نقد و بررسی افکار ابن تیمیه در قرآن و حدیث

رساله حاضر تحت عنوان نقد و بررسی افکار ابن تیمیه در قرآن و حدیث می باشد، که در ابتدا به بررسی شرایط ابن تیمیه از منظر مذهب، عصر سیاسی، نظامی و از نظر عقاید و آراء می پردازد و سپس وارد بحث اصلی رساله می شود. عمده مطالب مطرح شده در رساله حاضر پیرامون نقد و بررسی تفسیر به رأی، متشابهات قرآن و تأویل آنها، مخلوق بودن در قرآن، زیارت و شفاعت، عقل و نقل، حدیث ثقلین و… می باشد. در رساله کوشیده است علاوه بر نقد و بررسی افکار ابن تیمیه، نظریات قرآن و حدیث را مورد بررسی قرار دهد. روش تدوین رساله حاضر کتابخانه ای است و پژوهشگر از منابعی چون احیاء العلوم(محمد غزالی)، اصول الفقه(محمد رضا مظفر)، اقتضاء الصراط المستقیم(احمد بن عبدالحلیم(ابن تیمیه)) و … بهره گرفته است.

تحلیل و بررسی روش ابن جوزی در نقد حدیث

عنوان این پایان نامه تحلیل و بررسی روش ابن جوزی در نقد حدیث است. این پایان نامه در یک مقدمه است؛که در آن کلیات مباحث عنوان شده است و سه بخش ذیل تدوین شده است: بخش اول ـ روش ابن جوزی در نقد حدیث با توجه به کتاب«الموضوعات» است بدین ترتیب که ابتدا تقسیمات شش گانه حدیث از نظر ابن جوزی مطرح شده است و سپس کلیة معیار های مورد استفاده ابن جوزی در نقد حدیث استخراج شده است تا مهمترین معیار از نظر وی نمایان شود. در این بخش معلوم می شود که تمام اهتمام ابن جوزی به جرح و قدح راوی معطوف شده است؛ وی با تضعیف سند، متن حدیث را از اعتبار ساقط نموده است. همچنین در این بخش پیروی ابن جوزی از جوزقانی و نتیجة آن را یادآور شده ایم. در بخش دوم، به طور کلی علامتهای جعل حدیث بررسی شده است تا سهم ابن جوزی در استفادة از هر یک از آنها معلوم شود و نیز با تحقیقی پیرامون اصول«جرح و تعدیل» اشتباهات ابن جوزی را در زمینه نقد حدیث بر شمرده ایم. به علاوه؛ تکیه گاههای نا مطمئن و قابل مناقشه، جرحهای غیر مفسّر، پیش فرضهای غلط، تعصّب و جانبداری و نیز تساهل و تسامح در نقل روایات و داستانهای جعلی خرافی که مؤید مذهب وی است، از دیگر اشتباهات ابن جوزی در نقد حدیث است. آنگاه نگارنده به جهت اهمیت دو معیار«مطابقت حدیث با قرآن» و مطابقت با عقل» را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. در بخش سوم نگارنده به دفاع از برخی احادیث پرداخته است که ابن جوزی بدون شاهد و دلیل ـ تنها به اتهام راوی ـ آنهارا تا مرتبه جعلی بودن تنزل داده است.

پژوهش تطبیقی بین صحیح بخاری و الکافی

این رساله در صدد است که کتابهای صحیح بخاری و الکافی را از جنبه های متفاوتی معرفی نموده و در مقام مقایسه،نقاط ضعف و قوت آنها را به خوانندگان معرفی نماید.کتاب صحیح بخاری در بین اهل سنت جایگاه رفیعی دارد و پس از قرآن کریم صحیح ترین منبع دینی شناخته شده است.از سوی دیگر معتبر ترین کتاب حدیثی در بین امامیه جامع الکافی است و مورد توجه عموم علماء امامیه می باشد. این پایان نامه مشتمل بر سه فصل است: در فصل اول به مفهوم حدیث و چیستی آن ،حدیث امامیه تا عصر کلینی و حدیث اهل سنت تا عصر بخاری می پردازد.در فصل دوم به زندگانی کلینی و بخاری و کتاب های الکافی و صحیح بخاری به طور جداگانه ،اشاره می شود.در بررسی زندگی کلینی و بخاری عناوین مشترکی چون شرایط تاریخی ،سیاسی و مذهبی عصر دو مولف ،مشایخ و اهداف آن دو،بحث می شود و در مطالعه هر یک از این دو کتاب مباحث یکسانی چون نظام طبقه بندی ،جایگاه آنها در بین علماء و عناوینی چون تکرار و تعلیق روایات،مورد توجه قرار گرفته است. فصل سوم که موضوع اثلی این پایان نامه را تشکیل میدهد؛به مقایسه تطبیقی دو کتاب از جنبه های ذیل می پردازد: الف – ملاکهای گزینش ب- بررسی اعتبار روایات ج – معناداری نظام رده بندی د – منابع و ماخذ.

