هجدهمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام + صوت
سخنران جلسه در ابتدا به بازخوانی مباحث گذشته پرداخت و گفت: بحث ما درباره کیسانیه بود. در این زمینه مباحث را در دو بخش شخصیت محمد حنفیه و خاندانش و شکل گیری جریان معروف به کیسانیه تفکیک کردیم. این تفکیک وضعیت تاریخی شرایطی که در آن دوره پیش آمد کلید حل بعضی از پیچیدگی های تاریخی این دوره است.
هفدهمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام + صوت
سخنران در ابتدای جلسه به جمع‌بندی از مباحث جلسات گذشته پرداخت و گفت:تشیع پس از دوره تاریخی عاشورا، در جریانی تمرکز پیدا کرد که رهبری آن به دست محمد حنفیه بود و بعدها به نام کیسانیه معرفی شد و گفته شد که اولین فرقه رسمی شیعه است. برداشت و تحلیل ما این است که اساساً انتسابهایی که به‌عنوان کیسانیه و یا مختاریه و مانند آن مطرح شد انتسابهایی است که در حاشیه جریان اصلی تشیع به وجود آمد؛ به تعبیر دیگر در این دوره تاریخی باید بین جریان تشیع اجتماعی و اعتقادی که در متن جامعه وجود دارد و آن چیزی که به‌عنوان حاشیه پدید می‌آید و بعداً توسط مخالفان بزرگ می‌شود باید بین این دو تفکیک قائل شد؛ یعنی شناخت تاریخ تشیع در این دوره مرهون بازخوانی اطلاعاتی است که بتواند بین این خطوط مختلف تفکیک ایجاد کند.
شانزدهمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام
در ابتدای جلسه حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمدتقی سبحانی با یادآوری مباحث گذشته در باب «جریان محمد حنفیه در مدینه» بر این نکته تأکید کرد که در این بخش چند ادعا را دنبال می‌کنیم. وی گفت: ادعای اصلی این است که جریان تشیع اعتقادی بعد از عاشورا توسط خط محمد حنفیه در مدینه پی گیری شد. اهمیت این دوره تاریخی این است که در میان دوران امامت امام حسین (ع) و شکل‌گیری امامت اجتماعی و فرهنگی امام سجاد (ع) قرار دارد. این دوره، مقطعی است که تشیع، نیازمند رهبری اجتماعی است و در عرصه فرهنگی و علمی به محمد حنفیه و خاندان او می‌انجامد.برای اثبات این معنا یک گام را برداشتیم تا نشان دهیم شرایط شیعه در این دوره خاص است و پراکندگی آن نیازمند یک رهبری واحد دارای جایگاه مقبول و مشروع است. با ذکر شرایط آن زمان، اشاره کردیم که این ویژگی‌ها در محمد حنفیه وجود دارد؛ او خودش را عهده‌دار این مسئولیت در این دوره تاریخی می‌داند.
پانزدهمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام
به گزارش معاونت پژوهش، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر “محمدتقی سبحانی” با مروری بر مباحث جلسات گذشته، خلاصه‌ای از نظریه خویش را در باب تاریخ تفکر امامیه نخستین و دوران مدرسه مدینه بیان کرد و گفت: حاصل نگاهی که درباره مدرسه مدینه تا دوره اول ارائه شد، این بود که اهل‌بیت (ع) و جریان اصلی شیعه پس از رحلت پیامبر (ص) به این‌سو، یک راهبرد اساسی را در مواجهه با انحراف از خط امامت دنبال کردند.
چهاردهمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام
چهاردهمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه (ع) روز سه‌شنبه 12 آبان 1394 با سخنرانی حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمدتقی سبحانی و با حضور اساتید، طلاب و پژوهشگران حوزه تاریخ اسلام در سالن جلسات معاونت پژوهشی جامعه الزهراء (س) برگزار شد.
سیزدهمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام
اولین جلسه از دومین دوره جلسات «تاریخ کلام امامیه» در تاریخ 94/08/05 در «جامعة الزهرا» و به همت «معاونت پژوهشی» این مرکز با حضور «حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمدتقی سبحانی» و «جناب آقای دکتر نعمت‌الله صفری فروشانی» برگزار گردید که سیزدهمین جلسه مسلسل آن به‌حساب می‌آمد. شایان‌ذکر است که 12 جلسه گذشته این موضوع در «مجتمع آموزش عالی امام خمینی (ره)» وابسته به «جامعۀ المصطفی العالمیه» برگزار شده است که در این جلسه به‌مرور مباحث این جلسات گذشت.
