مفهوم شناسی «رجم»

یکی از اقسام حدود و احکام کیفری مطرح شده در منابع فقهی، حدّ رجم (سنگسار) برای زانی محصن یا محصنه است. علّامه حلّی (ره) می گوید: « و أقسام الحدّ خمسة: قتل، و رجم، و جلد، و [جلد و] رجم معا، و جلد و جزّ و تغريب.» همچنین در کتاب دیگرش می گوید: «الثاني الرجم و هو حدّ المحصن إذا زنى ببالغة عاقلة و كان شابّا، و حدّ المحصنة الشابّة إذا زنت بالبالغ و إن كان مجنونا.» اینکه آیا حکم سنگسار منتهی به قتل مرجوم و مشروعیت آن از منظر درون فقهی قابل اثبات است یا نه؟ مورد نقض و مناقشه برخی قرار گرفته است. از این رو با طرح ادله فقهی رجم و بررسی میزان دلالت آنها بر مقصود تلاش می کنیم مشروعیت یا عدم مشروعیت رجم اعدامی را در منابع اجتهادی فقه مورد واکاوای قرار دهیم. اما از آنجا که از این حکم در بسیاری از منابع حدیثی و کلمات فقها تعبیر به «رجم» شده و مشتقات آن مورد استفاده قرار گرفته است، چاره ای نیست جز اینکه ابتدا به مفهوم شناسی این واژه و سپس به بیان ادلّه اجتهادی حکم «رجم» بپردازیم.