جايگاه تأويل در روايات تفسيرى امام سجاد علیه السّلام

بخش قابل توجهى از روايات تفسيرى را كه از امام سجاد 7 برجاى مانده، تأويل آيات و ارائه مصاديق آنها تشكيل مىدهد. اين روايات نقش تعيينكنندهاى در بازسازى عقايد جامعه پس از شهادت سيد الشهداء 7 دارد، در اين گفتار، فزونىِ روايات تأويلى و تعيين مصاديق آيات، بر پايه مخاطب و فضاى صدور روايات تحليل شده است.
نگارنده، نمونههايى از موضوعهاى اين روايات را بدينسان برمىشمارد: بازسازى بنيان تفكّر ولايتمدار، ترسيم محورهاى تفكّر مهدوى، تعيين مصاديق آيات.
نقد دیدگاه علامه شوشتری در جعلی بودن برخی روایات تفسیر…

عمل تفسير با استناد به «منابع تفسير» انجام میپذیرد. مراد از منابع تفسير، امورى است كه شناختهای لازم درباره معنا و مراد آيات را در اختيار مفسّر قرار میدهد. يكى از مهمترین منابع تفسيرى، روايات منقول از اهلبیت (ع)، و يكى از منابع در اين باب، تفسير منسوب به امام حسن عسكرى (ع) میباشد. اين مقاله به بررسى و نقد آراى علّامه شوشترى درباره نمونههایی از روايات منقول در تفسير مذكور میپردازد و نشان میدهد ادلّه مورد استناد ايشان براى اثبات مجعول بودن اين روايات ـ از قبيل انفراد نقل روايت در منبع شيعى تفسير منسوب به امام حسن عسكرى (ع) و عدم نقل آن در منابع عامه، ظهور بدوى روايت، مفاد صدر روايت بدون توجه به آنچه در ذيل آن آمده و استبعاد محتواى روايت ـ گرچه ظن به صدور اين روايات را كاهش میدهد، اما نمیتواند مجعول بودن آنها را به اثبات رساند و دستمايه اين مدعا قرار گيرد كه تفسير منسوب به امام حسن عسكرى (ع) سرتاسر مجعول است.