نقش آشنايى با تاريخ در ارزيابى حديث
آشنايى با طبقات راويان و آگاهى از عصر و زمانى كه ايشان در آن مى زيسته‌اند و به طور كلى، وقوف بر هرگونه قراين و شواهد تاريخى مرتبط به آنان، تاثير بسزايى در ارزيابى احاديث و چگونگى نقد و بررسى آنها دارد و مى‌توان بدين وسيله، به آگاهى از وجود ارسال و تدليس در اسناد آنها و نيز تمييز راويان مورد وثوق از غير آنان و همچنين فوايد ديگر نايل آمد.
نقش تاريخي قرآن در دوره بعثت
مورد سالهاي نخست، بعثت نمود روشن تري دارد. پيامهايي كه در ضمن آيات استوار قرآني ارائه مي گرديد، چونان پتكي بر سر شرك فرود مي آمد و مشركان را در برابر دعوت اسلامي خلع سلاح مي كرد. نظم آهنگين قرآن و ادب قوي و شيواي آيات، بر جذبه پيامهاي آن افزوده و مشركان را از ايستادگي در برابر خود عاجز مي ساخت. بدين ترتيب قرآن هم به لحاظ شكل و هم محتوا، توانست توحيد را در جامعه شرك آلود نشر دهد و توده هاي مردم را مفتون خويش سازد. مشركان از اظهار هر نوع انتقاد جدّي به آيات قرآن ناتوان بودند و تنها با اِعمال فشار بر مسلمانان، كوشيدند تا توسعه اين آيين پاك را محدود سازند.