آل بویه در عمان
نخستین بار دیلمیان در دوره حکومت معزالدوله برای دفع خطر عمانی‌ها از بندر بصره و تامین امنیت تجارت خلیج‌فارس، عمان را تصرف کردند. اما با مرگ او و شورش مردم عمان، حاکم دست نشانده سلطان بویه به قتل رسید و سلطه آل بویه پایان یافت. ولی عضدالدوله با کفایت و جدیت تمام بار دیگر عمان را زیر سلطه در آورد و تا سال‌های پایانی حکومت آل بویه، عمان با وجود مسائل و مشکلات زیاد، در قلمرو آنها باقی ماند.
این مقاله بر آن است با بررسی وضعیت اقتصادی، اجتماعی و دینی عمان در آستانه قرن چهارم هجری، نگاهی گذرا به تحولات سیاسی عمان از ورود اسلام تا شکل‌گیری دولت آل بویه داشته و سپس علل و عوامل توجه آل بویه به عمان، چگونگی سلطه معزالدوله بر آن جا و تحولات سیاسی آن سرزمین پس از مرگ وی تا اخراج دیلمیان را مورد بررسی قرار دهد.
بنادر ایرانی خلیج فارس در قرون میانی اسلام
ایالتهای جنوبی ایران به سبب واقع شدن در حاشیه خلیج فارس، در طی قرون متمادی اهمیت بسیاری در ابعاد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی منطقه داشتهاند و بنادر آنها در سدههای پیشین، به ویژه سدههای چهارم و پنجم هجری، از مراکز مهم و عمده کشتیرانی و تجارت دریایی ایرانیان به شمار میرفتهاند. مهروبان، شینیز، جنّابه، سیراف و بنادر و لنگرگاههای کوچک و بزرگ دیگر، از آن جملهاند. در این میان، سیراف به سبب موقعیت خاص بازرگانی، مقام اول را داشت. این بنادر از طریق یک شبکۀ جادهای وسیع با یکدیگر و نیز با مراکز تجاری و اقتصادی این ایالات مرتبط میگردیدند و از همین راه با شهرها و مراکز دیگر ایالتهای داخل و خارج از ایران متصل میشدند. مسیرهای دریایی نیز بنادر مذکور را به هم پیوند میداد و هم چنین پل ارتباطی آنها با اقیانوس هند و آبهای آزاد بود. بازرگانی دریایی، موجب توسعه اقتصادی بنادر و به تبع آنها، شهرهای ایالات جنوبی میشد.
مشاهیر و عالمان سیراف
بندر سیراف که در طی قرنها یکی از بنادر مهم تجاری مسلمانان بوده، در 300 کیلومتری شمال غربی بندرعباس، 230 کیلومتری شرق بوشهر ودر کنار بندر طاهری کنونی قرار داشته است. این بندر نقش بسیار حساسی در تجارت دریایی مسلمانان در طی قرنهای اول تا ششم هجری داشته است. ظهور دانشمندان بسیار در علوم ریاضی، طب، ادبیات، فقه، حدیث و … گویای این حقیقت است که این شهر، علاوه بر اهمیتی که از نظر دریانوردی و بازرگانی داشته، در پرورش عالمان نیز نقش بسزایی داشته است. این مقاله به بررسی این موضوع میپردازد.
رؤیت هلال در سفر
افرادى كه براى كار به كشورهاى حوزه خلیج فارس مى روند، با توجه به اینكه در آنجا رؤیت هلال اول ماه، یك روز زودتر اعلام مى شود ؛ تكلیف روزه آنان در ماه رمضان و عید فطر باید بر مبناى كدام محل باشد؟
نگاهی از درون به: شیخ نشین های خلیج فارس
عموم شیخ نشین های خلیج فارس به جز عمان و بحرین، به وجود آمدنشان مربوط به فعل و انفعالات شبه جزیره عربستان می باشد.البته انگلیسی ها در شکل دادن و تعین بخشیدن آنها به عنوان یک سرزمین مستقل بیشترین سهم را داشته اند. ورود عموم این شیخ نشین ها و حتی خود کشور سعودی به دنیای جدید و تاریخ معاصر همزمان است با کشف نفت در این سرزمین ها. در مقاله حاضر مطالبی در مورد شیخ نشین های خلیج فارس و دیدگاه های آنها نسبت به غرب، شرق و اسرائیل بیان می شود.