روش شناسي تطبيقي احاديث مهدويت در مکاتب حديثي قم، بغداد و اصفهان
باتوجه به متفاوت بودن روش ها در مکتب هاي حديثي، بررسي روش هرکدام از سه مکتب حديثي قم، بغداد و اصفهان مي تواند ما را به مجموعه انديشه هايي که در مباني اخذ و نقل حديثي، ديدگاهي همسو يا متفاوت دارند، آشنا سازد. در اين مقاله سعي بر اين است که روش شناسي احاديث مهدويت از ديدگاه اين سه مکتب بيان شود: از مکتب حديثي قم، کتاب کمال الدين و تمام النعمه شيخ صدوق، از مکتب حديثي بغداد، کتاب الارشاد شيخ مفيد و از مکتب حديثي اصفهان، کتاب بحارالانوار علامه مجلسي انتخاب شده است. از جمله اهداف، بازشناسي اصول و معيارهاي مولفان در گزينش، گزارش، تحليل و تبيين محتوايي و اعتبارسنجي روايات مهدويت است. از اين رو، به بررسي تطبيقي و بيان وجوه اشتراک و افتراق اين سه کتاب پرداخته مي شود.
روش شناسي و گونه شناسي مصادر تاريخ الحجه بحارالانوار
علامه مجلسي در «تاريخ الحجه» که بخشي از کتاب بحارالانوار است، به گزينش و گزارش روايات مهدويت پرداخته است. مساله اصلي اين پژوهه، روش شناسي روايي و گونه شناسي مصادر علامه مجلسي (ره) در اين بخش است. نتايج بررسي و ارزيابي «تاريخ الحجه» نشان داد که علامه در روش شناسي خود از فهم متن و فهم مقصود بهره جسته و ژرف انديشانه به چينش و تحليل روايات مهدويت پرداخته است. ايشان پس از احراز صحت متن از طريق توجه به اختلاف نسخه ها، تصحيف و توجه به تقطيع، به دنبال فهم متن به واسطه بررسي غريب الحديث ها و توجه به بلاغت و خانواده حديث است و از طريق گردآوردن قرينه هايي چون آيات قرآن کريم، عقل باوري، تاريخي نگري به دنبال کشف مراد جدي و مقصود اصلي معصوم مي باشد. تنوع، اعتبار و اصالت سه ويژگي مصادر مجلسي در«تاريخ الحجه» به شمار مي آيد.