قصد سلب فضیلت حضرت علی‌علیه‌السلام در شعب ابی طالب
حضرت علی‌علیه‌السلام در شعب ابی طالب، بسیار پیامبرصلاللهعلیهوآلهوسلم را یاری می‌نمودند و با تمام وجود، از ایشان محافظت می‌کردند. همچنین تلاش می‌کردند که به هر وسیله‌ای، برای مسلمانان آذوقه تهیه کنند. برخی، برای اینکه این فضیلت حضرت، نادیده گرفته شود، گفتند که ابن‌حزام نیز از مکه برای مسلمین آذوقه می‌آورده است. علامه سید جعفر مرتضی عاملی در صفحات 73 الی 81 کتاب الصحیح من سیرة الامام علی‌علیه‌السلام، جلد دوم، این مطلب را بیان فرموده‌اند.
تهیه و تنظیم: صدرا غفاری
آیا اختصاص جلسه إنذار عشیره به بزرگان قوم، مایه اجحاف در حق مردم دیگر نیست؟
اختصاص جلسه إنذار به بزرگان، اجحاف در حق دیگران نیست، زیرا اولا خداوند به پیامبرصلاللهعلیهوآلهوسلم وعده داده بود که وصی اش از اقوامش است و ثانیا منصب امام، منصبی الهی است و بندگان در آن دخالتی ندارند. علامه سید جعفر مرتضی عاملی در صفحه 32 کتاب الصحیح من سیرة الامام علی‌علیه‌السلام، جلد دوم، این مطلب را بیان فرموده‌اند.
تهیه و تنظیم: صدرا غفاری
آیا انتخاب حضرت علی‌علیه السلام برای ترتیب دادن جلسه إنذار،کاری متعارف و عقلی بود؟!
: پیامبرصلاللهعلیهوآلهوسلم برای برپایی جلسه إنذار، می توانستند از حضرت خدیجه و یا عمو های خود، که از وجهه اجتماعی و سن بیشتری بر خوردار بودند، کمک بگیرند اما با این حال، انتخاب حضرت علی‌علیه‌السلام یک انتخاب غیره منتظره محسوب می شود که نشان دهنده این است که پیامبر صل‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم هدفِ خاصی از این انتخاب داشته اند. علامه سید جعفر مرتضی عاملی در صفحات30 الی 32 کتاب الصحیح من سیرة الامام علی‌علیه‌السلام، جلد دوم، این مطلب را بیان فرموده‌اند. تهیه و تنظیم: صدرا غفاری
نَقل‌های مختلف حدیث إنذار؛ «خلیفتی من بعدی…» صحیح است ویا «خلیفتی من أهلی…»
در برخی از نقل های حدیث إنذار، عبارت«خلیفتی من بعدی…» و در برخی دیگر«خلیفتی من أهلی…» ذکر شده است و به همین علت بعضی می‌گویند که پیامبرصلاللهعلیهوآلهوسلم حضرت علی‌علیه‌السلام را مسئول سرپرستی اولاد و زوجات خود قرار داده است و ربطی به سرپرستی جامعه ندارد. علامه سید جعفر مرتضی عاملی در صفحات 25 الی 28 کتاب الصحیح من سیرة الامام علی‌علیه‌السلام، جلد دوم، این مطلب را بیان فرموده‌اند.
تهیه و تنظیم: صدرا غفاری
علمای عامه وشبهاتی پیرامون حدیث انذار
علمای عامه، بالاخص ابن تیمیه، در جهت تضعیف حدیث إنذارچند شبهه مطرح کرده‌اند که عبارتند از: 1- در سلسله سند حدیث إنذار ، ابامریم‌کوفی و عبدالله‌بن‌عبدالقدوس را غیر ثقه معرفی کرده‌اند. 2- در زمان حدیث إنذار، تعداد بنی‌عبدالمطلب، کمتر از چهل نفر بوده است. 3- صرف اجابت پیامبرصلاللهعلیهوآلهوسلم موجب حقِ خلافت نمی‌شود. همچنین اگر بیش از یک نفر دعوت پیامبرصلاللهعلیهوآلهوسلم را اجابت می‌کرد، تکلیف در مورد خلیفة بعد از ایشان چه بود؟ علامه سید جعفر مرتضی عاملی در صفحات 11 الی 20 کتاب الصحیح من سیرة الامام علی‌علیه‌السلام، جلد دوم، این مطلب را بیان فرموده‌اند و به این شبهات پاسخ داده‌اند.
