سوگ‌واری در سیره معصومان (علیه السّلام)

سوگ‌واری بخشی از زندگی اجتماعی انسانها است که معصومان به آن توجه داشتند. شناخت سیرة معصومان در برخورد با مصائب مختلف، الگویی برای چگونگی برگزاری مراسم سوگ‌واری و معیاری برای آسیب‌شناسی شیوه‌های رایج سوگ­واری است. این مقاله، رفتارهای معصومان: را در رویارویی با مصیبت به دو حوزه فردی و اجتماعی تقسیم می‌کند و پس از آن به این نتیجه می‌رسد که این رفتارها ضمن توجه به تعالیم اسلامی و گسترش آن و دوری از اموری که مورد رضایت الهی نیست، به کاهش درد و رنج افراد مصیبت‌دیده می‌انجامد. رفتارهایی که در جنبة فردی شناسایی شده است، عبارت هستند از: گریستن، ترک زینت، پوشیدن لباس سیاه، برداشتن عبا از دوش و ترک کار. رفتارهایی که جنبة اجتماعی دارند، عبارت هستند از: اطلاع دادن به خانواده متوفا، حضور در تشییع جنازه، دل‌داری دادن به صاحب عزا، اظهار تأسف برای از دست دادن شخصیت‌های ممتاز، قدرشناسی از خدمات متوفا، بازگو کردن ابعاد شخصیت متوفا برای مردم، ترغیب به عزاداری برای انسان‌های والا، برپایی مجلس عزا، برپایی عزاداری خانوادگی، نوحه‌خوانی، تبیین معارف الهی و زیارت قبور.

بررسی بن مایه های تاریخی نمایش مذهبی در ایران

نمایش مذهبی یکی از مؤلفه‌های فرهنگی دیرینه تاریخ ایران است. در فرهنگ تشیع، نمایش مذهبی یا به عبارت مصطلح آن، تعزیه به عنوان یکی از مراسم عزاداری برای شهادت سیدالشهدا ابی عبدالله الحسین(ع) شناخته می‌شود. پس از شهادت مظلومانه امام حسین(ع)، مسلمانان به خصوص شیعیان با برپا کردن مراسم سوگواری برای زنده نگه داشتن فلسفه قیام امام حسین(ع) کوشیده‌اند. در این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه‌ای، قدمت نمایش مذهبی در ایران، تاریخ پیدایش تعزیه در ایران و چگونگی کاربری تکیه‌ها و حسینیه‌ها در ایّام سوگواری بررسی می‌شود.