کتب جغرافیاى عمومى و سفرنامه ها در جهان اسلام
در فاصله قرن هاى دوم تا چهارم هجرى, سیر و سفر در میان مسلمانان, رواج بسیارى یافت. فریضه حج و کنجکاوى علمى, از جمله انگیزه هاى آنان براى جهانگردى و سیر در آفاق بود. در این نوشتار سعى شده است تا با کندوکاو در نخستین منابع جغرافیایى اسلامى, توصیفى اجمالى از مهم ترین سفرهاى جغرافیادانان و سفیران مسلمان, به دست داده شود.
پژوهشى در باب جغرافى دانان اندلس و آثار آن ها
مسلمانان در طى هشت قرن حضورشان در اندلس میراث علمى بسیار گران سنگى را از خود بجاى گذاشتند. یکى از مهم ترین موضوعاتى که مورد توجه ویژه آنان قرار گرفت, جغرافیا بود. در این مقاله جغرافى دانان اندلس و تإلیفات آن ها مورد بررسى قرار گرفته است. این آثار جغرافیایى را مى توان به شیوه هاى مختلفى تقسیم بندى کرد. تعدادى از آن ها به شکل مسالک و ممالک تإلیف شده اند مهم ترین اثر در این زمینه کتاب المسالک و الممالک بکرى است که فقط بخش هایى از آن باقى مانده است. همچنین در اندلس به سفرنامه نویسى و تهیه نقشه هاى جغرافیایى نیز اهمیت ویژه اى مبذول شده است.
در این مقاله سعى شده تا آثار جغرافیایى که در هر یک از زمینه هاى فوق تإلیف شده به اختصار مورد بررسى قرار گیرد.