بررسی نقش غلات در جعل حدیث

قرآن و حدیث دو گوهر گران بها و دو دریای بیکران اند که هرگز از هم جدایی بر نمی تابند و در کنار هم عامل هدایت اند، از این رو نقش حدیث در کنار قرآن بر هیچ کس پوشیده نیست . حدیث مبین و مفسر کلام الهی است، لکن در برهه ای از تاریخ اندیشه های ناصواب و آرای تاریک و مجهول در پس نقاب حدیث و روایت رخ نمودند و جریان های سیاسی و فکری متعددی بویژه غلات آگاهانه و سازمان یافته با تمسک به حدیث و روایت پدیدار گشتند. از اینرو بحث و تحقیق پیرامون این جریان کاملا ضروری به نظر می رسد. در این نبشتار ابتدا به کلیاتی از قبیل تعاریف مربوط به غلو و جعل و وضع پرداخته و سپس با بیان سابقه تاریخی غلات عقاید کلی این گروه را یادآور شده ، همچنین به بررسی علل و انگیزه های جعل حدیث و اهداف و نیات این گروه در این راستا پرداخته و نمونه هایی از احادیث جعلی در باره مسائل متنوع و گوناگون نقل نموده و در خاتمه موقعیت این احادیث را در کتب موجود مورد بررسی قرار داده است.

بررسی علل و زمینه های راه یابی تدلیس به صحاص ششگانه اهل سنت

گرد آوری حدیث ،فرایندی است که هم شیعه و هم اهل سنت ،در راه آن ،تلاش کرده اند،هر چند محصول کار آنها ویژگی های یکسانی ندارد.یکی از ناهمگونی های این کارکرد مشترک ،برکناری تقریبا کامل جوامع حدیثی مادر شیعه از آسیب تدلیس است که به صحاح ششگانه اهل سنت- به رغم تلاش هی گرد آورندگانشان – راه یافته است. ما در این پایان نامه ،تلاش کرده ایم ،پس از تعریف تدلیس ،انواع و حکم آن ،گرد آوری نام مدلسان و نشان دادن نمونه های حدیث های مدلسی که در نخستین جلد هر یک از صحاح ششگانه درج شده اند، علل و زمینه های راه یابی تدلیس به این کتاب ها و سپس علل و زمینه های بر کناری کتب چهار گانه شیعه را از نارسایی یاد شده بررسی کنیم. هدف ما از دنبال کردن مباحث این پایان نامه،آشکار کردن یکی از برکات وجودی امامان معصوم شیعه در قالب اثبات حدیث شیعه و برکناری آن از یکی از اسباب ضعف حدیث و نیز تاکید بر دقت بیشتر هنگام استناد به حدیث اهل سنت و در نتیجه تسهیل روند اجتهاد است. همچنین ما در این پایان نامه از زبان ریاضی و آمار با به کار گیری نمودار و جدول نیز سود جسته ایم و در عین حال درنگ و تحقیق بیشتر در موضوع آن را که برای نخستین بار ارائه می شود طبعا از کاوش های علمی ژرف تر ،بی نیاز نیست،به دیگرمحققان و پژوهشگران ارجمند پیشنهاد می کنیم.

برخی از روایات تصحیح شده توسط البانی

از علمای معاصر و بزرگ وهابیت محمد ناصر الدین البانی است. البانی با اینکه پیرو ابن تیمیه است، اما در مواردی بر اساس ضوابط خود مجبور شده است برخی از روایات مربوط به فضایل اهل بیت (علیهم السلام) را تصحیح نماید. در ادامه نمونه هایی از احادیث فضایل اهل بیت که توسط البانی تصحیح شده اشاره خواهد شد.

