فدک یا سهم ذوی القربی و مظلومیت حضرت زهرا سلام الله علیها 5

طبری باز از سوید بن غفله نقل کرده است که: در زمان بیماری حضرت فاطمه (ع) که موجب شهادتش شد زنان مهاجر و انصار برای عیادت نزد ایشان، آمدند و گفتند: ای دختر رسول خدا (ص)! بیماری‌ات چگونه است؟‌ فاطمه (ع)،‌خدا را شکر کرده و بر پدرش درود فرستاد، آن‌گاه فرود: به خدا سوگند! در […]

فدک یا سهم ذوی القربی و مظلومیت حضرت زهرا سلام الله علیها 4

طبری امامی، پس از نقل سخنان ابوبکر، می‌افزاید: امّ سلمه، سرش را از در اتاقش بیرون آورده، گفت: آیا درباره‌ی فاطمه (ع) دختر پیامبر اکرم (ص)، چنین می‌گویند؟ در حالی که او، فرشته‌ای در میان انسان‌هاست. او، انیس نفس و آرامش دل‌هاست در دامن پیامبران، پرورش یافته و در دستان فرشتگان، این سو و آن […]

فدک یا سهم ذوی القربی و مظلومیت حضرت زهرا سلام الله علیها 3

ابن ابی الحدید به سند خود روایت کرده: زمانی که ابوبکر، سخنرانی فاطمه (ع) را شنید بر او سخت گران آمد بالای منبر رفته و گفت: ای مردم! این چه حالتی است که با بیان جمله‌ای به شما دست می‌دهد و دگرگون می‌شوید؟ این آرزوها در زمان پیامبر اکرم (ص) کجا بود؟! هر کس شنیده […]

فدک یا سهم ذوی القربی و مظلومیت حضرت زهرا سلام الله علیها 2

طبرسی گفته است: عبدالله بن حسن از پدرانش، روایت کرده که: هنگامی که ابوبکر و عمر با هم توافق کردند که فدک را از فاطمه (ع) بگیرند و این مطلب به گوش حضرت رسید، مقنعه بر سر کرد و پوشیه بر چهره زد و چادر بر سر نهاد و با گروهی از خدمتکاران و زنان […]

فدک یا سهم ذوی القربی و مظلومیت حضرت زهرا سلام الله علیها 1

ابن ابی الحدید گفته است: مردم می‌پندارند که فاطمه (ع) با ابوبکر در دو چیز، نزاع داشته است: یکی درباره‌ی میراث و دیگری درباره‌ی بخشش پیامبر اکرم (ص). در حالی که دریافت من از حدیث، این است که فاطمه (ع) در یک چیز دیگر نیز با ابوبکر، درگیر بود و آن سهم خود فاطمه (ع) […]

حضرت زهرا سلام الله علیها و فدک، هدیه‌ی پدر به دختر 4

سیّد مرتضی گفته است: ابراهیم بن سعید ثقفی به سند خود از علی (ع)، روایت کرده که؛ فاطمه (ع)، نزد ابوبکر آمده، گفت: پدرم فدک را به من بخشیده و علی (ع) و امّ ایمن بر این مطلب، گواهی می‌دهند. ابوبکر گفت: جز حق، چیزی نمی‌گویی آن را به تو پس می‌دهم آن گاه ورقی […]

حضرت زهرا سلام الله علیها و فدک، هدیه‌ی پدر به دختر 3

شیخ مفید به سندش از امام صادق (ع) روایت کرده: هنگامی که رسول خدا (ص) از دنیا رفت و ابوبکر بر جایگاه و مقام پیامبر اکرم (ص) تکیه زد، کسی را به سوی نماینده‌ی فاطمه (ع) در فردک، روانه ساخت تا او را از فدک بیرون کرد. فاطمه (ع)، نزد ابوبکر آمده، گفت: ای ابوبکر! […]

حضرت زهرا سلام الله علیها و فدک، هدیه‌ی پدر به دختر 2

علی بن ابراهیم در تفسیر آیه‌ی شریفه‌ی: (فَآتِ ذَا الْقُرْبى‏ حَقَّهُ وَ الْمِسْكينَ وَ ابْنَ السَّبيلِ)[1]؛ حق خویشان، بینوایان و در راه ماندگان را بده، گفته است. پدرم با سندش از امام صادق (ع) روایت کرده که آن حضرت فرمود: زمانی که با ابوبکر، بیعت شد و حکومت وی بر همه‌ی مهاجران و انصار برقرار […]

حضرت زهرا سلام الله علیها و فدک، هدیه‌ی پدر به دختر 1

راوندی از امام صادق (ع) روایت کرده، که آن حضرت فرمود: رسول خدا (ص) آمد و فرمود: دخترم! خدای متعال فدک را به پدرت بخشید و آن را ویژه‌ی من، گردانید. فدک، تنها به من اختصاص دارد وحقی، برای مسلمانان در آن نیست و در مورد آن، هر کاری می‌توانم انجام دهم و چون مهریّه‌ی […]

