مسئلۀ حاکمیت متن بازتابی مختصر از کنفرانس شیعه پژوهی در دانشگاه شیکاگو

کنفرانس «دلیل و باطن گرایی در اسلام شیعی»[1] با آثاری از حسن فرهنگ انصاری، جرج وارنر[2]، طاهره قطب‌الدین، پول واکر[3]، بلا تندلر[4]، اِد هیس[5]، موشِق آساتریان[6]، رودریگو آدِم[7]، علیرضا دوست دار، اُلی اککِرمن[8]، دِوین استِوارت[9]، حمیدرضا مقصودی، عطا انزلی، سجاد رضوی[10] و مت ملوین کوشکی به‌تازگی در مرکز شیعه پژوهی دانشگاه شیکاگو برگزار شد. حضور اساتید معاصر در عرصه‌های ایران‌شناسی، عرفان، قرآن‌پژوهی و شیعه پژوهی همچون فرانکلین لویس[11]، فرد دونر[12] و احمد الشمسی برای سرپرستی پنل های مختلف، از نکات حائز اهمیت این کنفرانس بود. گروه شیعه پژوهی دانشگاه شیکاگو با هدف تمرکز بخشی به موضوعات گوناگون شیعی به‌تازگی فعالیت خود را به شکل وسیعی آغاز کرده است. سال گذشته اساتید برجسته‌ای از سراسر دنیا برای شکل‌دهی به ساختار علمی این مجموعه و تعیین واحدهای درسی و همچنین رصد حوزه‌های درخور تحقیق در میدان‌های گسترده‌ی شیعه پژوهی، به شکل استاد مدعو، به تدریس و ارائه‌ی کنفرانس در این مرکز پرداختند. این روند همچنان در جریان است.[13]

خطر حاکمیت یزید

مقصود امام حسين (عليه‌السلام) از گفتن استرجاع «انالله و انا اليه راجعون» چه بود؟ چرا امام حسين (عليه‌السلام) فرمودند با حاكميت يزيد ديگر بايد فاتحه اسلام را خواند؟

جايگاه امر به معروف

امر به معروف و نهى از منكر در حكومت دينى و از جانب حاكمان در امر حكومت تا چه اندازه قابل پذيرش است؟

تضمين آزادى ها

آزادى هاى فردى و اساسى در حكومت دينى تا چه اندازه اى تضمين شده است و حاكمان و حكومت دينى تا چه اندازه اى به اين آزادى ها احترام مى گذارند؟

حقوق اساسى و آزادى هاى فردى

حقوق عمومى و حقوق اساسى مردم، تا چه اندازه در حكومت دينى تضمين شده است؟ آيا قوانين اساسى و عمومى متعلّق به مردم، در حكومت دينى داراى احترام و اعتبار است؟

حكومت دينى و نهادهاى مدنى

مهم ترين مسائلى كه در رابطه يك حكومت با جامعه و نهادهاى مدنى مطرح است، كدام است؟ ديدگاه اسلام و قانون اساسى در اين باره چيست؟

جمهوريت و حكومت دينى

رابطه بين حكومت دينى با جمهوريت و دموكراسى بر چه اساسى است؟ آيا حكومت دينى با جمهوريت و دموكراسى تعارض دارد؟

نقش بيعت

بر فرض شكل مطلوب حكومت دينى از طريق امامت و يا خلافت، بيعت چه نقشى در حكومت دينى به عهده دارد؟

جايگاه مردم

نقش مردم در سياست گذارى ها و اجراى قوانين، در حكومت دينى تا چه اندازه است و در مقام تعارض آرا و انديشه مردم با حاكمان، وظيفه چيست؟