امام باقر علیه السلام از نگاه دانشمندان اهل سنّت
ابن حجر هَیْثَمی درباره امام باقر علیه السلام می نویسد:«ابو جعفر محمّدٌ الباقر سُمِّی بذالک مِنْ بَقَرَ الاَْرضَ ای شَقَّها وَ آثارَ مُخْبَئاتِها وَ مَکامِنها فلذالک هُوَ اَظْهَرَ مِنْ مُخْبَئاتِ کُنُوزِ المعارِف و حقائق الاحکام ما لایخفی الاّ علی مُنْطَمِسِ الْبَصیرة اَو فاسِدِ الطّویّة وَ مِنْ ثمّ قیل فیه هو باقِرُ العلم وَ جامعه و شاهِرُ علمِه وَ رافِعُهُ؛
لقب باقر برای ابو جعفر محمّد باقر برگرفته از شکافتن زمین و بیرون آوردن گنج های پنهان آن است، بدین جهت که او از گنج های پنهان معارف و حقایق احکام آن قدر آشکار ساخت که جز بر افراد بی بصیرت و دل های ناپاک پوشیده نیست و از این جاست که وی را شکافنده و جامع دانش و نشر دهنده و بر افرازنده ی علم خویش نامیده اند.
امام باقر علیه السلام در نگاه خاورشناسان
آشنايي با مطالعات خاورشناسان درباره شيعه و امامان آنها، به دنبال آن بررسي و نقد اين مطالعات با توجه به نقش آفريني و مرجعيت آثار خاورشناسان در مراكز علمي دنيا، از ضرورتهاي دانش نوپاي شيعه پژوهي و وظيفه هر پژوهشگر شيعي است. بررسي كامل اين مسئله، آشنايي بيشتر ما با سير مطالعات خاورشناسان درباره شيعه، به ويژه امامان شيعه را مي‌طلبد. تعيين زمان دقيق آغاز شيعه پژوهي خاورشناسان، مستلزم بررسي تبيين دقيق معنا و اقسام شيعه، تبيين مفهوم خاورشناسان، بررسي عوامل مؤثر در سير مطالعات و عوامل چندي است كه اين مسئله را دشوار مي‌سازد.
سیره تربیتی امام محمد باقر علیه السلام
از آن جایی که امامان معصوم شیعه بهترین شیوه های تربیتی فرزند را فرا روی پیروان خود نهاده اند زندگی پر افتخار آنان می تواند به عنوان موفق ترین الگوهای تربیتی در طول تاریخ بشر مطرح شود. در این نوشتار به مناسبت اول ماه رجب، روز ولادت امام محمد باقر علیه السلام روش های تربیت […]
نقش امام باقر علیه السلام در تغییرات فرهنگی- سیاسی
تغییرات، به ویژه از نوع اجتماعی آن از جمله موضوعاتی است که همواره مورد توجه اندیشمندان بوده است. نوشتار حاضر نیز به منظور شناخت نقش امام باقرالعلوم(ع) در تغییرات با محوریت فرهنگ و سیاست آغاز شده و نگارنده با استفاده از اسناد و شواهد تاریخی، تاثیرگذاری امام(ع) را از طریق تصمیم گیری در بخش فرهنگ و الگوسازی در بخش سیاست بازشناسی نموده و نشان داده است که امام با تاسیس دانشگاه، ابداع روش های علمی نظیر اجتهاد، مقابله با تفکرات و اندیشه های انحرافی و…
پاسخ به چرایی تشکیل جبهه فرهنگی امام باقر علیه السلام
داشتن الگوی فکری از جمله مسایل مهم در تعلیم و تربیت می باشد. اگر کسانی باشند که هم به لحاظ فکری و هم به لحاظ عملی این توانایی برای الگو واقع شدن را داشته باشند، یادگیری و درس آموزی از محضر آنان می تواند از مهمترین راه های رسیدن به سعادت باشد. پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) از این نمونه های عالی الگو یا به تعبیر قرآنی اسوه می باشند. شناخت بهتر سیره اهل بیت پیامبر(ص) سبب شد تا به بهانه سالروز میلاد خجسته امام محمدباقر(ع) از دیدگاههای دکتر محمد ا… اکبری مدیر پژوهشکده تاریخ و سیره اهل بیت(ع) پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بهره مند شویم.