تهیه و تنظیم: صدرا غفاری
روش‌شناسی سید جعفر مرتضی عاملی در ارزیابی احتمالات تاریخی در: الصحیح من سیرة النبی الأعظم
کتاب الصحیح من سیرة النبی الأعظم، تألیف سید جعفر مرتضی عاملی، یکی از مهم‌ترین منابع در مطالعات سیره شناسی است که در آن از روش‌های گوناگون تاریخی استفاده شده است. در این نوشتار، روش‌های عاملی در ارزیابی احتمالات تاریخی در کتاب الصحیح، شناسایی، دسته‌بندی و برای هریک، نمونه‌ای ذکر شده است. ارزیابی احتمالات تاریخی توسط عاملی را می‌توان در سه مورد ذیل دسته‌بندی کرد: 1. ترجیح یک احتمال تاریخی، مانند: ترجیح احتمال سازگار با شخصیت فرد مورد نظر، ترجیح احتمال هماهنگ با تصریح روایت تاریخی، ترجیح احتمال با ردّ یکی از دو احتمال معارض، ترجیح احتمال با استناد به روایات مشابه دیگر و یا تواتر روایات، ترجیح احتمال مطابق با ذوق و سلیقه؛ 2. ردّ یک احتمال تاریخی، مانند: ردّ احتمال بدون دلیل، ردّ احتمال با استناد به شخصیت فرد مورد نظر و یا سیاق روایات، ردّ احتمال مخالف با ظاهر روایت؛ 3. ردّ توجیه دیگران، مانند: ردّ توجیه متناقض با صریح روایت، ردّ توجیه جمع بین روایات متناقض با استناد به قول بزرگان صحابه و تابعین.
تشویق پیامبر به زیارت شهدا
در كتب شيعي روايات زيادي درباره تشويق به زيارت رفتن قبور وجود دارد. از اين روايات، استحباب زيارت قبور، برداشت مي‌شود. البته در کتب اهل سنّت هم روایاتی آمده است که در آن روایات، خود پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و صحابه ایشان به زیارت اهل قبور می رفتند و پیامبراکرم صلّی الله علیه و آله نیز به این امر تشویق می فرمودند که به نمونه هایی از این موارد اشاراتی می شود.
اصول برجسته در سیره اجتماعی پیامبر اعظم صلی الله علیه و آله
در این مقاله اصول برجسته‌ای که پیامبر اکرم (ص) در تعامل با مردم، اعم از مسلمان و کافر، به آنها پایبند بوده، موردبررسی قرارگرفته است. در یک دسته‌بندی، اصول حاکم بر سیره اجتماعی پیامبر (ص) به سه دسته تقسیم شده است: 1. اصولی که نسبت به همه انسان‌ها، اعم از مسلمان و کافر رعایت شده است. 2. اصولی که در تعامل با مؤمنان موردتوجه قرارگرفته است. 3. اصولی که در تعامل با کفار محارب و مسلمانان فاسق رعایت شده است.
تحریف ویژگی های سلمان فارسی
سلمان فارسی از شخصیت های برجسته ی تاریخ اسلام و ایران است. قاطبه ی مسلمانان، از شیعه و سنی، او را به عنوان یکی از اصحاب بلند مرتبه پیامبر صلّی الله علیه و آله و علی علیه السلام می شناسند. در مورد جایگاه و منزلت سلمان فارسی در میان اصحاب پیامبر صلّی الله علیه و آله و یاوران حضرت علی علیه السلام بحث های مفصلی شده، و روایات فراوانی به دست ما رسیده است که به جرأت می توان گفت کسی را در طول تاریخ نداریم که به اندازه سلمان از زبان معصومین علیهم السلام تعریف و تمجید شده باشد. در این میان عده ای تلاش می کنند برخی از ویزگی ها و صفات سلمان را تعریف نمایند و یا از موضع خود خارج نمایند که در این نوشتار به یک نمونه اشاره می کنیم.