آسیب شناسی تفسیر سلفیان

قدر متیقن از اصطلاح «تفسیر سلفی» تفسیری است که اساس آن بر روایات و آرای صحابه و تابعین پی ریزی شده باشد. نگاه آسیب شناسانه به تفسیر سلفی در کند و کاو نقادانه در سامانه ای استکه برای تفسیر صحابه و تابعین پی نهاده اند که عبارت است از: مدلل سازی وحجیت بخشی به تفسیر صحابه و تابعین؛ مرز بندی و ارزش گذاری آرا و تفاسیر، تمایز مراتب صحابه و تابعین در فهم مقاصد قرآن، ادعای عدم اختلاف تضادی در آرای تفسیر سلف و ترجیح نقل بر عقل و تفویض (تسلیم) بر تأویل. در این مقاله تفسیر سلفیان مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

آسیب شناسی تفسیر در حوزه ظاهر گرایی

موضوع این پایان نامه آسیب شناسی تفسیر قرآن در حوزه ظاهر گرایی می باشد که در شش فصل در اختیار محققان عزیز قرار گرفته است. فصل اول در رابطه با اصول و قواعد اساسی و شناخت جایگاه قرآن و منابع تفسیری مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است.فصل دوم در رابطه با آشنایی با فرقه های ظاهر گرایی در شیعه از جمله ماتریدیه ،ابن تیمیه،وهابیت صحبت شده است.فصل سوم نمود های ظاهر گرایی و ظاهر گرایی در بحث از عصمت و نقدی بر دیدگاه های مطرح شده در زمینه عصمت بحث شده است. فصل چهارم از ریشه ها و عوامل ظاهر گرایی از جمله جمود فکری ، جهل ،تقلید و سلفگیری بحث به میان آمده است و همچنین در بخش پنجم در باره شبهات ظاهر گرایان و عدم حجیت ظواهر قرآن مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است و فصل پایانی در باره ی توهم نقصان شریعت و قول به تحریف قرآن و علت عقب ماندگی و دوری از علم بحث به میان آمد.

نقد مبانی اجتهادی بن باز

عبدالعزیز بن باز از جمله مفتیان بزرگ وهابی است. از او فتاوایی صادر شده که بعضا افعال مسلمانان را به بدعت نسبت داده و در برخی موارد نیز حرام می داند و در برخی موارد دیگر نیز عملی را به کفر نسبت داده و انجام دهندة آن را کافر می داند. در این مقاله مبانی اجتهادی بن باز و دیدگاه های وی در برخی موارد مورد بررسی و نقد قرار خواهد گرفت.

فتاوی تفرقه انگیز وهابیان همسو با خشم امریکا و اسرائیل از تقریب بین مسلمانان

وحدت از مهمترین اصولی است که در بین مسلمانان توصیه شده است. و اینکه نباید هیچ مذهبی، مذهب دیگر اسلامی را به بهانه های واهی تکفیر کند. و اگر مذهبی را بخواهیم درست بشناسیم باید به متون آن مذهب مراجعه کرد نه به حرفهای عوام. متاسفانه وهابیان با افتادن به دامان استعمار، با مسموعات عوانانه خود به تکفیر مذاهب اسلامی خصوصا شیعیان میپردازند. در مقاله حاضر به این مبحث پرداخته میشود.

فتاوای البانی

از بزرگان علمای وهابی که نزد آنان متخصص در علم حدیث می باشد محمّد ناصر الدین البانی است، و وهابیان در مباحث حدیثی به او مراجعه کرده و آراء او را در مورد احادیث از حیث ضعف و صحت اخذ می کنند. در ادامه این نوشتار نمونه هایی از فتاوی البانی بیان خواهد شد.

ردّ فتاوای وهابیان

از شبهه ها و عقاید بی پایه و اساس وهابیان «ممنوعیتِ ساختن بنا بر روی قبور» است و از بزرگانی که این فتوای وهابیان را نقد و بررسی کرده و آن را با ارائه دلایل و برهان های محکم و آشکار نقض کرده، علامه شیخ محمدحسین کاشف الغطا(رحمه الله)است. در ادامه گوشه ای از زندگانی مرحوم کاشف الغطاء و پاسخ ایشان به این فتوای وهابیان مورد بررسی قرار می گیرد.