مروری بر مقاله «ساز و کار خداوند»
نگارنده در اين گفتار، مقاله «ساز و كار خداوند در معرفت‌بخشي» نوشته دكتر محمّدرضا ارشادي‌نيا (در سفينه شماره 23) را نقد مي‌كند كه خود در پاسخ گفتار آقاي بياباني اسكويي است.
به گفته نگارنده، ناقد (ارشادي‌نيا) ميان مباحث نويسنده قبلي (بياباني) خلط كرده است.وي در اين گفتار، درباره جبر واختيار، معرفه‌الله و فطري بودن آن، تأثير علل در بهره‌مندي از معرفت و سخنان ناقد در اين موارد، توضيح مي‌دهد و بر مطالبي از نويسنده قبلي تأكيد مي‌كند.
ساز و کار خداوند در معرفت بخشی
در سرى مقالههاى آقاى بيابانى اسكويى، معرفت فعل خدا و موهبت الهى شمرده شده و به استناد آيات و روايات اكتسابى بودن معرفت رد شده و برخى سخنان بزرگان از دانشمندان و فلاسفه نقد و در مواردى نفى شده است،