((راشدالدین سنان)) پیشواى بزرگ اسماعیلیان شام در عصر صلیبى
جنبش اسماعیلیه پویاترین و قوىترین جنبش شیعى در جهان اسلام در قرون میانه بوده است و هنوز هم با رهبرى امام وقت خود آقاخان به طور فعال سازماندهى مى شود. از زمان خلافت فاطمى در آفریقاى شمالى و مصر و امامت نزارى در الموت, اسماعیلیان چالش سیاسى و معنوى بى سابقه اى را با مذهب تسنن و اقتدار و نفوذ حاکمان سلجوقى و خفاى عباسى بروز دادند. بخشى از اسماعیلیان نزارى نیز به رهبرى شیخ الجبل در شام و در تکاپو با صلیبیون و سلسله هاى زنگى و ایوبى دعوت اسماعیلى را تداوم بخشیدند. مقاله حاضر به بررسى زندگى بزرگ ترین و شجاع ترین رهبر اسماعیلى شام در قرن ششم هجرى ـ سیزدهم میلادى ـ به نام راشدالدین سنان اختصاص دارد.
نقش شیعیان فاطمى در جنگ هاى صلیبى
ى آن بخش از تاریخ اسلام و مسیحیت است که بیشتر از منظر غربى ها تحلیل شده و اروپاییان پیش و بیش از مسلمانان به بررسى و پژوهش در مورد آن پرداخته اند. مسلمانان خصوصا نخبگان آن ها در قرون پنجم و ششم هجرى, به جنگ هاى صلیبى, به عنوان یک حادثه درجه دوم نگاه کرده اند. این دیدگاه علاوه بر فرعى دانستن جنگ هاى صلیبى, در مدرسه تاریخ نگارى اسلامى هم اثر گذاشت و این تإثیر, در نادیده گرفتن نقش تاریخى اسماعیلیان متجلى شد, به طورى که مقاومت و پایدارى فاطمیان مصر در مقابل صلیبى ها مورد غفلت قرار گرفت و حتى آن دولت به عنوان دعوت کننده صلیبى ها به مشرق زمین معرفى شد. این مقاله بر آن است تا با بهره بردارى از متون و منابع تاریخى, نقش واقعى شیعیان فاطمى در جنگ هاى صلیبى را تبیین نماید.