بررسی شیوه مناظرات انبیا و امام حسن (ع)

ائمه اطهار علیهم السلام در طول دو قرن حضور پس از رحلت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم، همواره اسوه و سرمشق مومنین بودند. با توجه با این که سیره آنان باید همواره الگوی ما باشد، لذا بررسی و تحلیل زوایای گوناگون سیره ایشان ضروری به نظر می رسد. همچنین با وجود آن که ائمه هدی علیهم السلام، حجت خدای تعالی و نور واحدند و هدف مشترکی را دنبال می نمودند، امّا به واسطه شرایط اجتماعی، سیاسی و فرهنگی دوران زندگی هریک از آنان که برحسب زمان و مکان با یکدیگر تفاوت داشته است، دارای خط مشی های متفاوت با یکدیگر بودند، از این رو آشنایی با ابعاد گوناگون شخصیت این نمایندگان الهی، برای سالکان راه حقیقت ضروری است.

امام مجتبی علیه السلام و تربیت فرزندان شجاع

این مقاله به سه نکته مهم درباره شخصیت حضرت مجتبی (ع) اشاره دارد: 1. صلح امام حسن (ع) زمینه‌ساز قیام عاشورا است و این دو حادثه مکمل همدیگرند. 2. پیشوای دوم همانند سایر امامان شیعه، شخصیتی کامل در تمام ابعاد و در علم و فضایل اخلاقی به‌ویژه شجاعت و سیاست است؛ 3. بسیاری از شخصیت‌های انقلابی و ظلم‌ستیز در تاریخ عصر اموی و عباسی از فرزندان امام مجتبی (ع) به شمار می‌آیند.

آداب معاشرت در كلام امام حسن مجتبى (ع)

ازآن‌رو كه توجه و بررسى در زندگى ائمّه اطهار (ع) به‌عنوان پيشتازان مسير كمال و سالكان حقيقى راه دوست، براى شيعيان متأسى بسيار حائز اهميت است و نيز به دليل آنكه انسان موجودى اجتماعى است و علم به آداب معاشرت در حسن معاشرت او بی‌تأثیر نمی‌باشد، بررسى كلام آن بزرگواران پيرامون اين مبحث لازم و ضرورى به نظر می‌رسد. تحليل مجموعه گفتار امام حسن مجتبى (ع)، به‌عنوان نمونه تمام‌عیار انسان كامل در باب آداب معاشرت، به‌طورقطع چراغ فروزانى براى دوست داران وصول به صراط مستقيم می‌باشد. هدف پژوهش، آشنايى با آداب معاشرت و سازوكارهاى آن در متون دينى با تأكيد بر كلام امام مجتبى (ع) است. تلاش در جهت كاربردى كردن آثار و دستاوردهاى حاصل اين تحقيق براى نسل جوان و آگاهى ايشان از «انديشه ناب امام حسن (ع)» به‌عنوان دومين راهبر دينى اين مقاله می‌باشد.

کارنامه ده‌ساله امام حسن مجتبی (ع) در مدینه منوره

کتاب «حقایق پنهان» نوشته محقق ارجمند احمد زمانی زندگانی سیاسی امام حسن مجتبی علیه السلام را مورد بررسی قرار داده است. این کتاب که با مقدمه ای از حضرت آیت الله سبحانی و یک پیشگفتار آغاز می شود، مطالب متنوعی را در اختیار خواننده محترم قرار می دهد.

چرا معاویه امام حسن علیه السلام را مسموم کرد؟

ممکن است این پرسش ها به ذهن ها خطور کند که بعد از صلح امام حسن علیه السلام با معاویه، زمینه خلافت و ریاست او بر مسلمانان هموار شد. پس چه ضرورتی داشت که دست خود را به خون پاک سید جوانان بهشتی حسن بن علی علیه السلام آغشته کند و به توطئه ای ناجوانمردانه دست بزند؟

نقدی بر تردیدهای سلفیان در باب شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام

امام حسن مجتبی (ع) یکی از مصادیق آیه تطهیر و اهلبیت پیامبر اکرم نزد تمام مسلمانان به شمار می‌آید. آن حضرت در طول زندگی با مشکلاتی روبرو شدند که یکی از آن‌ها معاویه بود که در برابر حضرت قرار داشت. پس از شهادت حضرت علی (ع) معاویه که امام حسن (ع) را مانعی عمده بر سر راه نقشه‌های خود می‌دید، برای هموار کردن خلافت فرزندش، درصدد از بین بردن حضرت برآمد تا این‌که ایشان را به شهادت رساند. جریان شهادت امام مجتبی (ع) با سمی که معاویه آماده کرده بود، از قضایایی است که اندیشمندان اهل سنت به‌طور فراوان به آن پرداخته و این ماجرا را نقل کرده‌اند، اما برخی برای تبرئه معاویه از این جنایت، آن را انکار و شبهاتی دراین‌باره مطرح کرده‌اند که در این نوشتار به بررسی آن‌ها پرداخته می‌شود.