حضرت زهرا سلام الله علیها و فدک، میراثی از پدر برای دختر 4

ابن ابی الحدید به سند خود از غلام ام هانی، روایت کرده که: فاطمه (ع)، پس از خلیفه شدن ابوبکر، نزد او رفت و میراث پدرش را خواستار شد ابوبکر از دادن میراث وی، خودداری ورزید. فاطمه (ع) گفت: اگر امروز تو بمیری، چه کسی از تو ارث می‌برد؟ گفت: فرزندان و خانواده‌ام حضرت فرمود: […]

حضرت زهرا سلام الله علیها و فدک، میراثی از پدر برای دختر 2

ابن سعد به سند خود از عایشه، همسر پیامبر اکرم (ص) روایت کرده که: فاطمه (ع) دختر پیامبر اکرم (ص) پس از وفات پدر از ابوبکر خواست تا میراث وی را با تقسیم آن‌چه پیامبر اکرم (ص) به جا گذاشته و از چیزهائی که خداوند به او بخشیده، بپردازد. ابوبکر گفت: رسول خدا (ص) فرموده […]

حضرت زهرا سلام الله علیها و فدک، میراثی از پدر برای دختر 1

سیّد بن طاوس می‌نویسد: از نکات جالب این است که فاطمه (ع)، شیوه و روش خود را تغییر داد و راه دیگری در پیش گرفت و از آن‌جا که آن‌ها، فاطمه (ع) را تکذیب می‌کردند و در گواهان او نیز تردید می‌نمودند و در نهایت، بخشیده شدن فدک را نمی‌پذیرفتند فاطمه (ع)، کسی را نزد […]

صاحبان فدک

فدک، دهکده‌ای در منطقه حجاز عربستان با مزارع و نخلستان‌های وسیع در نزدیکی خیبر بوده است. طبق منابع تاریخی، مدتی پس از تصرف قلعه‌های خیبر به دست مسلمانان، نیمی از مزارع و باغات دهکده فدک بنابر یک مصالحه از سوی مالکان یهودی آن، به پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله واگذار شد. چون فدک بدون جنگ فتح شده بود، به حکم قرآن، مختص پیامبر گردید. درآمد حاصل از فدک، به دستور پیامبر صلّی الله علیه و آله به مستمندان بنی هاشم و دیگر نیازمندان می‌رسید. بنابر منابع، پیامبر صلّی الله علیه و آله آن را، به دختر خود فاطمه سلام الله علیها بخشید. پس از درگذشت پیامبر صلّی الله علیه و آله، ابوبکر، فدک را به زور غصب کرد.

در این نوشتار به روایت فتح فدک از دیدگاه اهل سنّت و حدود و صاحب فدک می پردازیم.

ریشه‌های اجتماعی قیام امام حسین علیه السلام

یکی دیگر از حوزه هایی که می توان ریشه های تاریخی عاشورا را در آن جست و جو کرد حوزه اجتماعی است ، نخست باید به لغزش خواص امت پیامبر(ص) در صدر اسلام اشاره کردکه به دلیل امتیازاتی چون سبقت در پذیرش اسلام ،هجرت قبل از فتح مکه ،شرکت در جنگ های صدر اسلام ،قرابت با پیامبر خدا(ص) ،کتابت وحی، درک محضر آن حضرت و یا اشتهار به زهد و عبادت در جامعه اسلامی نفوذ یافته بودند ،اما پس از رحلت پیامبر (ص) سلوک دینی خود را فراموش کرده وبه تسامح دینی و رخوت و سستی دروفاداری به آرمان های اسلام مبتلا شده و دچار دنیا گرایی  گشتند که از جلوه های مختلف آن می توان به  ریاست طلبی ، جاه طلبی و ریاست خواهی به عنوان عوامل مهم اعراض از حق اشاره کرد که یکی از انگیزه های مخالفان برای رویارویی با امیر مومنان (ع) در زمان خلافتش بود ، مال پرستی هم دو عامل اصلی داشت و زمینه ساز شکل گیری نوعی اشرافی گیری در میان خواص شد ، خودپرستی و تکبر هم یکی دیگر از عوامل لغزش وجلوه دیگری از دنیا گرایی خواص بود  یعنی خود و متعلقات خود را حق دیدن و بر محور حُبّ و بغض عمل کردن که روحیه برتری طلبی جاهلانه ثمره بسیار تلخی داشت که شجره خبیثه اشرافیت وثروت های باد آورده به بار آورده بود و درد اصلی امت پیامبر دلدادگی به دنیا بود وبه موازات رشد دنیا گرایی غیرت و حساسیت دینی خواص نیز از بین رفت و عنصر امر به معروف و نهی از منکر به فراموشی سپرده شدو همین روحیه نیزبه توده مردم منتقل شد و این بی مبالاتی نسبت به هتک اسلام و نابودی ارزش ها، غم بار ترین پیامد انحراف خواص بود.