شیوه‌های برخورد امام حسن عسکری علیه السلام با انحرافات
امام حسن عسکری (ع) در دوره امامت، با گروه‌هایی روبه‌رو بودند که هر یک به‌نوبۀ خود، انحرافی عظیم در دین ایجاد می‌کردند؛ ازاین‌رو در برخورد با این‌گونه انحرافات، دو روش غیرمستقیم و مستقیم را پیش گرفتند و با تلاش وسیع علمی و پرورش شاگردان و همچنین توجیه و راهنمایی بزرگان شیعه در روش غیرمستقیم و برخورد با غلات، صوفیان، ثنویه و … در روش مستقیم و معرفی جانشین خود، از انحرافات بسیاری در دین جلوگیری کردند.
راهبردهای امنیتی امام حسن عسکری علیه السلام
زندگانی ائمه اطهار برای ما شیعیان و بلکه تمامی انسان‌ها باید سرمشق و الگو باشد؛ و این موضوع صرفاً در بحث عبادات و اخلاق نبوده بلکه تمام شئون زندگی فردی و اجتماعی را در بر می‌گیرد. در خصوص مسائل فکری و انتزاعی نیز این موضوع حاکم است. یکی از موضوعات چالش‌برانگیز در عصر کنونی، مسئله امنیت، تعاریف امنیت، کارکردها و دیگر مسائل در حوزه‌ی امنیت است. این مقاله در پی آن است که با بررسی سیره امام حسن عسکری (ع)، راهبردهای امنیتی آن امام بزرگوار را مشخص و معرفی نماید. سؤال اصلی این پژوهش چنين می‌باشد: «امام حسن عسکری (ع) با توجه به شرایط عصر امامت خویش، چه راهبردهای اطلاعاتی و امنیتی را اتخاذ فرموده‌اند؟» برای این منظور ابتدا ضمن تعریف واژگان و اصطلاحات ضروری، سعی شده در حد کفایت، ویژگی‌های عصر و زمانه زندگانی امام در چهار بخش سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و قضایی ترسیم گردد؛ زیرا تعیین راهبرد توسط امام، متناسب با شرایط زمانه بوده است. پس از آن به برشماری راهبردهای امام در این بخش‌های چهارگانه اقدام گردیده، در پایان طی یک جدول، این راهبردها (هم سنخ با وضعیت زمانه) ترسیم شده است. این پژوهش از نوع بنیادی- توسعه‌ای و بر اساس روش توصیفی – تحلیلی صورت گرفته برای دستیابی به آنچه در خصوص تحقیق مورد نظر می‌باشد، روش کتابخانه‌ای و فیش‌برداری مورد استفاده قرار گرفته است.
گفتاری درباره تفسیر امام حسن عسکری (ع)
این گفتار توضیحی است درباره ی تفسیر امام حسن عسکری علیه السلام و نکاتی در اعتبار آن است که از کتاب ارزشمند «کشف الاستار عن وجه الکتب و الاسفار» نقل و ترجمه شده است.
نقد دیدگاه علامه شوشتری در جعلی بودن برخی روایات تفسیر…
عمل تفسير با استناد به «منابع تفسير» انجام می‌پذیرد. مراد از منابع تفسير، امورى است كه شناخت‌های لازم درباره معنا و مراد آيات را در اختيار مفسّر قرار میدهد. يكى از مهم‌ترین منابع تفسيرى، روايات منقول از اهل‌بیت (ع)، و يكى از منابع در اين باب، تفسير منسوب به امام حسن عسكرى (ع) می‌باشد. اين مقاله به بررسى و نقد آراى علّامه شوشترى درباره نمونه‌هایی از روايات منقول در تفسير مذكور می‌پردازد و نشان میدهد ادلّه مورد استناد ايشان براى اثبات مجعول بودن اين روايات ـ از قبيل انفراد نقل روايت در منبع شيعى تفسير منسوب به امام حسن عسكرى (ع) و عدم نقل آن در منابع عامه، ظهور بدوى روايت، مفاد صدر روايت بدون توجه به آنچه در ذيل آن آمده و استبعاد محتواى روايت ـ گرچه ظن به صدور اين روايات را كاهش میدهد، اما نمی‌تواند مجعول بودن آنها را به اثبات رساند و دستمايه اين مدعا قرار گيرد كه تفسير منسوب به امام حسن عسكرى (ع) سرتاسر مجعول است.
سند تفسیر منسوب به امام حسن عسکری (ع)
تساب تفسیر امام حسن عسکری (ع) در بین علما، همواره محل بحث و اختلاف‌نظر بوده است. یکی از دلایل مهم مخالفان این تفسیر، ضعف سند آن است. مقاله حاضر با تحلیل سند این تفسیر و بررسی دیدگاه‌های مختلف در این زمینه، در صدد بررسی انتساب این تفسیر است. تحلیل سند تفسیر نشان میدهد که برخی از افراد سلسله سند که شامل استرآبادی و راویان این تفسیر می‌شود، مجهول‌الحال‌اند؛ از این‌رو، سند تفسیر ضعیف است و انتساب این تفسیر به امام حسن عسکری (ع) ممکن نیست. در این بین، تنها راه ممکن در اعتبار بخشیدن به آن، استناد به اعتماد شیخ صدوق به این تفسیر و راویان آن است
تفسیر منسوب به امام حسن عسکری (ع) در بررسی علامه شوشتری
سير منسوب به امام حسن عسکري (ع) از جمله تفاسير اوليه شيعه است که بسيار زود هنگام اعتبار آن مورد بحث بوده است. مخالفان اين تفسير به لحاظ سندي و متني به بحث از آن پرداخته اند. علامه شوشتري نيز از جمله اين مخالفان است که در الاخبار الدخيله به اجمال به بحث از سند آن مي پردازد، هم چنان که متن آن را نيز به نقد مي کشد. نقد محتوايي او از اين تفسير، مفصل ترين نقد از آن محسوب مي شود. او در نقد خود از جمله به قرآن، عقل، روايات و اطلاعات تاريخي استناد مي کند اگر چه مورد اخير بيش ترين سهم را به خود اختصاص داده است.