نقد و بررسي زندگي امام حسن (ع) از ديدگاه دونالدسن

تاریخ شاهد، وقايع و رخدادهاي مناقشه برانگیزی در دوران حيـات و امامت امام حسن (ع) بود. اين رخدادها از دیدگاه‌های گونـاگون بـه اشـكال متفاوتي تفسير شده است. ديدگاه مستشـرقان دربـاره وقـايع زنـدگي امـام حسن (ع) از آن جمله است. دونالدسـن مستشـرق انگليسـي در بخشـي از کتاب خود با عنوان «مذهب تشيع» به تحليل زندگي امام حسن (ع) پرداخته است. وي در اين بخش، ازدواج‌های امام و نيز صلح او بـا معاويـه را مورد هجمه قــرار داده، ايشــان را بــه پایین بودن قــوه اخلاقــي، شــجاعت، خویشتن‌داری و توانايي عقلاني متهم كرده است؛ ولي با بررسـي روشـمند سير وقايع می‌توان به اين نتيجه رسيد كـه موضـع امـام در قبـال معاويـه، حذف وي بود و صلح امام فقط زماني اتفاق افتاد كه امام راه ديگـري جز آن نداشت. روايات مربوط به ازدواج و طلاق‌های مكرر امـام نيـز ازلحاظ سندی مغشوش و ازلحاظ محتوايي دچار اشكالات جدي هستند.

بررسی و نقد گزارش‌های تاریخ شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام

گزارش‌های متفاوتي درباره تاريخ شهادت امام حسن مجتبي (ع) ارائه شده است كه تاریخ‌های هفتم و بيست و هشتم صفر در ميان شيعيان مشهورتر از ساير گزارش‌ها هستند. اين پژوهش براي پي بردن به زمان دقيق شهادت امام حسن مجتبي (ع)، ابتدا گزارش‌های منابع شيعه و اهل سنت را درباره تاريخ شهادت آن حضرت (ع) بررسي می‌کند. سپس به‌نقد ابعاد مختلف گزارش هفتم صفر، مانند شخصيت راوي، صحت انتساب گزارش به وي، فاصله زماني ميان وقوع رخداد و راوي و اشتباه در نسخه‌برداری می‌پردازد؛ و پس از بررسي گزارش بيست و هشتم صفر به روشي مشابه آن را بر گزارش هفتم صفر ترجيح می‌دهد.

امام حسن (ع) و پاسداری از ارزش‌ها

ابعاد صلح شجاعانه امام حسن علیه السلام با معاویة بن ابی سفیان که یگانه عامل بقای اقلیّت شیعه در آن عصر بود، چنان با عظمت است که تا کنون محققان زیادی را به تحلیل و تبیین آن واداشته است. بدون اغراق می توان گفت اکثر مقالات و تحقیقات پیرامون آن حضرت در اطراف این رویداد دور می زند. در این مقاله با دوران امامت حضرت بعد از صلح آشنا می شویم.

معیت قرآن و امام حسن (ع)

قرآن و عترت دو اصل جدایی ناپذیر هستند که هر یک نیمه کامل کننده دیگری است. این دو یادگار و میراث عزیز پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در حقیقت پایه های اصلی دین مبین اسلام می باشند که از آغاز تولد این دین آسمانی با هم بوده و معرفت هریک منوط به دیگری و بقای هریک شرط بقای دیگری است. در این مقاله اهمیت این دو در کنار یکدیگر را می خوانید.

شخصیت قرآنی و کریمانه امام حسن مجتبی علیه السلام

مقاله حاضر با عنوان شخصيت قرآني و كريمانه امام حسن (ع)، به توضيح و تبيين شخصيت و فضايل امام حسن (ع) در آيات و روايات فرقاني و توصيف شخصيت کریمانه آن حضرت می‌پردازد. امام حسن (ع) از شخصیت‌ها، اسوه‌اي مشهور اخلاقي است كه شخصيت انسان كريم و رفتار كريمانه را بر اساس سيره رفتاري آن حضرت می‌توان ترسيم كرد. شخصيت كريمانه تجلي خلق عظيم قرآني در سیره اجتماعي نسبت به دوست و دشمن نمايان می‌گردد كه مبتني بر حلم و عقل سليم است و مفهوم حلم حسني از شيوه رفتاري امام مجتبي (ع) با دوستان و دشمنان اهل‌بیت (ع) به دست می‌آید. عقل سليم و طهارت تكويني و نفساني و شرافت نسب و نفاست ذاتي از عوامل مؤثر برگزيدگي امام مجتبي (ع) در بين برگزيدگان الهي است. زيرا وي شبیه‌ترین مردم در خلق‌وخوی و خلقت، به پيامبر اعظم (ص) و نخستين ثمره شجره بوستان نبوي است.