اگر پیامبر اسلام، خاتم پیامبران هستند و اسلام نیز دین جاودانه، پس چرا دین از پاسخگویی به مسائل و شبهات روز عاجز است؟!
وقتی در معرض امواج شبهات قرار می گیرید، ممکن است بپرسید: «با اين كه ما قرآن و اسلام را خاتم كتب آسماني و اديان الهي مي دانيم، چرا در زمان كنوني، دين خاتم پاسخ قانع كننده اي به پرسش ها و شبهات مطرح در جامعه را ندارد؟ آيا دين اسلام با غيبت امام زمان علیه‌السلام از پاسخ گويي به پرسش هاي جديد عاجز مانده است و يا اين كه كوتاهي از سوي دانشمندان ديني است»؟ این سؤالات، نه تنها متبادراً در ذهن افراد خطور می کند، بلکه دگر اندیشان کافر مسلک نیز بدین سؤالات دامن می زنند. در این وجیزه سعی شده است تا پاسخ درخوری به این سؤالات داده شود.
خاتميت اسلام
اگر دين براى پاسخ گويى به نيازهاى انسان است، پس چگونه اسلام – كه پانزده قرن پيش در جامعه جاهلى و براى مردمى بدوى و عرب زبان نازل شده است – براى جامعه متحوّل و متمدن امروزى كافى و پاسخ گو است؟
حقیقت خاتمیت
حقیقت خاتمیت دین اسلام چیست و چه اشکالاتی به نظر آقای سروش وارد است؟
دلیل برتری پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بر دیگر پیامبران
پیامبر اسلام(ص) برخی ویژگی‌های دیگر پیامبران را نداشت. او مانند حضرت موسی(ع) با خدا سخن نمی‌گفت و …! با این وجود دلیل برتری حضرتشان بر دیگر انبیا چیست؟
تبیین ختم نبوت در کلام جدید
یکی از مباحث کلام جدید اسلامی مسأله ختم نبوت است که از میان متفکران مسلمان معاصر، اقبال لاهوری اولین گام را در تبیین فلسفه آن برداشته است؛ بعد از او عدهای از متفکران همچون: شهید مطهری، شریعتی، سروش و دیگران با رهیافتهای بعضا متفاوت به آن نگریستهاند.
یکی از این متفکران (دکتر سروش) با تلقیهای متفاوت به این موضوع پرداخته است؛ که عبارتند از:
1 – وحی هنوز برای مردم تر و تازه است و گویا بر مردم وحی میبارد.
2 -دوران وحی سپری شده و مردم مستغنی از آن هستند و باید به عقل جمعی رجوع کرد.
3 – با بسط تجربه نبوی دیگر نیازی به تجدید نبوت نیست.
این مقاله در صدد است به فرضیههای یاد شده پرداخته و آنها را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. و با تبیین فرضیه مختار که عبارت است از: کمال دین و مصونیت از تحریف دریچه قابل قبولی بگشاید.
خاتميت پيامبر اعظم(ص) در قرآن
یكي از سؤالات مهم در بحث نبوت پيامبر اعظم(ص) خاتميت آن حضرت است كه چرا ارسال رسل و انزال كتب با خاتميت پيامبر(ص) و كتاب قرآن پايان مي يابد. آيا اين بدان معنا است كه انسان از آموزه هاي وحياني بي نياز گرديده يا اينكه دلايل عقلي و نقلي ديگري دارد كه نوشتار حاضر در مقام پاسخ به اين سؤال اساسي است. اميد است مورد استفاده خوانندگان محترم قرار گيرد.
ارتباط رسالت محمدي و ولايت علوي
آيات قرآني هنگامي كه به نام محمد(ص) مي رسد در عظمت و شرافت وي سر تعظيم خم مي كند، زيرا وي را باطن مسجود فرشتگان و هستي مي داند و بر حقيقت صادر نخست آگاه است. از اين رو وجود خاكي و حضور دنيايي وي را رحمت مطلق براي جهانيان بر مي شمارد و به مقام رحمه للعالمين مي ستايد.
براين اساس سخن گفتن از چون محمدي(ص) براي هركسي بسيار دشوار است و هرگز پندار كسي را نرسد تا به چكاد عظمت وي دست يابد و حق وي را چنان كه بايسته و شايسته است ادا نمايد براين پايه نويسنده براي اين كه جلوه اي از جمال محمد(ص) را به نمايش گذارد از خداي محمد(ص) ياري جسته است تا گوشه اي از همه هست را در واژگان بريزد و اندامي از حقيقت به نمايش گذارد با هم اين مطلب را از نظر مي گذرانيم.
نادرنگری (نقد مقاله خاتمیت آقای عبدالکریم سروش)
این مقاله، در نقد چند مقاله از کتاب بسط تجربه نبوی، تألیف آقای دکتر عبدالکریم سروش است. وی در آن کتاب با پرداختن به مسأله «ختم نبوّت» سر از ختم ولایت در آورده و ولایت را نیز به همراه نبوّت پایان یافته تلقّی کرده است.
از آن جا که مسأله ولایت فقیه، از توابع مسأله ولایت ائمّه اطهار است و آقای سروش و همفکران او به مسأله ولایت فقیه اعتقادی نداشته و بارها آن را به باد انتقاد و انکار گرفتهاند، این بار سراغ خشکاندن ریشه اصلی درخت ولایت فقیه رفته و با قطع کردن آن شاخ و برگ آن را خشکانده است.
خاتمیت یا بسط تجربه نبوی؟!
جناب آقای دکتر عبدالکریم سروش، یکی از نویسندگان معاصر در مورد وحی، مطالبی را مطرح نموده اند که به برخی از آنها اشاره کرده و اجمالاً آنها را مورد نقد و بررسی قرار می دهیم. آنها عبارتند از:
لوازم و پیامدهای نظریه «تجربه گرایی وحی»
براساس دیدگاه تجربه دینی، وحی، مواجهه و تجربهای است که پیامبر از سر میگذراند، نه این که حقایق و گزاره هایی را از خداوند دریافت کرده باشد. این نظر ابتدا در اروپای مدرن پدید آمد؛ امّا دیری نپایید که مورد پذیرش نواندیشان مسلمان واقع شد و از تحویل (ارجاع) وحی اسلامی به تجربه دینی سخن گفتند.
طبیعی است که هر نظریّهای، مبانی و لوازم خاصّی دارد؛ امّا آن چه در این نوشتار میآید، به لوازم و تبعات نظریّه وحی تجربی ناظراست نه ارزیابی و تحلیل اصل نظریّه و مبانی آن. چنان که خواهیم دید، آن چه نواندیشان درباره وحی میگویند، با اعتقادات اسلامی تعارض شدیدی دارد.
این نوشتار، با نگاهی اجمالی به دیدگاههای نواندیشان دینی درباره وحی اسلامی آغاز میشود و در ادامه به برخی از نقد و بررسیهای لوازم این دیدگاه خواهیم پرداخت. پیامدهایی که تجربه گرایی وحی دارد، عبارت است از:
1 – وحیانی نبودن ساختار قرآن (نفی سرشت زبانی)؛
2 – نفی عصمت پیامبر، و خطا پذیری وحی؛
3 – عدم انقطاع وحی و انکار خاتمیّت؛
4 – نفی جاودانگی، جامعیّت و جهان شمولی دین اسلام؛
5 – شریعت زدایی و نفی جامعیّت فقه و ….