حضرت علی – برگه 3

مستدركى بر نهج ‏البلاغه در ميان نسخه ‏هاى خطى نهج ‏البلاغه

از آنجا كه نهج البلاغه دربردارنده بليغ‏ترين و فصيح‏ترين
خطبه‏هاى اميرالمؤنين عليه‏السلام است، عالمان، محدّثان و ادباء بسيارى پس
از تأليف اين كتاب، شروع به نوشتن شرح، حاشيه و استدراك بر اين
كتاب گران‏سنگ كردند. از جمله اين مستدركها مى‏توان به مستدرك
احمدبن ناقه (م 559 ق) اشاره كرد كه داشتن خطبه‏هايى مانند:
الدره‏اليتيمة، الأقاليم، البيان، از ويژگيهاى اين مستدرك است. يادآورى
مى‏شود كه اين خطبه‏ها در هيچ يك از مصادر روايى موجود به طبع
نرسيده است.

قرآن از زبان امام امیرالمؤمنین (علیه السّلام)

اميرالمؤمنين(ع) در خطبه 189 نهج البلاغه، در توصيف قرآن، 42 صفت را بيان می كند كه بر اساس اين توصيفها، قرآن كلام خداست و حدّ فاصل كلام خدا تا كلام بشر، به اندازه فاصله خدا تا بشر است. قرآن نورى است كه شعاع آن خاموش نمی شود؛ دريايى است كه عمق آن درك نمىشود؛ راهى است روشن كه هرگز گم نمىشود؛ شفابخشى است كه پس از درمان آن، ترسى از بيمارى نيست؛ يارى كننده حاملان خود است؛ معدن و گنج ايمان است و چشمههاى علم از قرآن سرچشمه مىگيرد؛ اساس و پايه اسلام است و خداوند آن را سيرابىِ عطش عالمان قرار داده است؛ ريسمان محكم و دژ استوار الاهى است كه براى رهروان خود، عزّت آفرين است.

على(علیه السّلام)در آيينه نام ها، كنيه ها و القاب

اغلب بحثهاى مربوط به اصل امامت و ولايت امير مؤمنان رويكردى احتجاجى دارند و تبيين شخصيّت و بيان فضائل حضرت على7 رويكردى تبيينى است. در اين نوشتار با رويكردى تبيينى و به منظور شناخت امير مؤمنان7 اوصاف و ويژگيهاى آن حضرت در قالب نامها، كنيهها و القاب بيان شده است. پيشينيان نيز با نگاشت مناقب و فضايل به اين رويكرد توجّه خاص داشته‌اند و بر اساس پژوهشى، حدود 200 نام و لقب در آثار اهل تسنّن براى حضرت امير احصا شده است. در اين مقاله 330 نام، لقب و كنيه همراه با معنى و ذكر منابع و مآخذ، به ترتيب الفبايى بررسى شده است.

نفاق از دیدگاه امیرالمؤمنین (علیه السّلام)

نفاق كه به معناى دو رويى و يكسان نبودن در عقيده و عمل است، يكى از مشكلات جوامع ديندارى بوده و هست. تا زمانى كه انسان فريفته جاه طلبى، هوى و هوس، جلب منفعت خويش است و خدا و دين را اصل نمي‌داند، گرفتار مشكلاتى است كه اگر خودسازى نكند از آنها رها نمی شود.على بن ابى طالب(ع)، برادر و دست پرورده رسول خدا(ص) كه سخنان گهربار و آموزنده در مسايل اعتقادى، عملى و اخلاقى دارد، در لابلاى برخى سخنان و خطبه هايش صفات منافق و ريشه هاى نفاق را كه جامعه همزمان آن حضرت به شدت گرفتار آن بود، بيان فرموده است. در اين بررسى برآنيم تا خصوصيات منافق و ريشههاى نفاق را بهتر بشناسيم و با كلمات آن حضرت در معرفى نفاق بيشتر آشنا شويم.

ما نزل القرآن فی علی (علیه السلام)

محدّثان و مفسّران شيعى و سنّى، دهها كتاب و رساله مستقل در مورد آيات نازل شده در شأن امام اميرالمؤمنين على بن ابى طالب عليه السلام نوشته‌اند، كه بخشى از ميراث گرانقدر فرهنگ اسلامى در زمينه «اسباب النزول» را تشكيل مي‌دهد. يكى از اين آثار، رساله‌اى است به نام «ما نزل من القرآن فى على» ] عليه السلام [، نوشته احمدبن محمد بن مظفر رازى، محدث و مفسّر و فقيه حنفى، كه در قرن ششم و هفتم هجرى قمرى مي‌زيسته است. اين رساله كوتاه، 156 آيه از قرآن را در بردارد كه در شأن امام على عليه السلام نازل شده است.اين رساله، بر اساس نسخه خطى آن، موجود در كتابخانه سليمانيه (در كشور تركيه) براى نخستين بار منتشر میشود.