صوفيان سلف؛ رشد و شكل‌گيري سلفي‌گري در شبه جزيره‌ي هند

سلفی گری را سه محدث بزرگ هندی، شیخ احمد سرهندی، محدث دهلوی و شاه ولی الله دهلوی، وارد هند کردند. در هند، اسلام همان طور که بر هندوها تأثیر گذاشت از آن ها متأثر هم شد و رنگ و بوی هندی (به خصوص صوفی) گرفت. اولین مسلمانان هند از برادران اهل سنت بودند، اما آن زمان اهل سنت دوستدار اهل بیت، به خصوص حضرت علی، امام حسن و امام حسین بودند.

ش‍ی‍وه‌ه‍ای‌ ن‍ف‍وذ و گ‍س‍ت‍رش‌ وه‍اب‍ی‍ت‌ در ش‍ب‍ه‌ ق‍اره‌ ه‍ن‍د

ه‍دف‌ ت‍ح‍ق‍ی‍ق‌ ب‍ررس‍ی‌ ش‍ی‍وه‌ه‍ای‌ ن‍ف‍وذ و گ‍س‍ت‍رش‌ وه‍اب‍ی‍ت‌ در ش‍ب‍ه‌ ق‍اره‌ ه‍ن‍د اس‍ت‌. روش‌ ت‍ح‍ق‍ی‍ق‌: ت‍وص‍ی‍ف‍ی‌ – ت‍ح‍ل‍ی‍ل‍ی‌ اس‍ت‌. اس‍ت‍ع‍م‍ار در روی‍اروی‍ی‌ ب‍ا ج‍وام‍ع‌ اس‍لام‍ی‌ و در راس‍ت‍ای‌ اس‍ت‍ث‍م‍ار، چ‍پ‍اول‌ و ت‍ح‍م‍ی‍ق‌ آن‍ان‌ ب‍ه‌ دو ت‍اک‍ت‍ی‍ک‌ م‍ب‍ارزات‍ی‌ در راب‍طه‌ ب‍ا ان‍دی‍ش‍ه‌ دی‍ن‍ی‌ دس‍ت‌ ی‍ازی‍د، اول‌ ت‍روی‍ج‌ ان‍دی‍ش‍ه‌ ج‍دای‍ی‌ دی‍ن‌ از س‍ی‍اس‍ت‌ اس‍ت‌، دوم‌ ای‍ج‍اد ت‍ف‍رق‍ه‌ و ت‍ش‍ت‍ت‌ در م‍ی‍ان‌ م‍س‍ل‍م‍ان‍ان‌ از طری‍ق‌ ح‍م‍ای‍ت‌ از ف‍رق‍ه‌ه‍ای‌ م‍ذه‍ب‍ی‌ م‍ان‍ن‍د وه‍اب‍ی‍ت‌ و ب‍ه‍ائ‍ی‍ت‌ در م‍ی‍ان‌ اه‍ل‌ ت‍س‍ن‍ن‌ و ش‍ی‍ع‍ی‍ان‌، ن‍م‍وده‍ای‍ی‌ از ای‍ن‌ ت‍اک‍ت‍ی‍ک‌ اس‍ت‍ع‍م‍اری‌ اس‍ت‌. ظه‍ور ان‍ق‍لاب‌ اس‍لام‍ی‌، ن‍ه‌ ت‍ن‍ه‍ا م‍وج‍ب‌ س‍ق‍وط رژی‍م‌ ش‍اه‌ ب‍ه‌ ع‍ن‍وان‌ س‍ت‍ون‌ م‍ح‍ک‍م‌ ن‍ظام‍ی‌ در اس‍ت‍رات‍ژی‌ م‍ن‍طق‍ه‌ای‌ آم‍ری‍ک‍ا