جایگاه توحید در زیارتنامه‌های اهل‌بیت

هدف این تحقیق، تبیین جایگاه توحید در زیارتنامه‌های اهل‌بیت علیهم السلام: است. در این زیارتنامه‌ها معارف توحیدی بسیاری وجود دارد که اهمیت فوق العاده و جایگاه بالای توحید و خدا محوری در آنها را نشان می‌دهد. این معارف بیانگر آن هستند که اساس و بنیان این متون بر توحید استوار است و هماهنگی و همراهی­ آنها با توحید در بالاترین سطح است. معارف توحیدي گنجانده شده در زیارتنامه‌های اولیای الهی، آن را یکی از بهترین راه‌های تقرب به خداوند ساخته و اثبات می­کند که اهل‌بیت: به این موضوع توجه داشته­اند که در مراحل مختلف زیارتنامه، هیچ‌گونه فعل و گفتار شرک‌آلود و غلوّ آمیزی صورت نگیرد. از سوی دیگر، با تبيين معارف توحيديِ زیارات اهل‌بیت علیهم السلام: و شناخت منزلت واقعی توحید در آنها، بی­ پایگی اعتقادات وهابیون به شرک آور بودن زیارت نیز روشن می‌گردد.

بربهاری از کهن ترین تئوریسین های وهابیت

ظاهرگرایی و جمود و تحجّر، سابقه ای دیرین در تاریخ تفکر اسلامی دارد. این جریان فکری در دوران های مختلف با فراز و نشیب زیادی روبه رو شده است. قرن چهارم یکی از دوران های بسیار شگفت در تاریخ تمدن اسلامی است و از بالندگی و شکوه فرهنگی و تمدنی برخوردار است، ولی جریان ظاهر گرایی در بغداد توسط بربهاری با اقدامات تکفیری و خشونت آمیز در پی انحراف در این جنبش بود. این مقاله در پی تبیین دیدگاه ها و عملکرد افراطی خلف بربهاری است.

علمای شافعی و ابن‌تیمیه

ابن‌تیمیه که یکی از اصلی­ترین نظریه‌پردازان وهابیت است و آرای او مبانی فکری علمای وهابی بوده، نقش به سزایی در رشد و گسترش تفکر سلفی و بعدها شکل‌گیری وهابیت داشته است. علمای مذاهب اسلامی با درک خطر افکار التقاطی وی، همواره به نقد وی پرداخته و در جهت مقابله با این افکار تلاش کرده­اند. از این رو، برای شناخت وهابیت و مقابله با آن، آگاهی از دیدگاه علمای اهل‌سنّت که با رویکرد علمی به نقد افکار وی پرداخته‌اند، ضروری به نظر می­رسد. این مقاله در صدد است تا نظر برخی از مهم‌ترین منتقدین و مخالفین ابن‌تیمیه، از علمای مذهب شافعی چون ذهبی، و سبکی از معاصرین تا علمای قرون متاخّر را بررسی کند تا زمینه برای شناخت صحیح و دقیق این فرقه فراهم گردد.

سلفیه درباری

علمای وهابیت درباری در طول سالیان دراز در کنار حکام آل ­سعود و سایر سردمداران مستبد به دفاع از آنان و شرعی سازی اقدامات مجرمانه شان مشغول بوده­اند و بر همین اساس بیشترین ضربه ­ها را بر پیکره جوامع اسلامی فرود آورده­ و جایگاه دین و دستور های نجات بخش اسلام عزیز را در حد ابزاری در دست این حکومت­ها تنزل داده­اند. از این رو، مسلمانان باید برای شناخت این افراد و تفکرات و حیله­های آنان تلاش کنند و پرده از واقعیت وجودی این طیف بردارند. در این نوشتار سعی شده است که علاوه بر آشنایی با تفکرات این جریان منحرف، تا حدی به نقد این تفکرات پرداخته شود و تناقضات موجود در این جریان فکری برای مخاطبان گرامی روشن گردد.