جهاد ابتدایی در عصر غیبت 2
ب. قائلان به عدم جواز جهاد ابتدایی در عصر غیبت مشهور میان علمای پیشین و علمای متأخر، عدم جواز جهاد ابتدایی بدون امر امام معصوم (ع) و بدون اجازه اوست و بستگی به امر امام دارد. اینک بخشی از گفتار آن‌ها را می‌آوریم: 1. شیخ طوسی در باب اوّل از کتا جهاد نهایه می‌گوید: «و […]
جهاد ابتدایی در عصر غیبت 1
«جهاد» یعنی با سلاح رو در روی دشمن ایستادن و جنگیدن با او. «جهاد ابتدایی» در مقابل «جهاد دفاعی» است و انگیزه آن دعوت کفار به اسلام است، بدون این که از سوی آن‌ها حمله‌ای صورت گیرد یا بیم حمله آن‌ها به وطن اسلامی یا به مسلمان‌ها وجود داشته باشد. تردید جهاد در شریعت اسلام […]
اجازه ولیّ امر در انجام قصاص 5
مطلب دوم مطلب دیگر این که معنای ویژه حدّ، همان ادب کردن خاصی است که در شریعت میزان آن تعیین شده باشد، چه در مورد حقوق الهی باشد و در چه در زمینه حقوق مردم، پس حکم شلّاق زدن در باب زنا و نیز سنگسار کردن از حدود الهی هستند، هم چنان که حکم شلّاق […]
اجازه ولیّ امر در انجام قصاص 4
مطلب نخست پس از باور به این که شارع برای بِزه دیده، یا ولیّ امر او حق قصاص قرار داده، آیا ولیّ قصاص می‌تواند به گونه مستقل اقدام به ستاندن این حق کند یا این که چنین حقی ندارد، مگر پس از اقامه دعوی نزد حاکم اسلامی و اثبات جنایت و نیز پس از حکم […]
اجازه ولیّ امر در انجام قصاص 3
مسأله در میان علمای عامّه اگرچه شیخ در خلاف بیان داشته که تمامی ایشان به لازم بودن اجازه از امام باور دارند، لیکن آنچه از بعض تعابیر نقل شده از کتاب‌های حنفیان به دست می‌آید، جواز انجام قصاص، بدون اجازه امام است، از جمله در کتاب «الفتاوی الهندیة» در باب سوم از کتاب جنایات چنین […]
اجازه ولیّ امر در انجام قصاص 2
به هر تقدیر در برابر فقیهان یاد شده گروهی دیگر از فقیهان هستند که گرفتن اجازه از حاکم را لازم نمی‌دانند، به ویژه در مورد قصاص جان، بلکه ایشان بر این باورند که ولیّ‌دم می‌تواند با رعایت شرایط معتبر در قصاص حق خویش را بدون کسب اجازه از حاکم، باز ستاند. و نخستین فرد از […]
اجازه ولیّ امر در انجام قصاص 1
از دیر باز، در میان بزرگان گفت‌و‌گو درباره این مسأله مطرح بوده است که آیا دارنده حق قصاص، باید در سِتاندن این حقّ از ولیّ امر مسلمانان، یا کسی که از سوی او گمارده شده، اجازه بگیرد و انجام دادن قصاص جز با اجازه او جایز نخواهد بود، یا چنین چیزی لازم نیست و او […]
تزاحم کارهای حکومت اسلامی و حقوق اشخاص 3
جمع‌بندی و ارزیابی توضیح: با اندک درنگی در آنچه بیان کردیم، روشن می‌شود که مهم‌ترین دلیل برای آنچه ما برداشت کردیم، عبارت است از: «اطلاق ولایت ولی مسلمانان» و همچنین، دلیل‌های شرعی که رهبری او را با عناوین: «ولی، سرپرست و نگهبان» به اثبات رسانیدند. اقتضای ظاهر این عنوان‌ها (اگر نگوییم صریح آن‌ها) آن است […]
تزاحم کارهای حکومت اسلامی و حقوق اشخاص 2
صحیحه اسحاق بن غالب که در کافی از ابو عبدالله (ع) روایت شده است. آن حضرت در خطبه‌ای که چگونگی و ویژگی‌های ائمّه علیهم السلام را در آن بیان می‌کند، می‌فرماید: «أنَّ الله عَزّوَجل اوضح بائمة الهُدی مِن اهل بیِت نبیه عن دینه ـ اِلی اِنْ قال: ـ فَلَمْ يَزَلِ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يَخْتَارُهُمْ […]
تزاحم کارهای حکومت اسلامی و حقوق اشخاص 1
س: هرگاه حکومت اسلامی بخواهد کاری را به سود ملّت انجام دهد و این کار حکومت، با حقوق اشخاص حقیقی و یا حقوقی، خواه مالی باشد و خواه غیر مالی، تزاحم پیدا کند، آیا در جایز بودن کار یاد شده، راضی بودن این اشخاص شرط است، یا خیر؟ ج: این مسأله در کتاب‌های علمای برجسته […]
بررسی مبادی نظریه ولایت فقیه
همان‌گونه که هر دانشی مبادیی دارد، مسائل هر دانش نیز دارای مبادیی است، از این روست که باید گفت ولایت فقیه نیز برای خود مبادیی دارد که در هنگام بحث از این مقوله، باید بدان نظر داشت: تعیین جایگاه و تبیین مفهوم ولایت فقیه، از جمله مبادیِ آن است که در این گفتار به اختصار […]