شعر عاشورایی؛ تأثیر تبریزی

میرزا محسن تأثیر تبریزی؛ متخلّص به تأثیر از شاعران قرن 11 و 12 هجری است.
تاریخ ولادت او را 1060 ق و تاریخ درگذشت او را 1129 یا 1131 ق نوشته‌اند. در اصفهان به حاك سپرده شد.
دیوان محسن تأثیر تبریزی به تصحيح جلال پاشا توسّط مركز نشر دانشگاهي چاپ شده است.
نكته: او دو تركیببند عاشورایی دارد كه یكی از آن دو به استقبال «محتشم» است
یکی از تألیفات این جانب (جواد هاشمی «تربت») کتابی است با نام «به عیّوق می‌رسد» كه به بازتاب بند دوم محتشم كاشاني در شعر عاشورايي پرداخته و شعر جناب تأثیر تبریزی، يكي از 128 اثري است كه در آن كتاب آمده است. این اثر توسّط انتشارات محمل در سال 1395 منتشر شده است.
اين شعر، بند دوم از تركيب بند (17 بند) اوست و 15 بيت دارد:

شعر عاشورایی؛ بنایی یزدی (3)

علی‌اصغر بنایی معمار، متخلّص به «بنایی» و معروف به بنایی یزدی از شاعران کم شناخته شده‌ي معاصر است.
بنایی در سال 1301 ه‍ . ق در مشهد به دنیا آمد. دراواخر عمر بر اثر ابتلا به غدّه‌ی مغزی دچار فراموشی شد و تلاش فرزندان و پی‌گیری‌ مداوا در تهران نتیجه‌ای در بر نداشت. سرانجام درتاریخ 10/9/1341 درگذشت. پیکرش درحرم رضوی‌ علیه السلام به خاک سپرده شد.
از این شاعر ولایی و شیعی، دو جلد دیوان به يادگار باقی مانده که هر دو در زمان حیاتش منتشر شده است: 1 – دیوان بنایی یزدی 2 – گلستان راز (به امید تلفیق شایسته‌ی این دو اثر).
او علاوه بر این که شعر «محتشم» را تخمیس كرده و در نوشتاری دیگر بدان پرداختیم، چندین تركیب بند عاشورایی با سیاق محتشم دارد که در این نوشته با نظر به ردیف کربلا، دو بند از دو ترکیب‌بند او (که هر یک در یکی از کتاب‌های اوست) را برگزيده‌ايم. هر دوی این اشعار در کتاب اخیرم “به عيّوق مي‌رسد” آمده است:

شعر عاشورایی؛ بنایی یزدی (2)

علی‌اصغر بنایی معمار، متخلّص به «بنایی» و معروف به بنایی یزدی از شاعران کم شناخته شده‌ي معاصر است.
بنایی در سال 1301 ه‍ . ق در مشهد به دنیا آمد. دراواخر عمر بر اثر ابتلا به غدّه‌ی مغزی دچار فراموشی شد و تلاش فرزندان و پی‌گیری‌ مداوا در تهران نتیجه‌ای در بر نداشت. سرانجام درتاریخ 10/9/1341 درگذشت. پیکرش درحرم رضوی‌ علیه السلام به خاک سپرده شد.
از این شاعر ولایی و شیعی، دو جلد دیوان به يادگار باقی مانده که هر دو در زمان حیاتش منتشر شده است: 1 – دیوان بنایی یزدی 2 – گلستان راز (به امید تلفیق شایسته‌ی این دو اثر).
او علاوه بر این که شعر «محتشم» را تخمیس كرده و در نوشتاری دیگر بدان پرداختیم، چندین تركیب بند عاشورایی با سیاق محتشم دارد که در این نوشته با نظر به ردیف کربلا، دو بند از دو ترکیب‌بند او (که هر یک در یکی از کتاب‌های اوست) را برگزيده‌ايم. هر دوی این اشعار در کتاب اخیرم “به عيّوق مي‌رسد” آمده است:

شعر عاشورایی؛ بنایی یزدی (1)

علی‌ اصغر بنایی معمار، فرزند حسین، متخلّص به «بنایی» و معروف به بنایی یزدی از سخنوران عصر حاضر است.
بنايي در سال 1301 ه‍ . ق در مشهد به دنیا آمد. در 7 سالگی به مکتب رفت. از 12 سالگی در کنار تحصیل، به شغل بنّایی مشغول شد. در 20 سالگی متأهّل شد و 22 ساله بود كه توفيق سفر به عتبات عاليات رفيق راهش شد. در آن جا یکی از خواسته‌ هایش از حضرت امام حسین علیه السلام طبع شعر بود كه همان شب در حالتی خاص، طعم استجابت دعا را به او می‌چشانند.
به ایران بازمی‌گردد و چندی درك محضر مرحوم آیت الله سیّد علی سیستانی می‌کند؛ پس از آن چند بار دیگر به عتبات و سپس به سفر حج مشرّف می‌شود.
از این شاعر متعهّد، دو جلد دیوان به يادگار باقی مانده که در زمان حیاتش (حدود 70 سالگی) منتشر شده است: 1 – دیوان بنایی یزدی 2 -گلستان راز (به امید تلفیق شایسته‌ی این دو اثر).
دراواخر عمر بر اثر ابتلا به غدّه‌ی مغزی دچار فراموشی شد و تلاش فرزندان و پی‌گیری‌ مداوا در تهران نتیجه‌ای در بر نداشت. سرانجام در تاریخ دهم آذر ماه سال 1341 در 79 سالگی درگذشت. پیکرش به دستور استاندار وقت سیّدجلال تهرانی درحرم رضوی‌ علیه السلام به خاک سپرده شد.
او علاوه بر چندین تركیب بند عاشورایی، شعر «محتشم» را تخمیس نیز كرده است که شعر ذيل، بند دوم تخميس است كه 8 بند دارد و با حذف دو بند آمده است. به تأليف اخيرم با عنوان «به عيّوق مي‌رسد» هم می توانید مراجعه کنید:

شعر عاشورایی؛ بابا فغانی شیرازی

بابا فغانی شیرازی از شاعران قرن 9 و 10 هجری است. او متخلّص به فغانی بود که البتّه ابتدا سكّاكی تخلّص میكرد.
تاریخ ولادتش نامعلوم است ولی در سال 925 ق درگذشت. مدفن او را مشهد مقدّس نوشته‌اند.
عنایت اهل بیت علیهم السّلام او را در مسیر ولایت و محبّت و نیز طریق سرودن برای آن بزرگواران قرار داد.
دیوان بابا فغانی شیرازی مجموعه اشعار اوست كه به تصحيح احمد سهيلي خوانساري جمع آمده و توسّط انتشارات اقبال چاپ است.
یکی از تألیفات این جانب (جواد هاشمی «تربت») کتابی است با نام «به عیّوق می‌رسد» كه به بازتاب بند دوم محتشم كاشاني در شعر عاشورايي پرداخته و شعر آشوب يكي از 128 اثري است كه در آن كتاب آمده است. این اثر توسّط انتشارات محمل در سال 1395 منتشر شده است.
اين شعر، بند دوم از تركيب بند (6 بند) اوست و 10 بيت دارد:

شعر عاشورایی؛ آیتی بیرجندی

شیخ محمّدحسین آیتی؛ ملقّب به ضیاءالدّین و متخلّص به ضیا و آیتی از شعرای قرن 14 هجری است. او شاعر، فقیه و متكلّم است.
تاریخ ولادتش 1310 ق و تاریخ رحلتش 1397 ق است. مدفنش در شهر بیرجند است.
برخی آثارش عبارتند از: دیوان دُرّ غلطان، درّ الفرید فیما روی عن السّبط الشّهید، مقامات الابرار (مثنوی عاشورایی كه اخیراً با نام «حماسهی عاشورا» در سه مجلّد منتشر شده)، …
«آیتی» در مقطع غزلی میگوید:
«محتشم» گر چه لب از مرثیه بنمود خموش
در عزای تو در این عصر «ضیا»، «محتشم» است
نکته در این است که شخص دیگری با عنوان «آیتی بیرجندی» داریم با نام محمّدابراهیم كه نویسنده، محقّق و مترجم و از وعّاظ و خطبای خراسان بوده است.
یکی از تألیفات این جانب (جواد هاشمی «تربت») کتابی است با نام «به عیّوق می‌رسد» كه به بازتاب بند دوم محتشم كاشاني در شعر عاشورايي پرداخته و شعر آشوب يكي از 128 اثري است كه در آن كتاب آمده است. این اثر توسّط انتشارات محمل در سال 1395 منتشر شده است.
اين شعر، غزل است و 9 بيت دارد:

شعر عاشورایی؛ اهلی شیرازی

شیخ محمّد اهلی شیرازی، شاعر قرن 9 و 10 هجری است؛ تاریخ ولادتش را 858 ق و تاریخ رحلتش را 942 ق ثبت کرده‌اند.
قبر اهلی در حافظیّه‌ي شيراز در نزدیك مزار حافظ است.
آثارش عبارتند از: دیوان اهلی شیرازی، رسالهی نغز، فوائد الفوائد، سرّ الحقیقة، رسالة فی العروض، رسالة فی المعمّی، زبدة الاخلاق.
«ديوان اشعار اهلي شيرازي» كه قطور و پرحجم نيز مي‌باشد، به تصحيح و مقدّمه‌ي حامد ربّاني جمع آمده و توسّط انتشارات سنايي يكي دو نوبت در سال‌هاي 1344 و 1369 چاپ شده است.
جناب اهلي، قصايد ولايي كم ندارد ولي مثل برخي ديوان‌هاي ديگر، اشعار مختلف و غزليّات بسيار نمي‌گذارد كه به خوبي به چشم پژوهش‌گران شعر شيعي بيايد. چقدر مناسب است كه بخش اشعار ولايي او مجزّا كار شود.
بگذريم؛ اين شعر، قصيده (قصيدهواره) است و 30 بيت دارد و به اقتفای بند دوم از ترکیب‌بند مشهور محتشم کاشانی سروده شده است.
یکی از تألیفات این جانب (جواد هاشمی «تربت») کتابی است با نام «به عیّوق می‌رسد» كه به بازتاب بند دوم محتشم كاشاني در شعر عاشورايي پرداخته و شعر اهلی، يكي از 128 اثري است كه در آن كتاب آمده است. این اثر توسّط انتشارات محمل در سال 1395 منتشر شده است.