برده شده باشد، مضمون آن مورد تأکید قرار گرفته است. از جمله زمانی که برادران حضرت یوسف از پدرشان خواستند تا از خداوند برای ایشان طلب استغفار کند و آن حضرت نیز طلب مغفرت الاهی در حق ایشان را به آینده موکول کرد: <قالُوا يا أَبانَا اسْتَغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا إِنَّا كُنَّا خاطِئِينَ* قَالَ سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ رَبِّي إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ>.[6]
همچنین طلب استغفار و شفاعت­طلبی پيامبر اكرم صلی‌الله علیه وآله در حق گنهكاران مورد پذیرش واقع می‌شود و قرآن در این باره می‌فرماید: <وَ لَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جاؤُكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَ اسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحِيماً>[7]همچنین در آيۀ ديگرى مى‏فرمايد: <وَ صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ>.[8]
در روايات نیز به بحث شفاعت فراوان پرداخته شده است از جمله در روایتی پيامبر اکرم صلی‌الله علیه وآله مى‏فرمايد: «إنّما شفاعتي لأهل الكبائر من أُمّتي».[9] نیز در حدیثی دیگر می فرمایند:
أُعْطِيتُ خَمْساً لَمْ يُعْطَهَا أَحَدٌ قَبْلِي جُعِلَتْ لِيَ الْأَرْضُ مَسْجِداً وَ طَهُوراً وَ أُحِلَّ لِيَ الْمَغْنَمُ وَ نُصِرْتُ بِالرُّعْبِ وَ أُعْطِيتُ جَوَامِعَ الْكَلَامِ وَ أُعْطِيتُ الشَّفَاعَةَ.[10]

تأملی در عناصر نقلی نظريه محمد عبده در معنای شفاعت اُخروی بر اساس گزارش های صحيح بخاری

شفاعت، همواره معنا و مفهوم معهودی در ذهنیت عالمان اسلامی با وجود تمایز های مذهبی و گرایش های متفاوت کلامی داشته، بی آنکه تحقق آن در عالم آخرت هیچ محذوری در پی داشته باشد تا آن که در قرن چهاردهم محمدعبده در جامعه علمی اهل سنت مصر، با محال شمردن تحقق شفاعت به معنای معهود آن در عالم آخرت و متشابه دانستن روایت های شفاعت، درارائه معنايي نو از شفاعت اُخروی که فایده مندی آن را تنها متوجه شفاعت کننده، می نماید،کوشیده که نقدهای پاره ای از عالمان اسلامی پس از خویش را به دنبال داشت. از آنجا که نقدهای انجام گرفته ناظر به عنصر استحاله مورد نظر عبده بوده و به دو عنصر دیگر دیدگاه او یعنی تشابه روایت های مأثور شفاعت و انحصار فایده مندی آن نسبت به شفاعت کننده، پاسخی دریافت نشده، بر آن شدیم تا دو ادعای اخیر وی را برپایه احادیث موجود درکتاب صحیح بخاری به عنوان معتبر ترین جامع حدیثی اهل سنت مورد نقد قرار داده و تقابل نظریه وی با احادیث انعکاس یافته در کتاب مذکور را ارائه نماییم.

رابطه توسل، شفاعت و استغاثه؛ بازخوانی محل نزاع و نقد آن

مسئله توسل، شفاعت و استغاثه از جمله مسائل کلامی است که فرق مختلف اسلامی درباره آن نظرات متفاوتی داده اند. برخی فرق اسلامی موارد مذکور را قبول دارند. اما برخی دیگر قبول ندارند و گروهی دیگر نیز معتقدان به توسل و شفاعت را کافر و کشتن ایشان را واجب می دانند.پژوهش حاضر با کاویدن زوایای مختلف توسل، شفاعت و استغاثه اقسامی شانزده گانه را برای موارد مذکور ترسیم، و محل نزاع با مخالفان را به صورت شفاف تقریر کرده است.

شفاعت

نویسنده ذیل آیه 48 سوره بقره در تفسیر مناهج البیان، معنای لغوی شفاعت و رابطه آن با توحید را بررسی کرده و مطالب تفسیر المنار در این زمینه را نقد می‌کند، پس از بررسی چند گروه آیات در مورد شفاعت نتیجه می‌گیرد که شفاعتِ نفی شده در قرآن، مربوط به مشرکان است، و معنای صحیح شفاعت در فرهنگ قرآن و حدیث را روشن می‌سازد.

شفاعت توحیدی

چه تفاوتی میان عقیده مشرکان در خصوص شفاعت بت ها و عقیده شیعیان درباره امامان خود وجود دارد؟

شفاعت و نماز

مقصود از رواياتى كه مى گويد هركس ذره اى ايمان داشته باشد با شفاعت نجات مى يابد، چيست و آيا با رواياتى كه مى گويد كسى كه نماز را سبك بشمارد، شفاعت نمى شود منافات ندارد؟