برچسب: جستارهایی

اغالبه

موىها در شرق, روم و مغرب به فتوحات ادامه دادند. سرزمین مغرب مدت یک قرن ناآرام بود و میان خوارج, اموىها, عباسیان و کارگزاران ایشان دست به دست مى شد. با حاکمیت اغالبه در افریقیه, از نزاع ها کاسته شد و آن سرزمین روبه عمران و آبادانى نهاد. عرب هاى مهاجر با بربرها, یعنى ساکنان بومى آن سرزمین, آمیختند و به عرب هاى افریقایى تبدیل شدند و نسل, فرهنگ و زندگى جدیدى به وجود آمد که از اسلام, سنت هاى قبایلى و شرایط منطقه اى متإثر بود.
محمد زینهم محمد عزب که کتاب ((تاریخ مملکه الاغالبه)) نوشته ابن وردان را تصحیح کرده, مقدمه و حواشى مفصلى به آن افزوده است. مقاله حاضر ترجمه این مقدمه است.

اسماعیلیان و مخالفانشان

سیر تطور فرقه اسماعیلیه و انشعابات درونى آن, راهگشاى مطالعه مناسبات اسماعیلیان با مخالفان است. اوج این مناسبات در قرن پنجم و ششم هجرى که مصادف با جنگ هاى صلیبى است تعریف مى شود.
دشمنى تشیع با این فرقه بیشتر در چارچوب اعتقادى قابل بررسى است, اما مناسبات خصمانه جریان عمومى اهل سنت با آن ها علاوه بر توجیه مکتبى و اعتقادى, بیشتر در بستر سیاسى قابل تإمل است و این بدان علت است که دو جریان فراگیر حامى اهل سنت یعنى ((خلافت عباسى)) و ((سلطنت سلجوقى)) از دو سو تهدید مى شوند: یکى دولت ریشه دار و مقتدر مستعلوى مصر و دیگرى دولت سیاسى و نظامى الموت; اولى رقیب عباسیان در خلافت بوده و دومى بر هم زننده کیان سلجوقى در چند دهه.
موضع گیرى اسماعیلیان نزارى نسبت به جنگ صلیب هم در این رهگذر شکل مى گرفت. نزاریان شام به عنوان یک اقلیت سیاسى نظامى براى حفظ موقعیت خود در منطقه, مناسبات خود را با طرفین صلیبى و سلجوقى تعریف مى کردند.