شیوه هاى علمى و شاگردان حضرت امام باقر(ع)
تاریخ اسلام تاریخى پر فراز و نشیب است. از جمله مهم ترین عوامل آن، تنگناها و چالش هایى است که پیوسته حکمرانان ظالم، جامعه را با آن رو به رو مى کردند. این معضلات که عموماً در حوزه ی دین و فرهنگ بودند، سبب مى شد تا پیشوایان اسلام با سلاحى متناسب با اوضاع حاکم، از سنگر دین محافظت نمایند. به همین دلیل آن بزرگواران با در نظر داشتن شرایط و احاطه ی کامل به آن، رسالت سنگین راهبرى جامعه ی مسلمانان را در بحرانى ترین شرایط به انجام مى رساندند. در این بین، راه برد امام باقر(ع)، تربیت شاگردان و نیروهاى مستعد و متعهد در گستره ی دین بود. این مقاله نگاهى اجمالى به این موضوع دارد.
مهمترین دستاوردهای کارنامه علمی امام باقر علیه السلام
پرورش شاگردان توانمند و برجسته از مهمترین دستاوردهای کارنامه علمی امام باقر(ع) است؛ شاگردانی که به نوبه خود در گسترش و توسعه دانش و بینش اسلامی در جامعه تأثیری جدّی بر جای نهادند. فعالیت‌های علمی و فرهنگی امام سجّاد در خصوص تأسیس مکتب تشیّع مدرسه‌ای جامع برای آموزش علوم، عقاید و اندیشه های اسلامی و […]
تسلیت گفتن مردم به یکدیگر بر اثر شهادت رسول خدا صلی الله علیه و آله
ابن سعد نویسنده‌ی کتاب طبقات کبری به سند از سهل بن سعد نقل کرده است که گفت: رسول خدا (ص) فرمود: «بعد از من بعضی از مردم در عزای من به بعضی دیگر، تسلیت خواهند گفت.» مردم در چگونگی آن، گفتگو می‌کردند تا این که رسول خدا (ص) وفات یافت؛ پس مردم یکدیگر را ملاقات […]
تسلیت اهل بیت علیهم السلام 3
از شیخ طوسی روایت شده است که: عمر بن خطّاب وصیّت کرده بود: علی (ع) و عثمان و طلحه و زبیر و عبدالرحمن بن عوف و سعد بن ابی وقّاص داخل خانه‌ای بشوند و در را بر روی خود ببندند و در کار خود مشورت کنند و سه روز به آنان مهلت داد که خلیفه […]
تسلیت اهل بیت علیهم السلام 2
ربه سند خود از ابی عبیده نقل کرده است که گفت: بعضی از دوستان ما از امام صادق (ع) راجع به علم جفر (علم خاصی است) سؤال کردند، حضرت فرمود: آن، پوست گاو است که از علم پر شده است. سائل پرسید: جامعه چیست؟ فرمود: نوشته‌ای است که طول آن، هفتاد متر است در چرمی […]
اسوه های بشریت: امام محمد باقر علیه السلام
پنجمين امام شيعه، محمد بن على بن الحسين عليهم السّلام است كه به باقر شهرت يافته است. مادر آن حضرت، فاطمه دختر امام حسن بن على عليه السّلام است كه امام صادق عليه السّلام از وى با تعبير «كانت صديقة لم تدرك مثلها فى آل الحسن» ياد كرده اند.
تسلیت اهل بیت علیهم السلام 1
شیخ کلینی به سند خود از امام باقر (ع) نقل کرده است که فرمود: زمانی که رسول خدا (ص) وفات یافت، «اهل بیت» طولانی‌ترین شب را پشت سر گذاشتند به طوری که گمان کردند دیگر نه آسمان بر آنان سایه خواهد انداخت و نه زمین آنان را بر خواهد داشت. چه این که رسول خدا […]
مدخل «الباقر» از دانشنامه جهان اسلام
الباقر، امام محمدبن علی علیه السّلام ، ابوجعفر محمّد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب علیهم السّلام ، امام پنجم از ائمّة اثناعشر و یکی از چهارده معصوم .
نماز بر حضرت رسول اکرم صلی الله علیه وآله 2
ابن شهر آشوب گفته است: امام باقر (ع) فرمود: مردم گفتند: نماز بر آن حضرت چگونه است؟ علی (ع) فرمود: رسول خدا (ص) امام است، زنده یا مرده. پس مردم ده نفر ده نفر وارد شدند و بر حضرت نماز خواندند؛ اقامه‌ی نماز، روز دوشنبه و شب سه‌شنبه و روز سه‌شنبه ادامه داشت تا همه‌ی […]