مبانى فقه الحديثى مرحوم آيةالله ميرزا مهدى اصفهانى (1)

نويسنده در اين گفتار، مبانى آية الله ميرزا مهدى اصفهانى (1303-1365 ق) در باب فقه الحديث را براساس نوشتههاى ايشان بررسى مىكند و به اين نتايج ميرسد :
– بخشى ازتاريخ شيعه، مربوط به زمان حضور امامان معصوم :و بخش ديگر در زمان غيبت امام مهدى 7 است. بحث اجتهاد و استنباط احكام، در هر دو دوره جريان داشته است.
– استنباط احكام از ادلّه (قرآن و حديث)، به دو شيوه جريان داشته، كه به جريانهاى اصولى واخبارى مشهور است .
– بزرگان اين دو شيوه فكرى، با هم اختلاف و تعارض مهمّى ندارند، بلكه افرادى جاهل و نادان در هر گروه، نسبت به گروه مقابل جسارت كردهاند.
– چه درزمان حضور و چه در زمان غيبت امام معصوم 7 ظرفيت و قدرت علمى وايمانى راويان احاديث، باهم تفاوت دارد. از اين رو، برخى از راويان و محدّثان، نسبت به احاديث، فقيه بودهاند و برخى فقيهتر. گروه فقيهتر، قدرت بيشترى در استنباط احكام از ادلّه داشتهاند. قواعد فقهى در فقه اماميه، بدين سان به دست آمدهاند. گروه اول (فقيه)، عمدتآ اخبارى و گروه دوم، عمدتآ اصولى هستند. البته در ميان مبانى هر دو گروه، مطالبى ديده مىشود كه قابل نقد و بررسى است.
– شيوه مورد قبول مرحوم آية الله اصفهانى، بحثى است كه در بخش بعدى اين مقاله، بيان خواهد شد.