برچسب: حکمیت

ماجرای حکمیت پس از جنگ صفین

در جنگ صفین، هنگامی که مالک اشتر در آستانه پیروزی کامل بود؛ چرا معاویه را نکشت و به عقب برگشت تا به دنبال آن ماجرای تلخ حکمیت رخ دهد؟

قرإء

نوشتار حاضر مختصرا به ارائه تصویرى از قرا مى پردازد. مولف کوشیده با تفکیک میان قارى و اهل القرإ نشان دهد که اطلاق واژه قرإ در معناى قاریان قرآن به کسانى که بستر روش خوارج شدند و نیز حصر نظر در این جنبه, موجب ابهام و حتى گمراه کنندگى در تاریخ اسلام شده است, زیرا به عقیده مولف اگر قرا را قاریان قرآن بشماریم لاجرم این قاریان باید کسانى باشند که قرائت ویژه اى از قرآن را به کار مى برده اند یا در باب اعتبار دستورات قرآنى دیدگاه هاى غیر متعارفى داشته اند, حال آن که در رساله هاى مربوط به بدعت نگارى یا قرائت نامه هاى قرآن نشانى در جهت اثبات این نظر دیده نمى شود, لذا مولف بر این باور است که قرا همان اهل القرإ (روستاییان) هستند که پس از شرکت در نبردهاى اولیه علیه ساسانیان در عراق ساکن شدند و اراضى خالى از سکنه جنوب عراق را تصاحب کردند و چون منافعشان در عصر حکومت عثمان به مخاطره افتاد در ناآرامى هاى این دوره شرکت کردند و سرانجام این که گروهى از همین قاریان بودند که پدیده خوارج را آفریدند.

حكميت درصفين

پس از واقعه صفين كه حضرت اميرالمؤمنين سلام الله عليه مجبور به پذيرش حكميت شدند، چرا ايشان و ياران باوفايشان نتيجه حكميت را نپذيرفتند؟ به هر حال تحت هر شرايطي كه بود، هر دو طرف راضي به حكميت شده بودند. متشكرم

نظام قبیله ای و خاستگاه خوارج نخستین

مقاله ی حاضر در مقام آن است که از تحلیل نظام قبیله ای به منزله ی ابزاری برای توجیه وقایع رخ داده پس از جنگ صفّین در راستای  پایگیری خوارج  نخستین استفاده کند  .در این مقاله نشان داده شده است که رقابت های موجود میان  قبایل عربی ساکن درعراق، نقشی تعیین کننده در بروز خارجی گری داشته است. با تحلیل وضعیت یکا یک قبایل و نحوه ی مشارکت آ نها در جریان صفین و حکمیت، معلوم شده است که دو نوع  چالش سیاسی، تأثیر مستقیم بر برآمدن خوارج از یک قبیله داشته است: در بعد روابط بین قبیله ای، در چارچوب ارتباط قبایل حاشیه ای متحد ) قبایل اقماري( با قبایل محور، چالش سیاسی حاشیه با محور، زمینه ی بروز گرایش خارجی  میان قبایل حاشیه ای را پدید آورده است .در بعد روابط  درون قبیله ای، گسل سیاسی در مرکز قبیله نیز منجر به بروز خارج یگري در شعبه های مرکزی قبیله ای شده است.  باید توجه داشت گونه ی اول از تنیدگی منجر به خارجیگری  ناپایدار و گونه دوم خارجیگری پایدار شده است.

دلایل بروز ماجرای حکمیت پس از صفین

یکی از بهترین مقالاتی که درباره حکمیت نوشته شده، مقاله ای با عنوان «تحکیم» در دایرةالمعارف بزرگ اسلامی توسط دکتر پاکتچی می باشد که به خوبی به برخی از زوایای مخفی آن، از جمله تأثیر قبایل یمنی پرداخته است. قابل ذکر است ایشان مقاله ای درباره ی نقش قبایل در تشکیل خوارج نیز دارند که به زودی بازنشر خواهد شد.