تحليل شرک انگاری اعتقاد به مقامات الهی امامان علیهم السلام بر پايه اوصاف قرآنی مشرکان
استفاده نابهجا از آيات قرآني درباره فضايل ماورايي و خارق العادة امامان علیهم السلام ـ و درنتیجه شرکانگاری نسبت به آن بزرگواران ـ یکی از مشكلات اعتقاديست كه برخي آن را مبناي نفي بسياري از فضايل ائمه علیهم السلام قرار دادهاند.
در این مقاله ابتدا ادعای شناسایی قرآنی ـ تاریخی عقايد مشرکان صدر اسلام و اعتقاد ایشان به خداوند به عنوان تنها خالق و قدرت مستقل (به نقل از كتاب مكتب در فرآيند تكامل) طرح ميشود. سپس اين ادعا با آیاتی كه از آنها شرک ذاتی و ربوبی مشرکان ثابت ميشود نقد ميشود و از طریق حمل به لسان فطرت، تفسيری صحيح درباره آیاتی که از آنها به نوعی توهم توحید ذاتی و ربوبی مشرکان برداشت میشود ، ارائه می گردد. در نهایت به این نتیجه میرسیم كه نمیتوان مشرکان را در توحید ذاتی یا ربوبی موحد برشمرد و شرک ایشان را در اعتقاد به قدرتهای خاص آلهة خود ـ در عین حفظ نظام طولی ـ منسوب نمود؛ در ادامه روشن ميشود كه تعابیر مشركان در شفاعت و تقرّب به خداوند، در تقابل با مفاهیم اسلامی و قرآنی «شفاعت» و «تقرّب الی الله» است. به این ترتیب قیاس میان مشرکان و مسلمانان، قیاسی مع الفارق است. همچنين بیان خواهد شد که چهرة ترسیمشده از مشرکان و باورهای ایشان در قرآن، با مفاهیم کلامی شرک و ملاک بودن استقلال در آن، سازگاری کامل دارد.
تبيين مباحثى از توحيد در پرتو معارف اهل بيت
نگارنده ضمن طرح پاره‌اى از مباحث توحيد و اسماء و صفات، به جايگاه عقل در فهم آن مى‌پردازد. تبيين معناى اسم و صفت و نقد برخى از نظريّات در اين مورد، نيز انجام شده است.
تبيين مباحثى از توحيد در پرتو معارف اهل بيت
نويسنده در اين مقاله، سلسله مقالات «توحيد از ديدگاه قرآن و نهج البلاغه» را ـ كه در شماره‌هاى 4 و 5 و 6 سفينه منتشر شد ـ بررسى و واكاوى كرده است.
امكان معرفت خدا، عدم سنخيّت خالق و مخلوق، اشتراك لفظى و قرابت برخى از ديدگاههاى نويسنده مقالات ياد شده با فلاسفه، محورهاى اصلى نوشتار حاضر است.