قصیده عینیّه ابن ابی الحدید در مدح امیرالمؤمنین صلوات الله علیه

برگرفته از جلسه ششم «سیر تکوّن عقاید شیعه»؛ ماه مبارک رمضان 1401 هجری شمسی
خوشحالی از شهادت جگر گوشه ی رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم

برگرفته از کتاب «شرح نهج البلاغه»
آه جانسوز در فقدان حمزه سیدالشهدا علیه السلام

برگرفته از کتاب «شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید معتزلی»
آیا فضایل علی علیهالسلام ، از سوی اصحاب رسول خدا صلیاللهعلیهوآله نیز شنیده شده است؟

برخی از مخالفین تشیع با رد تواتر فضائل علي علیهالسلام می گویند: «آن شيعياني كه از جمله اصحاب نبوده اند، آنها پيامبر صلياللهعليهوآله را نديده اند و سخن او را نشنيده اند. حال اگر آنها روايت خود را به صحابه نسبت ندهند، نقل آنها مرسل و منقطع است و صحيح نيست. آن تعدادي از اصحاب كه شيعه آنها را قبول دارند تعداد كمي هستند كه ده نفر و اندكي مي باشند. اگر اين تعداد خبري را نقل كنند نقل آنها را نمي توان تواتر گفت. چراکه توده بزرگ اصحاب كه فضائل علي را نقل كرده اند. شيعه آنها را عيب جويي مي نمايند و آنان را به كفر متهم مي كنند! بنابرین وقتي آنها تودة بزرگي را كه قرآن آنها را مي ستايد متهم به دروغ گويي و كتمان حقيقت مي كنند، اقدام افراد اندكي به دروغ گويي و كتمان بيشتر محتمل است!
بررسی تاریخی گزارشهای شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید دربارۀ امام حسین (علیه السّلام)

ابن ابی الحدید یکی از بزرگترین و مهمترین شروح نهج البلاغه را نگاشته است. این شرح که حاوی اطلاعات مهم تاریخی است از جمله دربارۀ امام حسین(ع) است شایستۀ بررسی و نقد از زوایای مختلف است. مقالۀ حاضر پس از مروری کوتاه بر روش تاریخی شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید و ویژگیهای آن روایتهای تاریخی این کتاب دربارۀ امام حسین(ع) را در محورهای زیر مورد بررسی قرار داده و حسب نیاز به بررسی تطبیقی آن با دیگر منابع پرداخته است: رویدادهای پیش از امامت امام حسین(ع)، کینه ورزیها نسبت به خاندان امام حسین(ع)، پیش گوییهای مربوط به رویداد کربلا، اظهار نظر در بارۀ جایگاه امام حسین(ع) و جزئیات رویداد کربلا.
بررسی تاریخی گزارشهای شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید دربارۀ امام حسین علیه السلام

ابن ابی الحدید یکی از بزرگترین و مهمترین شروح نهج البلاغه را نگاشته است. این شرح که حاوی اطلاعات مهم تاریخی است از جمله دربارۀ امام حسین (ع) است شایستۀ بررسی و نقد از زوایای مختلف است. مقالۀ حاضر پس از مروری کوتاه بر روش تاریخی شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید و ویژگیهای آن روایتهای تاریخی این کتاب دربارۀ امام حسین(ع) را در محورهای زیر مورد بررسی قرار داده و حسب نیاز به بررسی تطبیقی آن با دیگر منابع پرداخته است: رویدادهای پیش از امامت امام حسین(ع)، کینه ورزیها نسبت به خاندان امام حسین(ع)، پیش گوییهای مربوط به رویداد کربلا، اظهار نظر دربارۀ جایگاه امام حسین(ع) و جزئیات رویداد کربلا
آیا امیرالمؤمنین علیهالسلام ابوبکر را برای خلافت سزاوار دانسته است؟