تفسیر قرآن منسوب به امام عسکری علیه السلام
درباره تفسیر منسوب به امام حسن عسکری علیه السلام تاکنون پژوهش‌های متعددی در قالب کتاب و مقاله منتشر شده است. عمده حجم این آثار به بررسی سند این تفسیر اختصاص یافته است و نویسندگان کمتر به بررسی و تحلیل محتوای آن پرداخته‌اند؛ اگر هم به محتوا نظر کرده‌اند بیشتر در پی دستیابی به شواهدی بر تأیید یا رد انتساب آن به امام عسکری علیه السلام بوده‌اند. ترجمه حاضر از این جهت که نویسنده بحث کمتری را به بررسی سند اختصاص داده و عمده بحث خود را بر تحلیل محتوای این تفسیر متمرکز ساخته، آن هم از نگاه یک پژوهشگر بیرونی و خاورشناس، برای خوانندگان و پژوهشگران فارسی‌زبان مغتنم است. بدیهی است که ترجمه مقاله دلیل بر موافقت مترجم با همه تحلیل‌های نویسنده نیست.
بحثی درباره تفسیر امام حسن العسکری (ع)
بحثی درباره ی تفسیر امام حسن عسکری علیه السلام
امام عسکری(ع) و تبيين جايگاه آل محمد در جامعه
ابوهاشم مي گويد: از امام حسن عسکري عليه السلام تفسير آيه زير را پرسيدم: «ثُمَ أَوْرَثْنَا الْکِتابَ الَذينَ اصْطَفَيْنا مِنْ عِبادِنا فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَيْراتِ باِذْنِ اللهِ»[1]؛ «سپس اين کتاب را به گروهي از بندگان برگزيده خود به ميراث داديم، از ميان آنها عده اي بر خود ستم کردند […]
سیره، سخن و اندیشه
قالَ الامامُ الْعَسْكَري(عليه السلام):1-پرهيز از جدال و شوخي «لا تُمارِ فَيَذْهَبَ بَهاؤُكَ وَ لا تُمازِحْ فَيُجْتَرَأَ عَلَيْكَ» جدال مكن كه ارزشت ميرود و شوخي مكن كه بر تو دلير شوند. 2-تواضع در نشستن «مَنْ رَضِي بِدُونِ الشَّرَفِ مِنَ الْمجْلِسِ لَمْ يَزَلِ اللّهُ وَ مَلائِكَتُهُ يُصَلُّونَ عَلَيْهِ حَتّي يَقُومَ» هر كه به پايين نشستن در مجلس […]
نقش اصحاب ايراني امام حسن عسگري(ع) در علم الحديث
امامان شيعه به اقتضاي شرايط اجتماعي حاكم بر جامعه برنامه اي براي ارشاد و هدايت و تمدن سازي جامعه در نظر گرفتند و در راستاي فرهنگ سازي به تربيت شاگردان بسياري همت گماشتند تا در کنار ايشان كاروان بشريت را به سوي توحید و تداوم مدنيت اسلامي رهنمون باشند.
یاران امام حسن عسکری علیه السلام در خطّه نیشابور
ناحیه نیشابور در سده های آغازین هجری شامل حوزه بزرگی بود که قلمرو بیهق ـ سبزوار فعلی ـ یکی از حدود آن به شمار می رفت.1 یکی از رخدادهای مهمّ و تأثیرگذارـ که به عنوان نقطه عطف و سرفصل نوینی در پیشرفت فرهنگی این قلمرو به شمار می رود ـ عبور پیشوای معصوم شیعه، حضرت امام رضا علیه السلام از این شهر بود. این رخداد در گرایش بیشتر مردم، به سوی مکتب خاندان اهل بیت علیهم السلام و تشیّع علوی، تأثیر ژرفی از خود به جای نهاد. چنانچه محدّثان و مورّخان نامور جهان اسلام، نوشته اند:
عالمان شیعه (از سال 255 هجری به بعد)
اهمیت شناخت عالمان شیعه بر کسی پوشیده نیست؛ زیرا آثاری که از آن ها بر جای مانده و همچنین رفتار و موضع گیری هایی که آن ها داشتند، در معرفی شیعه و چگونگی وضعیت تشیّع در آن عصر، نقش عمده ای دارد. از این رو، مجله شیعه شناسی بر آن شد تا از این پس، در هر شماره تعدادی از عالمان و دانشمندان شیعی را مورد مطالعه قرار داده و آن ها را به مخاطبان گرامی معرفی نماید. روشن است که بررسی همه شخصیت های شیعه کاری بس دشوار و طولانی است.
قم در عصر امام حسن عسکری
در این هنگامه سخت، «قم» پاسدار مکتب امامت بود و جریانی از «نور»، سامرّا و قم را به هم متّصل ساخته بود.