گونه‌شناسی نقدهای شهید مطهری بر گزاره‌های تاریخی
گزاره‌های تاریخی افزون بر مدد رساندن به دانشمندان برای کشف آموزه‌های دینی، برای تبلیغ این آموزه‌ها هم در قالب مجالس وعظ و خطابه مورد استفاده قرار می‌گیرند. به همین دلیل نقد و پالایش این گزاره‌ها برای تفکیک گزاره‌های درست از نادرست اهمیت یافته است. شهید مطهری با آگاهی از این ضرورت، بخشی از آثار خود را به بررسی و پالایش گزاره‌های تاریخی اختصاص داده است. این مقاله بر آن است با گونه‌شناسی و طبقه‌بندی روش‌مند، مهمترین نقدهای استفاده شده از سوی شهید مطهری را در گزاره‌های تاریخی شناسایی و پس از دسته‌بندی آنها را معرفی نماید.
حسین شجاعی**[1]
گزاره‌های تاریخی افزون بر مدد رساندن به دانشمندان برای کشف آموزه‌های دینی، برای تبلیغ این آموزه‌ها هم در قالب مجالس وعظ و خطابه مورد استفاده قرار می‌گیرند. به همین دلیل نقد و پالایش این گزاره‌ها برای تفکیک گزاره‌های درست از نادرست اهمیت یافته است. شهید مطهری با آگاهی از این ضرورت، بخشی از آثار خود را به بررسی و پالایش گزاره‌های تاریخی اختصاص داده است. این مقاله بر آن است با گونه‌شناسی و طبقه‌بندی روش‌مند، مهمترین نقدهای استفاده شده از سوی شهید مطهری را در گزاره‌های تاریخی شناسایی و پس از دسته‌بندی آنها را معرفی نماید.
بررسی تاریخی گزارش‌های شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید دربارۀ امام حسین (علیه السّلام)
ابن ابی الحدید یکی از بزرگ‌ترین و مهمترین شروح نهج البلاغه را نگاشته است. این شرح که حاوی اطلاعات مهم تاریخی است از جمله دربارۀ امام حسین(ع) است شایستۀ بررسی و نقد از زوایای مختلف است. مقالۀ حاضر پس از مروری کوتاه بر روش تاریخی شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید و ویژگی‌های آن روایت‌های تاریخی این کتاب دربارۀ امام حسین(ع) را در محورهای زیر مورد بررسی قرار داده و حسب نیاز به بررسی تطبیقی آن با دیگر منابع پرداخته است: رویدادهای پیش از امامت امام حسین(ع)، کینه ورزی‌ها نسبت به خاندان امام حسین(ع)، پیش گویی‌های مربوط به رویداد کربلا، اظهار نظر در بارۀ جایگاه امام حسین(ع) و جزئیات رویداد کربلا.
بررسی تاریخی گزارش‌های شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید دربارۀ امام حسین علیه السلام
ابن ابی الحدید یکی از بزرگ‌ترین و مهمترین شروح نهج البلاغه را نگاشته است. این شرح که حاوی اطلاعات مهم تاریخی است از جمله دربارۀ امام حسین (ع) است شایستۀ بررسی و نقد از زوایای مختلف است. مقالۀ حاضر پس از مروری کوتاه بر روش تاریخی شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید و ویژگی‌های آن روایت‌های تاریخی این کتاب دربارۀ امام حسین(ع) را در محورهای زیر مورد بررسی قرار داده و حسب نیاز به بررسی تطبیقی آن با دیگر منابع پرداخته است: رویدادهای پیش از امامت امام حسین(ع)، کینه ورزی‌ها نسبت به خاندان امام حسین(ع)، پیش گویی‌های مربوط به رویداد کربلا، اظهار نظر دربارۀ جایگاه امام حسین(ع) و جزئیات رویداد کربلا
درآمدی بر روش و بینش تاریخی اسکندربیگ منشی ترکمان در عالم آرای عباسی
مجموعه کتابهای تاریخی دوره صفویه، حلقه ارتباط میان اندیشه تاریخنگاری دورههای قبل از عصرصفوی و پس از آن است. عالم آرای عباسی تألیف اسکندربیگ منشی ترکمان یکی از مهمترین این آثار و اوج تکامل تاریخنگاری عصر صفوی محسوب میشود که به تاریخ سلسله صفوی از آغاز تا مرگ شاه عباس اول پرداخته است. در این پژوهش، مهمترین مؤلفههایی که اسکندربیگ منشی در روشنگارش تاریخ به کاربرده است و هم چنین بینش تاریخی او که در نحوه تحلیل و تبیین رخدادها توسط وی نقشی مؤثر داشت، بررسی میگردد.