آیا رسول خدا برای ابلاغ آیه تبلیغ، از خدعه یهود و نصاری واهمه داشت؟

آنچه از آیه تبلیغ فهمیده می شود آن است که رسول خدا، هنگام نزول دستور از ناحیه ذات باری تعالی، از اخلال و خدعه گروهی واهمه داشت. حال آنچه مورد مناقشه است، تعیین مصداق آن گروه است. اینکه اشخاصی، سعی در جلوگیری از نشر مهمترین پیام رسول خدا را داشتند، امر کمی نیست و از یک جبهه متحد علیه اسلام، خبر می دهد. حال شیعه آن گروه را منافقین به ظاهر مسلمان می داند و برا آن شواهد زیادی هم دارد، ولی برخی از مخالفین شیعه، با این تفکر مخالفت می کنند و می گویند: «جبهه مقابل رسول خدا، همان مشرکین اهل کتاب است که از همان ابتدای رسالت سعی در کارشکنی پیامبر داشته اند. و شاهد آن نیز آیات قبل و بعد این آیه است که همگی خطاب به یهودیان نازل شده است». حال در این وجیزه در رد این ادعا، دلایلی را تقدیم می کنیم.

استقرار و تحکیم خلافت در مدینه‏

پیامبر خداصلى الله علیه وآله پس از هجرت به مدینه توفیق یافت تا به یارى مهاجر و انصار دشمنان اسلام (مشرکان، منافقان و یهودیان) را به تسلیم در برابر حکومت اسلامى مدینه وادارد و دامنه‏ى اقتدار حکومت اسلامى را تقریباً بر همه‏ى جزیرة العرب بگسترد، اما در ماه‏هاى آخر زندگى با آشوب‏هاى اهل ردّه و مدّعیان پیامبرى روبه‏رو شد و هم در این احوال، به ملکوت اعلى پیوست. حکومت نوپاى اسلامىِ مدینه به یارى صحابه‏ى فداکار و به زعامت نخستین خلیفه، براى حراست از اسلام و تحکیم حکومت مدینه به پا خاست. این مقاله در سه محور (تجهیز جیش اسامه، ارتداد قبایل و فتوحات در خارج از مرزهاى جزیرة العرب) به تبیین این اقدامات مى‏پردازد.

سپاه اسامه و تأثير آن در شکل‌دهی تاريخ سياسی اسلام

در این مقاله ابتدا متن گزارش‌های مرتبط با تشکیل سپاه اسامه بررسی شده و سپس چرایی تشکیل سپاه، علت تأکید پیامبر بر حرکت سپاه و دلیل عدم حرکت آن، مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی یکی از دقیق‌ترین سیاست‌های حکومتی رسول خدا صلی‌الله علیه وآله را آشکار می‌سازد و از آنجایی‌که تحلیل علل فوق مبتنی بر تذکار وقایع چند ماه آخر عمر ایشان و نیز بررسی روزشمار تشکیل سپاه بوده، به این دو جهت به‌اختصار پرداخته شده است.[2]

بررسی ماجرای مهم اعزام سپاه اسامه 3

 پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به خوبی بر اهمیت منطقه شامات و فلسطین که تحت سیطره رومیان قرار داشت، واقف بود و مطمئن بود که دولت نیرومند روم، که شاهد گسترش روزافزون اسلام است، ساکت و آرام نمی نشیند و درصدد فرصتی است که ضربه ای به حکومت نوپای اسلام بزند. از این رو، در سال هشتم هجری سپاهی را روانه این سرزمین نمود تا خطرات احتمالی را دفع کنند. سپس در سال نهم هجری وقتی خبر آمادگی رومیان برای حمله به سرزمین حجاز در مدینه منتشر گردید، پیامبر همراه با سی هزار جنگجو عازم «تبوک» گردید و بدون برخورد با دشمن و جنگ و خون ریزی، به مدینه بازگشت. بدین سان، احتمال خطر در نظر پیامبر بسیار جدّی بود و به همین دلیل، پس از مراسم حجة الوداع ، سپاهی منظّم به فرمانده ای اسامه بن زید که جوانی 20 ساله بود برای اعزام به این منطقه آماده کرد و دستور داد بزرگان مهاجران و انصار در آن شرکت کنند.

در این نوشتار به بررسی تخلف عمر و ابوبکر از شرکت در سپاه اسامه می پردازیم و در پایان به نکاتی که موجب شگفتی ساز شدن ماجرای سپاه اسامه در تاریخ شد اشاره ای می کنیم.

بررسی ماجرای مهم اعزام سپاه اسامه 2

 پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به خوبی بر اهمیت منطقه شامات و فلسطین که تحت سیطره رومیان قرار داشت، واقف بود و مطمئن بود که دولت نیرومند روم، که شاهد گسترش روزافزون اسلام است، ساکت و آرام نمی نشیند و درصدد فرصتی است که ضربه ای به حکومت نوپای اسلام بزند. از این رو، در سال هشتم هجری سپاهی را روانه این سرزمین نمود تا خطرات احتمالی را دفع کنند. سپس در سال نهم هجری وقتی خبر آمادگی رومیان برای حمله به سرزمین حجاز در مدینه منتشر گردید، پیامبر همراه با سی هزار جنگجو عازم «تبوک» گردید و بدون برخورد با دشمن و جنگ و خون ریزی، به مدینه بازگشت. بدین سان، احتمال خطر در نظر پیامبر بسیار جدّی بود و به همین دلیل، پس از مراسم حجة الوداع ، سپاهی منظّم به فرمانده ای اسامه بن زید که جوانی 20 ساله بود برای اعزام به این منطقه آماده کرد و دستور داد بزرگان مهاجران و انصار در آن شرکت کنند.

در نوشتار قبلی به نقل اصل ماجرا که در کتب اهل سنّت آمده بود پرداختیم، در این نوشتار به نقد و بررسی این نقل ها می پردازیم.
 ما را با آنچه گذشت، درنگ‌های است؛ خواهیم کوشید در موارد زیر به اختصار بیان کنیم:

 (اسناد مطالبی که ذکر نشده است در نوشتار قبلی مفصل ذکر شده است)

بررسی ماجرای مهم اعزام سپاه اسامه 1

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به خوبی بر اهمیت منطقه شامات و فلسطین که تحت سیطره رومیان قرار داشت، واقف بود و مطمئن بود که دولت نیرومند روم، که شاهد گسترش روزافزون اسلام است، ساکت و آرام نمی نشیند و درصدد فرصتی است که ضربه ای به حکومت نوپای اسلام بزند. از این رو، در سال هشتم هجری سپاهی را روانه این سرزمین نمود تا خطرات احتمالی را دفع کنند. سپس در سال نهم هجری وقتی خبر آمادگی رومیان برای حمله به سرزمین حجاز در مدینه منتشر گردید، پیامبر همراه با سی هزار جنگجو عازم «تبوک» گردید و بدون برخورد با دشمن و جنگ و خون ریزی، به مدینه بازگشت. بدین سان، احتمال خطر در نظر پیامبر بسیار جدّی بود و به همین دلیل، پس از مراسم حجة الوداع ، سپاهی منظّم به فرمانده ای اسامه بن زید که جوانی 20 ساله بود برای اعزام به این منطقه آماده کرد و دستور داد بزرگان مهاجران و انصار در آن شرکت کنند.

در چند نوشتار به بررسی جریانات مهم این ماجرا می پردازیم.