ابن ابیالحدید در شرح نهج البلاغهاش روایتی را آورده است که در آن وجود مقدس امیرالمؤمنین در برابر حمایتهای مغرضانه ابوسفیان موضع گرفته و در مقابل، از ابوبکر تعریف کرده و او را سزاوار خلافت دانسته است. در این گزاره سعی شده است تا شبهه تأیید ابوبکر از طرف امیرالمؤمنین ع پاسخ داده شود.
حیات ابن ابی الحدید

عبدالحمید هبة الله مشهور به ابن ابی الحدید در خانواده ای اهل دانش در شهر مداین زاده شد . پس از تحصیلات مقدماتی در بغداد به معتزله گرایش یافت واندیشه ایشان راچنان آموخت که خود در آن باره اهل نظر شد و از بزرگان معتزله گردید . او در بغداد مورد توجه دولت مردان عباسی قرار گرفت و عهده دار مشاغل حکومتی گردید . با این حال هرگز از دانش اندوزی و خرد ورزی باز نایستاد، آن چنانکه در شناخت و بررسی تاریخ صدر اسلام صاحب نظر شد. این مقاله به شرح و بررسی زندگی ابن ابی الحدید پرداخته است.
جلوه های بلاغت علوی در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید

شرح ابن ابى الحديد معتزلى از جمله شروح نهجالبلاغه است كه به جنبه ادبى و بلاغى نهجالبلاغه توجه ويژه كرده است. مؤلف آن می كوشد تا با اتّكاء به منطق ادبى، علاوه بر اثبات اصالت نهجالبلاغه، جلوه هاى گوناگون بلاغت را در سخنان اميرالمؤمنين (ع) نشان دهد و از اين طريق، تفوّق كلام امام(ع) را بر سخنان ديگر خطبا و بلغاء مبرهن سازد.
طبیب دوار بطبه

“طبیب دوار بطبه” که حضرت علی (ع) درباره پیامبر فرموده به چه معنا و مفهوم است؟
فدک یا سهم ذوی القربی و مظلومیت حضرت زهرا سلام الله علیها 3

ابن ابی الحدید به سند خود روایت کرده: زمانی که ابوبکر، سخنرانی فاطمه (ع) را شنید بر او سخت گران آمد بالای منبر رفته و گفت: ای مردم! این چه حالتی است که با بیان جملهای به شما دست میدهد و دگرگون میشوید؟ این آرزوها در زمان پیامبر اکرم (ص) کجا بود؟! هر کس شنیده […]
فدک یا سهم ذوی القربی و مظلومیت حضرت زهرا سلام الله علیها 1

ابن ابی الحدید گفته است: مردم میپندارند که فاطمه (ع) با ابوبکر در دو چیز، نزاع داشته است: یکی دربارهی میراث و دیگری دربارهی بخشش پیامبر اکرم (ص). در حالی که دریافت من از حدیث، این است که فاطمه (ع) در یک چیز دیگر نیز با ابوبکر، درگیر بود و آن سهم خود فاطمه (ع) […]
رنجها و مصیبتهای اواخر عمر حضرت زهرا سلام الله علیها 1

ابن ابی الحدید به سند خود از داود بن مبارک، روایت کرده که گفت: هنگامی که با گروهی از مکّه معظمه باز میگشتیم. عبدالله بن موسی بن عبدالله به حسن بن حسن نزد ما آمده از او، دربارهی برخی مسائل پرسیدیم و من نیز یکی از پرسشگران بودم. از او دربارهی ابوبکرو عمر، پرسیدم او […]
حضرت زهرا سلام الله علیها و فدک، هدیهی پدر به دختر 5

ابن ابی الحدید از ابوبکر جوهری از هشام بن محمّد از پدرش، روایت کرده که: فاطمه (ع) به ابوبکر فرمود: امّ ایمن، گواهی میدهد که پیامبر اکرم (ص) فدک را به من بخشیده است ابوبکر گفت: ای دختر پیامبر اکرم (ص)! به خدا سوگند! به نظر من خداوند آفریدهای محبوبتر از پدرت پیامبر اکرم (ص) […]