ش‍د ب‍ل‍ک‍ه‌ پ‍ای‍ه‌ه‍ای‌ ره‍ب‍ری‌ ع‍ق‍ی‍دت‍ی‌ ع‍رب‍س‍ت‍ان‌ در ج‍ه‍ان‌ اس‍لام‌ را ن‍ی‍ز ب‍ه‌ ل‍رزه‌ ان‍داخ‍ت‌ و زی‍ر س‍ئ‍وال‌ ب‍رد. ح‍ک‍ام‌ ع‍رب‍س‍ت‍ان‌ ک‍ه‌ ح‍ی‍ات‍ش‍ان‌ ب‍ا ان‍دی‍ش‍ه‌ وه‍اب‍ی‍ت‌ گ‍ره‌ خ‍ورده‌ ب‍ود، ب‍رای‌ ج‍ل‍وگ‍ی‍ری‌ از ن‍ف‍وذ و گ‍س‍ت‍رش‌ ت‍ف‍ک‍ر ان‍ق‍لاب‌ اس‍لام‍ی‌ ب‍ه‌ ت‍ک‍اپ‍و اف‍ت‍اد، و م‍ن‍ف‍ع‍لان‍ه‌ اق‍دام‌ ب‍ه‌ ات‍خ‍اذ اس‍ت‍رات‍ژی‌ گ‍س‍ت‍رش‌ ح‍وزه‌ ن‍ف‍وذ ع‍ق‍ی‍دت‍ی‌ خ‍ود ن‍م‍ود و از ج‍م‍ل‍ه‌ م‍ن‍اطق‍ی‌ ک‍ه‌ ب‍ی‍ش‌ از ه‍م‍ه‌ ت‍وج‍ه‌ وه‍اب‍ی‍ون‌ را ب‍س‍وی‌ خ‍وی‍ش‌ ج‍ل‍ب‌ ک‍رد ش‍ب‍ه‌ ق‍اره‌ ه‍ن‍د اس‍ت‌. ن‍ت‍ی‍ج‍ه‌ ک‍ل‍ی‌: ع‍رب‍س‍ت‍ان‌ س‍ع‍ودی‌ در پ‍ی‌ ت‍ق‍اب‍ل‌ ع‍ق‍ی‍دت‍ی‌ ب‍ا ج‍م‍ه‍وری‌ اس‍لام‍ی‌ ای‍ران‌ و ک‍س‍ب‌ ره‍ب‍ری‌ ج‍ه‍ان‌ اس‍لام‌، اق‍دام‌ ب‍ه‌ ات‍خ‍اذ اس‍ت‍رات‍ژی‌ گ‍س‍ت‍رش‌ ح‍وزه‌ ن‍ف‍وذ ع‍ق‍ی‍دت‍ی‌ و دی‍ن‍ی‌ در س‍طح‌ ج‍ه‍ان‌ اس‍لام‌ ن‍م‍وده‌ اس‍ت‌. از ج‍م‍ل‍ه‌ م‍ن‍اطق‍ی‌ ک‍ه‌ ب‍ی‍ش‍ت‍ر م‍ورد ت‍وج‍ه‌ وه‍اب‍ی‍ت‌ ق‍رار گ‍رف‍ت‌ م‍ن‍طق‍ه‌ ش‍ب‍ه‌ ق‍اره‌ ه‍ن‍د ب‍ود ک‍ه‌ ی‍ک‌ چ‍ه‍ارم‌ م‍س‍ل‍م‍ان‍ان‌ ج‍ه‍ان‌ را در خ‍ود ج‍ا داده‌ اس‍ت‌، ع‍رب‍س‍ت‍ان‌ س‍ع‍ودی‌ ج‍ه‍ت‌ ن‍ف‍وذ گ‍س‍ت‍رش‌ وه‍اب‍ی‍ت‌ در ای‍ن‌ م‍ن‍طق‍ه‌ از ت‍اک‍ت‍ی‍ک‍ه‍ا و ش‍ی‍وه‌ه‍ای‌ س‍ی‍اس‍ی‌ – اق‍ت‍ص‍ادی‌ – ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌، اج‍ت‍م‍اع‍ی‌ و ن‍ظام‍ی‌ – ام‍ن‍ی‍ت‍ی‌ ب‍ه‍ره‌ گ‍رف‍ت‍ه‌ اس‍ت‌.

