آیا آگاهی ائمه اطهار از کردار انسان ها، موجب شرک است؟

برخی می گویند: «يكي از صفات خداوند شنيدن سخنان و ديدن كردار انسانها بدون وسيله و آلت است و اگر بگوئيم امامان هم از سخنان و كردار انسانها آگاهي دارند لازمه‏اش اين است كه با خداوند در آن صفت شريك باشند و اين مستلزم شرك است». این حرف گزاف که عموما از ناحیه وهابیت صادر می شود، پاسخ های فراوانی دارد که بخشی از آن در این وجیزه گرد آمده است.

کارگاه اندیشه تکفیری های سوریه

حجت الاسلام کاشانی مورخ 12 تیر در کارگاه «اندیشه تکفیری های سوریه» به تبیین تفکر تکفیریهای این منطقه پرداختند که مشروح این جلسه تقدیم می شود.

تکفیری‌ها

آیا می توان کسی را که شهادتین می گوید کافر نامید؟

کتابشناسی تکفیر

در طول تاریخ اسلام، افراد و فرقه‌ها و گروه‌هایی بوده‌اند که مخالفان خود را تکفیر می‌کردند و با کوچک‌ترین عاملی آنان را خارج از دین اسلام می‌شمردند و حکم به وجوب قتل آنان می‌دادند. شروع این پدیده مخرب، از خوارج آغاز شد و در دو قرن اخیر وهابیان شیوه آنان را ادامه داده‌اند.

نقد دیدگاه وهابیت در مسئله تبرک با تکیه بر نظر علمای معاصر وهابی

این پژوهش بیشتر به دنبال کشف وجوه اشتراک و اختلاف وهابیت با دیگر مذاهب اسلامی در مقوله تبرک است. وهابیان در جواز تبرک به حجرالاسود و رکن یمانی، قرآن، آب زمزم، بدن پیامبر و آنچه با بدن پیامبر در تماس بوده (غیر از آثار مکانی) با سایر مسلمانان هم آوا هستند. ولی در تبرک به دیگر اجزای مسجدالحرام (مثل ارکان اربعه و استار کعبه)، آثار مکانی پیامبر (مثل قبر، حجره، منبر، مصلی)، بدن صالحان و آثار آنها به دلیل فقدان فعل صحابه در این زمینه یا بعضاً سد ذریعه قائل به بدعت و شرک بودن این قسم، برخلاف سایر مسلمانان، شده اند، در حالی که بنا به شواهد کثیری که در کتب اهل سنت هم مشهود است تبرک به اینها از سوی صحابه و تابعین صورت گرفته است.

نقد ابن تیمیه بر معارضان امام علی علیه السلام در صفین

این تیمیه در کتاب الفتاوی الکبری راجع به جنگ صفین می‌گوید بسیاری از بزرگان صحابه در این جنگ شرکت نکردند. امام علی (علیه السّلام) مجوزی برای جنگیدن نداشت و طبق نظر خود عمل کرد. وی همچنین مدعی است با توجه به روایت صلح امام حسن (علیه السّلام) می‌توان فهمید که نظر پیامبر (صلّی الله علیه و آله و سلّم) این بوده است که امام علی (علیه السّلام) در صفین منادی صلح باشد نه برپاکننده جنگ. به صفین و نهروان و جمل نباید به دید واحدی نگریست که ظلم و جهل است. چون درباره هر سه جنگ، دستور نبوی (صلّی الله علیه و آله و سلّم) وجود ندارد. رویکرد علما هم درباره‌ی این سه جنگ یکسان نیست. آن‌ها مقتولان جنگ صفین را از هر دو لشکر تمجید کرده‌اند. در خصوص مقتولان جمل نیز این‌گونه‌اند، ولی درباره نهران این‌گونه نیستند و خوارج و کشته‌های آن‌ها نکوهش کرده‌اند. در این مقاله این عقاید ابن تیمیه در خصوص صفین نقد و بطلان آن‌ها ثابت می‌شود.

