اعراب – ثقلین

تحریف مصون قرآن

چگونه بدون وجود اعراب، قرآن از تحریف مصون مانده است؟

تفاوت اعراب دو کلمه «فأصدقَ» و «أکنْ» در سوره منافقون

در آیه دهم سوره منافقون، با آن‌که دو کلمه «فأصدقَ» و «أکنْ»، به هم عطف شده‌اند؛ چرا اعرابشان با هم متفاوت است؟

اهمیت سیاسی اصفهان در دو قرن نخستین هجری

اصفهان در قبل و بعد از اسلام همواره نظاره گر تحولات مهم سیاسی، نظامی و اجتماعی بوده است. با حمله اعراب به ایران، شهرهای این سرزمین از جمله اصفهان از ابعاد ساختار شهری، ترکیب و بافت جمعیتی و نظام مالیاتی دچار تغییر چشم‌گیری شد. اصفهان در ابتدای عصر اسلامی، مانند بسیاری از سایر شهرهای ایران با اهمیّتی کمتر نسبت به دوره قبل به حیات شهری خود ادامه داد. گذشت زمان و آشنایی حاکمان جدید اسلامی با شهرهای ایران سبب شد که اصفهان مورد توجه و عنایت دوباره قرار گیرد و حتی جایگاه مطلوب‌تری نسبت به عصر ساسانیان پیدا کند. در این پژوهش با تکیه بر مطالعات کتابخانه‌ای و با روش توصیفی- تحلیلی، فراز و فرودهای این شهر از اواخر دوره ساسانی تا پایان قرن دوم هجری ارزیابی می‌گردد.

اولین مقابله‏ ى ترکان و اعراب در دره‏ ى جیحون به روایت طبرى

چگونگى ورود ترکان به عالم اسلام از موضوعات قابل توجه تاریخى است. اعراب پس از فتح ایران به سوى ماوراءالنهر تاختند و روند پیشروى آنان در سرزمین‏هاى ترکان در دوره‏ى امویان تکمیل شد. این مقاله به بررسى اولین رویارویى ترکان و اعراب در روزگار خلیفه‏ى دوم پرداخته و فضاى فرهنگى حاکم بر این رویارویى را ترسیم کرده است. این مقابله آغاز تعاملات مذهبى، اجتماعى و سیاسى بین ترکان و اعراب بود که تا سلطه ترکان بر تمام جهان اسلامى در قرون بعدى تداوم یافت.

قم در دو قرن نخست هجرى‏

شهر باستانى قم، که احیاى آن را بعد از آن که به دست اسکندر ویران شد به قباد ساسانى نسبت مى‏دهند، به سال 23 قمرى، به دست اعراب فتح شد. با مهاجرت گسترده‏ى شیعیان به قم در پایان سده‏ى سوم این شهر، به شهرى شیعى مذهب بدل شد و این تحول مذهبى موجب شکوفایى آن شد. در مقاله‏ى حاضر ضمن اشاره‏اى گذرا به موقعیت جغرافیایى و جغرافیاى تاریخى قم در عهد باستان و قرون اولیه‏ى هجرى، به چگونگى فتح این شهر توسط اعراب مسلمان پرداخته شده و پیآمدهاى سیاسى، مذهبى اجتماعى ناشى از استقرار قبایل عرب شیعى در این شهر طى قرن‏هاى اول و دوم هجرى مورد بررسى قرار گرفته است.

حــیــره عامل انتقال فرهنگ

با وجود تإثیر فرهنگى حیره در تاریخ عربستان, مورخان و محققان ایرانى عموما به نقش سیاسى حیره پرداخته اند و به نقش فرهنگى آن کمتر عنایت کمترى داشته اند. مقاله حاضر مى کوشد ردپاى حیره در حیات فرهنگى جزیره العرب (عربستان) را (پیش و پس از اسلام) بجوید و درباره آن به بحث و نظر پردازد[ .در این راستا ضمن چشم اندازى کلى بر تاریخ و جغرافیاى حیره نقش حیره را در آشناسازى اعراب با ادیان مختلف, انتشار فرهنگ ایران ساسانى در میان اعراب, تعلیم خط به ایشان و… مورد کاووش قرار مى دهد].

تندروی در سیاست

برگرفته از کتاب وجاء دور المجوس ص 357

ادبیات عرب و منابع نحوی – جلسه اول

«ادبیات عرب و منابع نحوی» عنوان بحثی است که استاد خانی با بیان شیوای خود، در مدرس 5 حوزه علمیه امام خمینی(ره) به آن پرداختند؛ مشروح جلسه تقدیم می گردد.