دو رویکرد افراطی خرافه پرستان/ دلایل ترویج خرافات در اروپا/ ژاپنی ها عدد ۴ را نحس می‌دانند
حجت‌الاسلام ابوالفضل ساجدی گفت: «خرافه‌پرستی» اختصاصی به کشورهای اسلامی ندارد بلکه مردم مناطق مختلف جهان هر یک به نوعی سمت باورهای خرافی حرکت کرده‌اند.
گسترش اسلام در آسیا
چرا اسلام در آسیا بیشتر از اروپا گسترش یافته است؟
مقایسه ساختار و برنامه های مراکز آموزشی جهان اسلام (تا پایان قرن هفتم هجری) و اروپای قرون وسطا
جدای از موارد قطعی تأثیرگذاری فرهنگ و تمدن اسلامی بر غرب، مشابهت ها و تفاوت هایی میان برخی ابعاد فرهنگی و تمدنی این دو تمدن وجود دارد. در تحقیق‌های جدید و کتاب‌های تاریخ علم و تمدن به نکته‌های فراوانی در این زمینه اشاره شده است ولی مسئله اصلی این نوشتار تبیین وجوه اشتراک و افتراق جهان اسلام و اروپا در نظام و برنامه های آموزشی، شیوه های تدوین، ضوابط حاکم بر امر آموزش و مواد درسی است. به نظر می‌رسد با توجه به وجوه اشتراک جهان اسلام و اروپا در این موارد و به دلیل تقدم زمانی تحولات جهان اسلام و راههای مختلف تعامل علمی و فرهنگی مسلمانان و اروپائیان، نظام و مراکز آموزشی مسلمانان تأثیر مثبت و عمیقی بر رشد آموزش در اروپا داشته است.
عصر سلیمان باشکوه… بحران جهت گیرى
بنیانگذارى امپراتورى عثمانى توسط ترکان مهاجر در آسیاى صغیر، رویدادى برجسته و جالب توجّه در جهان اسلام به شمار مىرود. سیاست استادانه عثمانیان در مقابله با قدرتهاى پیرامون و ترکیب اقوام گوناگون با نژادها و زبانهاى مختلف در نظر اول شگفت به نظر مىرسید، اما در دراز مدّت امپراتورى آنان را ناتوان ساخت. پس از قرن دهم هجرى (شانزدهم میلادى) این امپراتورى در سراشیبى زوال افتاد، اگرچه سقوط نهایى بسیار دیر روى داد. نگارنده این مقاله بر آن است نشان دهد اگرچه دوره سلیمان قانونى، باشکوه مى نمود، اما با خود عوامل تلاشى و زوال را به همراه داشت. از نظر پژوهشگر، سلیمان مى خواست با راهکارهایى داخلى بر جهانى که تغییر خویش را شروع کرده بود، پیروز شود. او در دورانى تعیین کننده در جهان، سیاستهایى نامناسب در پیش گرفت، سیاست هایى که در دراز مدت باعث سقوط امپراتورى عثمانى گردید.
جنگهای صلیبی؛ از ستیزه جویی بی ثمر تا پی‌آمدهای فرهنگی و علمی برای اروپاییان
جنگهای صلیبی (1096 ـ 1270 م) خشونت‌بارترین و خونین‌ترین برخورد اروپای سده میانه با ملت‌های مسلمان و تمدن اسلامی بود که خسارت‌های انسانی و مادی فراوانی به دنبال داشت. این نبردها منجر به توسعه ارضی اروپا، نجات مزار مقدس، اشغال دایمی سرزمین فلسطین و تشکیل امپراتوری اروپایی در جنوب و شرق مدیترانه نشد اما پی‌آمدهای مهمی به ویژه برای اروپاییان داشت که از پایه‌های اصلی نهضت رنسانس در اروپا محسوب می‌شوند. در این مقاله به برخی از آثار و دلایل عدم کام‌یابی صلیبیان در بهره‌مندی قابل قبول از تمدن و فرهنگ درخشان اسلامی اشاره شده است. سربازان و روستاییان گرسنه و محرومی که به دنبال شوالیه‌های ماجراجو و کشیشان متعصب برای فتح سرزمین‌های اسلامی به راه افتاده بودند، فاقد فضیلت و استعداد کافی برای دریافت اندیشه‌ها و دست‌آوردهای علمی و فرهنگی مسلمانان بودند. سبک زندگی شهرنشینی مسلمانان با وجود جذّابیت تاثیر چندانی در روش و منش زندگی مجاهدان صلیبی در بازگشت به سرزمین‌هایشان نگذاشت اما نباید انکار کرد که بذر تردید و بی‌اعتمادی به دین مسیحیت در ذهن و جان آنان رویید و در عصر روشن‌گری تردیدهای توده مردم، زمینه‌های نهضت اصلاح دینی را فراهم کرد. هم‌چنین در میان مجاهدان متعصب صلیبی، افراد هوشیار و دانایی وجود داشتند که از سرمایه علمی و فرهنگی مسلمانان بهره‌مند شدند که در این مقاله به آنان اشاره شده است.
نگاهى به مکاتب شرق شناسى در اروپا
اولین اقدامات اروپاییان براى مطالعه درباره سرزمینهاى شرقى به خصوص شرق اسلامى به قرنهاى سیزدهم و چهاردهم میلادى همزمان با نهضت ترجمه متون اسلامى به زبانهاى اروپایى بازمىگردد که با تأسیس دانشگاههاى اختصاصى از قرن هجدهم میلادى این مطالعات به صورت آکادمیک درآمدند. مطالعات شرقشناسى در کشورهاى مختلف اروپایى، با توجه به انگیزهها و اهداف مختلف سیاسى، مذهبى و علمى، خصلت و خصوصیات گوناگونى داشته است که بر این اساس مىتوان آن را به مکاتب متفاوت تفکیک کرد. مقاله حاضر که ترجمه بخشى از نوشتار دکتر فتح الله الزیادى در کتاب «تاریخ الاستشراق الاروبى» است، به این مقوله پرداخته است.
فرنگى ها
مقاله حاضر گزارش مختصرى از تصورات مسلمانان از غرب و غربیان از آغاز تا دورهى عثمانى، با تکیه بر گزارشهاى جهانگردان و جغرافیادانان مسلمان است. این مقاله از دو بخش تشکیل شده است: بخش اول به بررسى گزارشها و آگاهىهاى مسلمانانِ مشرق زمین از اروپا و جهان مسیحى مىپردازد و بخش دوم به گزارشهاى مسلمانان اندلس از آنها. امید است که مقاله حاضر که شرحى است از تاریخچهى غربشناسى مسلمانان، گامى باشد در غربشناسى ما ایرانیان.
ترجمه متون علمى مسلمانان در اروپا
رنسانس اروپا که ثمره فعالیت اندیشمندان اروپایى در چند سده پایانى قرون وسطى بود, به حد زیادى مرهون بهره مندى از فرهنگ و تمدن اسلامى بود. رویکرد اروپاییان به ترجمه متون علمى مسلمانان براى رهیابى به معارف بشرى, اساس بسیارى از مطالعات علمى اروپا قرار گرفت. از این رو, بسیارى از آثار دانشمندان مسلمان, متون درسى دانشگاه هاى اروپا در عصر رنسانس و پس از آن در عصر انقلاب صنعتى شد. ترجمه این آثار تقریبا همزمان با نبردهاى باز پس گیرى در سده یازدهم میلادى در اندلس آغاز و در طى یک قرن به اوج خود رسید.