روش شناسی فهم القاعده

برای درک وفهم هر پدیده ای شیوه و روش خاصی لازم است، اما القاعده، علی رغم گستردگی تحلیل ها و پژوهشهای انجام گرفته در مورد آن، به دلیل ابهام در خاستگاه وپیچیدگی خاص سازمانی و ساختاری آن ونیز به دلیل اینکه انگاره های تعلق به هرسمت وسویی را بر می تابد، با شیوه های متنوع تحقیق وپژوهش همخوانی دارد و می توان از شیوه ها وروشهای بسیار در فرایند تحلیل آن سود جست. تاکنون در مورد روش شناسی مطالعات اکادمیک این پدیده، حرف زیادی گفته نشده است و چارچوبهای مطرح شده بسیار خلاصه و محدود است، مثلا در مقاله «اسلام سیاسی و جهانی شدن» چهار روش برای درک القاعده شمرده شده است1، ولی ما به بهانه این پژوهش چندین روش را استقراء و استقصا کرده ایم، امیدواریم که در اینده بتوانیم این مطالعات روش شناسانه در مورد القاعده را تکمیل کنیم. شاید تذکر این نکته هم لازم باشد که وقتی از روشهای فهم القاعده سخن می گوییم، عمدتا مراد ما چرایی و علت این پدیده است، گرچه که در برخی از موارد شاید چگونگی وچیستی آن نیز مورد پرسش باشد.