ش‍ی‍وه‌ه‍ای‌ ن‍ف‍وذ و گ‍س‍ت‍رش‌ وه‍اب‍ی‍ت‌ در ش‍ب‍ه‌ ق‍اره‌ ه‍ن‍د

ه‍دف‌ ت‍ح‍ق‍ی‍ق‌ ب‍ررس‍ی‌ ش‍ی‍وه‌ه‍ای‌ ن‍ف‍وذ و گ‍س‍ت‍رش‌ وه‍اب‍ی‍ت‌ در ش‍ب‍ه‌ ق‍اره‌ ه‍ن‍د اس‍ت‌. روش‌ ت‍ح‍ق‍ی‍ق‌: ت‍وص‍ی‍ف‍ی‌ – ت‍ح‍ل‍ی‍ل‍ی‌ اس‍ت‌. اس‍ت‍ع‍م‍ار در روی‍اروی‍ی‌ ب‍ا ج‍وام‍ع‌ اس‍لام‍ی‌ و در راس‍ت‍ای‌ اس‍ت‍ث‍م‍ار، چ‍پ‍اول‌ و ت‍ح‍م‍ی‍ق‌ آن‍ان‌ ب‍ه‌ دو ت‍اک‍ت‍ی‍ک‌ م‍ب‍ارزات‍ی‌ در راب‍طه‌ ب‍ا ان‍دی‍ش‍ه‌ دی‍ن‍ی‌ دس‍ت‌ ی‍ازی‍د، اول‌ ت‍روی‍ج‌ ان‍دی‍ش‍ه‌ ج‍دای‍ی‌ دی‍ن‌ از س‍ی‍اس‍ت‌ اس‍ت‌، دوم‌ ای‍ج‍اد ت‍ف‍رق‍ه‌ و ت‍ش‍ت‍ت‌ در م‍ی‍ان‌ م‍س‍ل‍م‍ان‍ان‌ از طری‍ق‌ ح‍م‍ای‍ت‌ از ف‍رق‍ه‌ه‍ای‌ م‍ذه‍ب‍ی‌ م‍ان‍ن‍د وه‍اب‍ی‍ت‌ و ب‍ه‍ائ‍ی‍ت‌ در م‍ی‍ان‌ اه‍ل‌ ت‍س‍ن‍ن‌ و ش‍ی‍ع‍ی‍ان‌، ن‍م‍وده‍ای‍ی‌ از ای‍ن‌ ت‍اک‍ت‍ی‍ک‌ اس‍ت‍ع‍م‍اری‌ اس‍ت‌. ظه‍ور ان‍ق‍لاب‌ اس‍لام‍ی‌، ن‍ه‌ ت‍ن‍ه‍ا م‍وج‍ب‌ س‍ق‍وط رژی‍م‌ ش‍اه‌ ب‍ه‌ ع‍ن‍وان‌ س‍ت‍ون‌ م‍ح‍ک‍م‌ ن‍ظام‍ی‌ در اس‍ت‍رات‍ژی‌ م‍ن‍طق‍ه‌ای‌ آم‍ری‍ک‍ا ش‍د ب‍ل‍ک‍ه‌ پ‍ای‍ه‌ه‍ای‌ ره‍ب‍ری‌ ع‍ق‍ی‍دت‍ی‌ ع‍رب‍س‍ت‍ان‌ در ج‍ه‍ان‌ اس‍لام‌ را ن‍ی‍ز ب‍ه‌ ل‍رزه‌ ان‍داخ‍ت‌ و زی‍ر س‍ئ‍وال‌ ب‍رد. ح‍ک‍ام‌ ع‍رب‍س‍ت‍ان‌ ک‍ه‌ ح‍ی‍ات‍ش‍ان‌ ب‍ا ان‍دی‍ش‍ه‌ وه‍اب‍ی‍ت‌ گ‍ره‌ خ‍ورده‌ ب‍ود، ب‍رای‌ ج‍ل‍وگ‍ی‍ری‌ از ن‍ف‍وذ و گ‍س‍ت‍رش‌ ت‍ف‍ک‍ر ان‍ق‍لاب‌ اس‍لام‍ی‌ ب‍ه‌ ت‍ک‍اپ‍و اف‍ت‍اد، و م‍ن‍ف‍ع‍لان‍ه‌ اق‍دام‌ ب‍ه‌ ات‍خ‍اذ اس‍ت‍رات‍ژی‌ گ‍س‍ت‍رش‌ ح‍وزه‌ ن‍ف‍وذ ع‍ق‍ی‍دت‍ی‌ خ‍ود ن‍م‍ود و از ج‍م‍ل‍ه‌ م‍ن‍اطق‍ی‌ ک‍ه‌ ب‍ی‍ش‌ از ه‍م‍ه‌ ت‍وج‍ه‌ وه‍اب‍ی‍ون‌ را ب‍س‍وی‌ خ‍وی‍ش‌ ج‍ل‍ب‌ ک‍رد ش‍ب‍ه‌ ق‍اره‌ ه‍ن‍د اس‍ت‌. ن‍ت‍ی‍ج‍ه‌ ک‍ل‍ی‌: ع‍رب‍س‍ت‍ان‌ س‍ع‍ودی‌ در پ‍ی‌ ت‍ق‍اب‍ل‌ ع‍ق‍ی‍دت‍ی‌ ب‍ا ج‍م‍ه‍وری‌ اس‍لام‍ی‌ ای‍ران‌ و ک‍س‍ب‌ ره‍ب‍ری‌ ج‍ه‍ان‌ اس‍لام‌، اق‍دام‌ ب‍ه‌ ات‍خ‍اذ اس‍ت‍رات‍ژی‌ گ‍س‍ت‍رش‌ ح‍وزه‌ ن‍ف‍وذ ع‍ق‍ی‍دت‍ی‌ و دی‍ن‍ی‌ در س‍طح‌ ج‍ه‍ان‌ اس‍لام‌ ن‍م‍وده‌ اس‍ت‌. از ج‍م‍ل‍ه‌ م‍ن‍اطق‍ی‌ ک‍ه‌ ب‍ی‍ش‍ت‍ر م‍ورد ت‍وج‍ه‌ وه‍اب‍ی‍ت‌ ق‍رار گ‍رف‍ت‌ م‍ن‍طق‍ه‌ ش‍ب‍ه‌ ق‍اره‌ ه‍ن‍د ب‍ود ک‍ه‌ ی‍ک‌ چ‍ه‍ارم‌ م‍س‍ل‍م‍ان‍ان‌ ج‍ه‍ان‌ را در خ‍ود ج‍ا داده‌ اس‍ت‌، ع‍رب‍س‍ت‍ان‌ س‍ع‍ودی‌ ج‍ه‍ت‌ ن‍ف‍وذ گ‍س‍ت‍رش‌ وه‍اب‍ی‍ت‌ در ای‍ن‌ م‍ن‍طق‍ه‌ از ت‍اک‍ت‍ی‍ک‍ه‍ا و ش‍ی‍وه‌ه‍ای‌ س‍ی‍اس‍ی‌ – اق‍ت‍ص‍ادی‌ – ف‍ره‍ن‍گ‍ی‌، اج‍ت‍م‍اع‍ی‌ و ن‍ظام‍ی‌ – ام‍ن‍ی‍ت‍ی‌ ب‍ه‍ره‌ گ‍رف‍ت‍ه‌ اس‍ت‌.