فلسفه تاریخ در نهج البلاغه
دیدگاههاى امام على علیه السلام در باب فلسفه تاریخ، تفسیر روشنى از مفاهیم قرآنى است. در سخنان آن امام، فلسفه تاریخ، با رویکردى کاملاً آگاهانه و هدفمند مورد توجه واقع شده است. آغاز و انجام تاریخ مهمترین بخش این تأملات است. ایشان، کلّ تاریخ را در سه بخش؛ یعنى آفرینش و برگزیدن آدم (آغاز تاریخ)، بعثت پیامبران (مرحله دوم تاریخ) و ظهور منجى مصلح (انجام تاریخ) توصیف مى کنند. بر اساس سخنان آن حضرت، عوامل مهم شکل گیرى تاریخ بشرى عبارتند از: 1) حاکمیت مشیت الهى 2) آزادى عمل و قدرت انتخاب انسان.