پیامبر و زبان انسان، حیوان، جماد و حکمت آن
روایات بسیاری دلالت دارد که رسول خدا صلّی الله علیه و آله زبان همه حیوانات را می‌فهمید. سلام کردن سنگ و درخت به حضرت و تسبیح سنگ‌ریزه‌ها در کف دست او و… از سوی دیگر، متون فراوانی دلالت دارد که رسول اکرم صلّی الله علیه و آله زبان‌های مختلف مردم را نیز می‌دانست و در مناسبت‌های چندی بدان سخن هم گفته است. شناخت زبان حیوانات و آگاهی از بسیاری از اسرار خلقت و نوامیس طبیعت، ضرورت گریزناپذیر رهبری الهی است که می‌بایست همه چیز را در رعایت، تربیت، حمایت و حفاظت خویش گیرد و حق، موجودیت و نقش هر چیزی را در زندگی حفظ کند؛ زیرا باید که در موارد بسیاری به صورت مستقیم دخالت کند. زمام امور و کنترل اوضاع را در اختیار گیرد و سلامت مسیر را هر چه بیشتر حفظ کند.
پایداران و فراریان احد – 2
مسأله فرار تعدادی از مسلمانان، یکی از نقاط مهمّ و حساس و از عوامل شکست مسلمانان در جنگ احد به شمار می‌آید؛ زیرا اگر آنان هم مانند مجروحان و شهیدان، مقاومت می‌کردند و همانند تیراندازان، میدان را در اختیار دشمن قرار نمی‌دادند، شکست مسلمانان جبران و سرنوشت جنگ عوض می‌شد و پیروزی را به دست می‌آوردند. و لذا می‌توان گفت ضربه‌ای که از ناحیه آنها بر سپاه اسلام وارد آمد، کمتر از ضربه تیراندازان نبود که در اثر تخلّف از دستور پیامبرخدا صلی الله علیه و آله و سرپیچی از فرمان عبداللَّه بن جبیر به مسلمانان وارد گردید. در این نوشتار به فراریان مشهور احد که برخی تلاش دارند بر ثبات آنان تأکید کنند، امّا روایات و متون تاریخی بر فرار آنان به صراحت یا اشاره دلالت دارد می پردازیم.
پایداران و فراریان احد – 1
یکی از مهم ترین وقایعی که در زمان پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله اتفاق افتاد، جنگ احد بود. نظر به این که این جنگ از اهمیت بالایی برخوردار بود؛ از این رو می بینیم که قرآن کریم در سوره آل عمران نسبتاً به طور مفصل به اتفاقات این جنگ پرداخته است. در این جنگ ابتدا مسلمانان پیروز شدند ولی بر اثر عدم اطاعت از فرامین پیامبر، پیروزی آنان تبدیل به شکست گشت. پس از شکست همه مسلمانان از جمله اصحاب خاص پیامبر پا به فرار گذاشتن و جز علی و پیامبر علیهماالسلام کسی نماند. در این نوشتار ابتدا به خلاصه ای از این ماجرا می پردازیم و سپس به معرفی پایمردان و فراریان این جنگ می پردازیم.
بحثی درباره آزادی سلمان فارسی 2
سلمان فارسی از شخصيت هاى اسلامى بلندآوازه و از صحابه معروف پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله است. وى با اين كه ايرانى نژاد بود در ميان عرب ها و مسلمانان حجاز كه غالباً عرب نژاد بودند به مقامى رفيع و مرتبه اى بلند دست يافت. شاید اهمیّت سلمان و عظمت و جلال او در میان مسلمانان موجب شده که برخی افراد برای شخصیّت‌های مورد احترام خود و کسانی که در گردآوری فضایل و مناقب برای آنان در تلاشند، نصیبی در این شخصیّت بزرگ دست‌و‌پا کنند و نشان دهند که آنان بر شخصیّتی چون سلمان برتری دارند؛ در نوشتار قبلی و این نوشتار به اختصار درباره شخصیت سلمان و کیفیت آزادی سلمان می پردازیم.
بحثی درباره آزادی سلمان فارسی 1
سلمان فارسی از شخصيت هاى اسلامى بلندآوازه و از صحابه معروف پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله است. وى با اين كه ايرانى نژاد بود در ميان عرب ها و مسلمانان حجاز كه غالباً عرب نژاد بودند به مقامى رفيع و مرتبه اى بلند دست يافت. شاید اهمیّت سلمان و عظمت و جلال او در میان مسلمانان موجب شده که برخی افراد برای شخصیّت‌های مورد احترام خود و کسانی که در گردآوری فضایل و مناقب برای آنان در تلاشند، نصیبی در این شخصیّت بزرگ دست‌و‌پا کنند و نشان دهند که آنان بر شخصیّتی چون سلمان برتری دارند؛ در این نوشتار و نوشتار بعدی به اختصار درباره شخصیت سلمان و کیفیت آزادی سلمان می پردازیم.