آیا واقعاً آیه تطهیر در جهت تعلیل احکام نساء پیغمبر است و به آل عبا ربطی ندارد؟!

وقتی علمای اهل سنت در میان آیاتی که مربوط به همسران پیامبر است، به آیه تطهیر می رسند، می گویند این آیه مربوط به همسران پیامبر نیز می شود و مظمون آن با بیان احکامی که در صدر آیه آمده، مرتبط است. بدینگونه که خداوند می خواهد بگوید ای همسران پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، چنین کارهایی را نباید انجام بدهید چراکه خداوند رجس و ناپاکی را از شما اهلبیت دور کرده است! همچنین اراده در این آیه به معنای اراده تشریعی است، نه تکوینی بنابرین این آیه به هیچ وجه به مدعای شیعه بازنمی گردد و عصمت اهلبیت از آن استخراج نمی گردد. در این وجیزه قصد داریم تا به این شبهه پاسخ کافی و شافی بدهیم.

آیا اهلبیت مجبور به دوری از گناه شده اند؟

درآیه تطهیر آمده که «خداوند چنین می خواهد که هررجس وآلایشی را از شما خانواده (نبوت) ببرد وشما را ازهرعیب پاک ومنزه گرداند» حال سؤال بسیاری این است که آیا این بدان معنی نیست که خداوند جبراً پیامبر و اهل بیتش را از هر ناپاکی و گناهی منزه گردانیده و اهلبیت علیهم‌السلام، اختیار انجام گناه را نداشته اند؟ در این وجیزه سعی شده است تا به این سؤال پاسخ درخوری داده شود. متن پیشرو اقتباسی از کلام علامه سید جعفر مرتضی عاملی در کتاب اهلبیت و آیه تطهیر است.

منظور از اهل بيت علیهم‌السلام در آية تطهير چه کسانی هستند؟

اینکه اهلبیت مطهر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله، در میان فریقین جایگاه والایی دارند، هیچ شکی در آن نیست. اما نزاع اصلی بر سر تعیین مصداق این آیه است. چه آنکه بزرگترین اختلاف میان شیعه و سنی آن است که آیا همسران پیغمبر، شامل این افراد می شدند یا نه؟ در این وجیزه سعی شده است تا به این سؤال به نحو وافی پاسخ داده شود.

با اینکه نص آیه تطهیر، دوری اهلبیت از کارهای زشت است؛ چه طور عصمت را از آن اتخاذ می کنید؟

برخی گویند: «مراد تطهير در آيه شريفه «انما يريد اللّه ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهركم تطهيراً»، پاكيزگى و دورى از كارهاى زشت است نه عصمت، و الّا لازمه اش ثبوت عصمت براى جميع مؤمنين است. پس چرا شيعيان از آن استفاده معصوم بودن اهل بيت مى كنند»؟ این شبهه که به اصل استناد شیعیان از این آیه بازمی گردد، در این وجیزه پاسخ داده می شود.

آیا آیه تطهیر، پس از غیبت صغری وارد ادبیات تفسیری شیعه شده است؟

برخی می گویند: تفسير آيه تطهير به عصمت براي اهل‌بيت علیهم‌السلام، از قرن سوم و پس از غيبت صغري وارد ادبيات تفسيري شيعه شده است؛ بدین معنا که تا قبل از آن، برای اثبات عصمت اهل بیت مطهر اسلام، به این آیه استناد نمی شد! بنابرین، شیعه برای حجیت بخشی به کیش خود، دست به چنین استنادی زده است! این شبهه از سوی بعضی از منکرین فضایل اهلبیت علیهم‌السلام، نقل شده است که ما در این وجیزه سعی نموده ایم، این مطلب را در گیشه نقد قرار دهیم.

چرا اسامی اهل بیت رسول خدا علیهم‌السلام در قرآن ذکر نشده است؟

یکی از مشهورترین شبهاتی که در زمنیه تخریب اصل امامت مطرح است آن است که منکرین این اصل می گویند: « اگر مسأله امامت از اصول عقايد و به تعبير بعضي از روايات، اساس اسلام است، پس چرا خداوند نام ائمه معصومين علیهم‌السلام را در قرآن ذكر نكرده است تا موجب اختلاف بين مؤمنان و شبهه در اذهان نگردد»؟ این شبهه که بسان دیگر شبهات همانند کفی بر روی آب است، موجب شده تا برخی بر دل خویش شائبه هایی از شک و تردید را روا دارند که صد البته خداوند یاور مؤمنین است. در این وجیزه سعی شده است تا دلایل عدم ذکر نام اهل بیت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله، به صورت موجز آورده شود.

آیه تطهیر در تفاسیر مهم اهل سنت

صحابه رسول اكرم (ص)، تابعين و دانشمندان اسلامى، همه اتّفاق نظر دارند كه آيه تطهير در باره پنج تن آل عبا (اصحاب كساء) فرود آمده‏است؛ حتى امّ سلّمه و عايشه كه خود شاهد بر نزول آيه بوده و اميد داشته‏اند كه مشمول اين آيه باشند بر دلالت آن فقط بر پنج تن تصريح كرده‏اند، با اين حال، معدودى از افراد، با نظرات شخصى خود، كوشيده‏اند تا اين آيه را يا فقط به زنان پيامبر(ص) اختصاص دهند و يا علاوه بر پنج تن، همسران آن حضرت را نيز مشمول آن بدانند. گروهى نيز دامنه شمول آن را گسترده‏تر دانسته و عموم خاندان پيامبر (ص) را در زمره اهل بيت شمرده‏اند. بديهى است كه اجتهاد شخصى آنان در مقابل نصوص و روايات معتبر باطل و مردود است. سياق آيه نيز حكايت از اراده تكوينى خداوند بر زدودن آلودگيها از اهل بيت دارد .

آیه تطهیر و دیدگاه سلفیه

آیه تطهیر از برترین آیاتی است که زمینه معرفت برتر درباره اهل بیت (ع) را فراهم می سازد. آیه با آمدن ادات حصر و تأکید فراوان، حامل پیام مهم و اختصاصی است. در این آیه و آیات و روایات فراوان دیگر بر ضرورت مودت و پذیرش ولایت و مرجعیت علمی اهل بیت اشاره شده است. مناقشات فراوان، عمیق و گسترده جریانهای مذهبی در این آیات و روایات شگفت انگیز است. در این مقاله به تفصیل به دیدگاه های ابن تیمیه و به طور اجمال به دیدگاه های برخی از سلفیه و دیگر عالمان مذاهب دیگر در آیه تطهیر پرداخته خواهد شد.