دوازدهمین جلسه بررسی تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام
حجة الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی سبحانی روز سه شنبه 5 خرداد 1394 در ادامه سلسله مباحث تاریخ کلام امامیه در مدینه نخستین به جعل واژه سبأیه برای گروهی از شیعیان در کتاب های تاریخی و مقالات و فرق اشاره کرد و این کلمه را در حرکت مختار ردیابی کرد و به اهمیت این جریان در قیام مختار و نقش محمد حنفیه و فرزندش ابوهاشم اشاره کرد.
یازدهمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام
حجة الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی سبحانی در یازدهمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام به اهمیت بحث شخصیت شناسی یاران امام علی علیه السلام در اثبات شکل گیری کلام شیعه از همان آغاز اشاره کرد و به عنوان نمونه شخصیت ابوذر غفاری را مورد بررسی قرار داد. این جلسه با نقدها و پرسش ها و پاسخ هایی همراه بود که مشروح آن تقدیم علاقمندان و خوانندگان محترم می گردد.
دهمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام
حجة الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی سبحانی در دهمین جلسه بررسی تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام، تحقیق تاریخی را از سه راه بررسی اندیشه ها، شخصیت ها و جریان ها ممکن دانست و به اهمیت بحث شخصیت شناسی در شناخت دوره مدینه نخستین اشاره کرد و شاخصه های شناخت این شخصیت ها را بر شمرد و به برخی شبهات درباره عدم استمرار این شخصیت ها در دوره های مختلف پاسخ گفت.
نهمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام
حجة الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی سبحانی روز شنبه 6 دی 1393 در نهمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه (ع)، امامان شیعه را محور اول در تاریخ کلام امامیه و محور دیگر را اصحاب این بزرگواران دانست. وی در این زمینه تلاش کرد سرچشمه تاریخ کلام امامیه را هسته اولیه یاران امام علی (ع) بعد از وفات پیامبر (ص) معرفی کند که برای اثبات آن، به حدیث «ارتد الناس بعد النبی الا ثلاث» استناد کرد و این مطلب پرسش هایی را برانگیخت. این گزارش خواندنی را در ادامه مطلب مطالعه نمایید.
هشتمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام
حجة الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی سبحانی روز شنبه 15 آذر 1393 در ادامه مباحث گذشته به مساله ردیابی خط فرهنگی امام علی (ع) و خاندان و یاران ایشان اشاره کرد و انجام آن را در چند محور موضوعات، سیر نقطه به نقطه حوادث تاریخی و ردیابی شخصیت ها، ممکن دانست. وی شخصیت کلامی امام علی (ع) را در چند بخش بیان، عرضه و تبیین مسایل کلامی، مناشدات، احتجاجات کلامی و کتبی، مواضع ایشان در برابر مخالفان و تربیت اشخاص و شاگردان مورد بررسی قرار داد.
هفتمین جلسه بررسی تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام
حجة الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی سبحانی روز شنبه 8 آذر 1393 در ادامه مباحث مربوط به تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه (ع) به اندیشه کلام امامیه در مدینه اول اشاره کرد و به صورت اجمالی نظریات مختلف در باب پیدایش شیعه را مورد بررسی قرار داد. وی با اشاره به اهمیت بررسی جایگاه امام علی (ع)، سقیفه را نقطه آغاز کلام شیعی معرفی کرد و اولین سند در این باره را خطبه فدکیه دانست که مورد بحث و مناقشه قرار گرفت.
ششمین جلسه بررسی تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام
حجة الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی سبحانی در ادامه مباحث گذشته، به بیان چند ویژگی مهم مدرسه اول مدینه پرداخت و دشواری های بررسی تاریخی این دوران را بررسی کرد. وی هشت شاخص مهم را در تحلیل تاریخ مدرسه مدینه موثر دانست و هر کدام از این شاخص ها را تشریح کرد.
پنجمین جلسه بررسی تاریخ کلام امامیه در عصر حضور ائمه علیهم السلام
حجة الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی سبحانی در پنجمین جلسه تاریخ کلام امامیه در عصر حضور، با تبیین ماهیت علم کلام، به گزینش گری مساله ها و اقناع مخاطب به عنوان دو شاخص اصلی این دانش اشاره کرد و سه ویژگی اصلی و دو ویژگی تبعی را برای مدرسه کلام امامیه برشمرد که مورد بحث و بررسی قرار گرفت.