مقایسه دیدگاه دیوبندیه و وهابیت در مسئله توسل

در این مقاله وجوه اختلاف وهابیت با دیوبندیه را در مسئله توسل بررسی می کنیم. بدین منظور اقسام توسل را مطرح می کنیم و با مراجعه به آثار بزرگان و علمای مهم در هر دو گروه وهابیت و دیوبندیه، دیدگاه هایشان را در فروع توسل می کاویم و جدایی تفکرات وهابیت از سایر مسلمانان را به خوبی نشان می دهیم. همچنین، از اختلافات درونی در مکتب دیوبندیه پرده برمی داریم. علمای وهابیت بالاتفاق توسل به ذات پیامبر و صالحان و دعای نبی یا ولی بعد از حیات را جایز ندانسته اند و در توسل به جاه دو دیدگاه دارند که ابن عثیمین آن را جایز می داند و علمای دیگر آن را جایز نمی دانند. اما دیوبندیه فقط در توسل به برکت دیدگاه واحدی دارند و آن را جایز می دانند، اما در سایر انواع توسل دیدگاه واحدی ندارند. در خصوص توسل به حق و جاه و مقام هم سه دیدگاه دارند؛ برخی آن را مطلقاً جایز دانسته اند و برخی مطلقاً قائل به عدم جواز آن شده اند و برخی نیز قائل به تفصیل.

گزارش مجله «گرایش های معاصر در ایدئولوژی اسلامی»

در دنیای امروز گرایش ها و ایدئولوژی اسلامی، که بعضا مسیر افراط را می پیمایند، تمام جهان، به ویژه کشورهای اسلامی و به طور خاص خاورمیانه را متأثر کرده و در یک کلام امنیت جامعه جهانی را به مخاطره انداخته است.

سلفیه جهادی در شبه جزیره؛ بررسی رویکرد و عملکرد القاعده شبه جزیره

یمن در جنوب شبه جزیره عربستان، از دیرباز و از همان نخستین سال های پس از بعثت پیامبر(صلّی الله علیه وآله) محل توجه مسلمانان بود. مسلمانانِ این منطقه به شجاعت و قیام در دوره های مختلف تاریخی شهره اند و نقشی مهم در حوادث صدر اسلام ایفا کرده اند. القاعده نیز به عنوان یکی از اصلی ترین گروه های سلفی – جهادی معاصر، پایگاهی در این منطقه دارد که پس از ادغام با گروه القاعده در عربستان سعودی، به القاعده شبه جزیره تغییر نام داد و به منطقه حاکمیت خود وسعت بخشید. در این مقاله می کوشیم فعالیت های القاعده در شبه جزیره و همچنین رویکردها و عملکردهای این گروه را بررسی کنیم، از جمله مسائلی همچون سیر شکل گیری این گروه، خط فکری، رهبران و شخصیت ها، و عملیات های القاعده شبه جزیره. جست وجوی دقیق و تتبع گسترده کتب و منابع الکترونیکی و پایگاه های اینترنتی در موضوعات فوق و تحلیل و بررسی اطلاعات گردآوری شده نشان می دهد القاعده شبه جزیره، یکی از اصلی ترین گروه های سلفی – جهادی است که توانسته است با برنامه ریزی گسترده، خود را به عنوان یکی از مهم ترین گروه های خاورمیانه مطرح کند و با انتشار مجله الملاحم به دو زبان عربی و انگلیسی، ایدئولوژی خود و همچنین فعالیت های خود را به خارج از مرزهای جغرافیایی، به خصوص اروپا و آمریکا صادر کند. با دقت در اقدامات القاعده در شبه جزیره درمی یابیم که این تشکیلات سعی دارد ایدئولوژی خود را، که مقابله با آمریکا و دولت های مشابه است، با تعبیر «کفار» به عنوان دشمن دور در کنار دولت های مسلمان به عنوان دشمن نزدیک، نمایش دهد.

دیدگاه اخوان المسلمین نسبت به انقلاب اسلامی ایران

با وجود حساسیت های فراوان در بحث روابط بین جمهوری اسلامی ایران با جنبش اخوان المسلمین، متأسفانه تاکنون این بحث، واقع بینانه و بی طرفانه بررسی نشده است. لذا اخوان المسلمین و جنبش اسلامی ایران در دو مرحله قبل و بعد از برقراری انقلاب اسلامی مناسبات و روابطی داشتند که این روابط با افت و خیزهایی همراه بوده است. برخی از عوامل همانند احیای فکر دینی، بازگشت به اسلام، مقابله با اسرائیل و کشورهای استعمارگر و … موجب همراهی و برقراری روابط حسنه میان این دو جنبش اسلامی شده و برخی عوامل نیز همانند مخالفت جنبش اخوان المسلمین با تنش های انقلابیان و ضدانقلاب، احکام دادگاه های انقلابی، تأکید قانون اساسی بر شیعی و ایرانی بودن رئیس جمهور ایران و اصولاً انتخاب نظام ولایت فقیه به عنوان سیستم حکومتی کشور و … موجب سردی و افول روابط بین این دو جنبش شد. این مقاله عهده دار بررسی این مطالب است.