اندیشه‌ی جدایی دین از سیاست
پرسش 2. در برابر کسانی که اندیشه‌ی جدایی دین از سیاست را مطرح می‌کنند، چه پاسخی می‌توان داد؟ در پاسخ به طرفداران اندیشه‌ی جدایی دین از سیاست، استدلال‌های مفصّل و ارزشمندی بیان شده است که پرداختن به تمامی آنها، از حوصله‌ی این نوشتار خارج است؛ از این رو به طور فشرده به بیان چند نکهته […]
جدایی دین از سیاست
پرسش 1. فکر جدایی دین از سیاست از چه زمانی شروع و به وسیله‌ی چه کسی ترویج شد؟ خاستگاه اصلی اندیشه‌ی جدایی دین از سیاست، غرب است. در قرون وسطی و پس از آن، عواملی دست به دست هم داد و این اندیشه را بر فرهنگ غرب حاکم ساخت. مسیحیّت تحریف شده با مفاهیمی نارسا […]
شورای نگهبان؛ کارایی، وظایف
پيشگفتار شوراي نگهبان در نظام جمهوري اسلامي ايران يكي از مهمترين نهادهاي حكومتي به شمار مي‌آيد. اين نهاد شباهت زيادي با بعضي از نهادهاي حافظ قانون اساسي در تعدادي از كشورها دارد. در قوانين اساسي برخي كشورها نيز نهادهايي به نام «دادگاه قانون اساسي»، « شوراي قانون اساسي»، «ديوان قانون اساسي» و نظاير آن پيش […]
آیا قبول نظر اکثریت شورای نگهبان، با مبانی شیعی در مخالفت با اجماع همخوانی دارد؟
با آن که اجماع نیز در برخی موارد، مورد تأیید فقه شیعه بوده و در اصول فقه به عنوان یکی از چهار دلیل معتبر در استنباط احکام به شمار آمده است، اما موضوع “اکثریت شورای نگهبان” و “اجماع” تفاوتی بنیادین دارد؛ زیرا بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، فقهای شورای نگهبان با آن که خود باید مجتهد باشند، اما در مقام افتا نبوده، بلکه نمایندگانی از جانب رهبری نظام در تطبیق قوانین و مقررات، بر قواعد شرعی و قانونی اثبات شده از قبل هستند.
وظایف شورای نگهبان چیست؟
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبین نهادهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه ایران بر اساس اصول و ضوابط اسلامی است. و یکی از نهادهای سیاسی جمهوری اسلامی نهاد محترم شورای نگهبان است که در اصل‌های ۹۱ تا ۹۹ قانون اساسی، شرایط، تعداد، وظایف و مسئولیت‌‌های این نهاد بیان شده است که ما به اختصار […]
توهم دور
اعضای شورای نگهبان را رهبر انتخاب می‌کند و آنها هم صلاحیت مجلس خبرگان را تأیید و مجلس خبرگان نیز رهبر را تعیین می‌کنند، آیا این نوعی دور نیست؟
فقها، مشروعیت ولى فقیه را الهى و متکى به نصب از سوى شارع می‌دانند. بر این اساس، نقش خبرگان، کارشناسى و تشخیص مصداقِ ولى فقیه و معرفى وى به مردم است. این مجلس از آن‌جا که از مجتهدین و صاحب‌نظران تشکیل یافته است، در شناسایی ولی فقیه صلاحیت دارند و به عنوان کارشناسانی مبرز این مهم را انجام می‌دهند. پس نقش مجلس خبرگان نقشی اعطایی نیست، بلکه نقش آن شناسایی است. حال که چنین است پس چیزی متوقف بر چیز دیگر نیست تا شبهه دور ایجاد شود.
مشروعیت مجلس خبرگان را نیز شورای نگهبان اعطاء نمی‌کند. کار فقهای شورای نگهبان نیز تشخیص شرایط خُبرگی در نامزدها است. فقهای شورا در تأیید صلاحیت‌ها تنها قدرت بر نفی غیر دارند و شرایطی را به کسی اضافه یا از وی کم نمی‌کنند.
پاسخ به شبهه مغالطه لفظی حکومت و حاکمیت فقیه
نظریه وکالت حکیم از سوی شهروندان، محتوای کتابی به نام حکمت و حکومت می باشد که توسط جناب آیت الله دکتر مهدی حائری یزدی نوشته شده است و در آن، ضمن مخالفت با نظریه ی ولایت فقیه، آن را به عناوین و اشکال مختلف مورد نقد قرار داده، تا جایی که برای ابطال آن، مسئله ی ولایت نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم را نیز مورد خدشه قرار داده است. حضرت آیت الله محمد مؤمن قمی که از فقهای برجسته معاصر است، در این مقاله، به نقد یکی از شبهات کتاب، یعنی «شبهه مغالطه لفظی حکومت و حاکمیت فقیه» پرداخته است.
پاسخ به شبهه وجود تناقض در قانون اساسی کشور
نظریه وکالت حکیم از سوی شهروندان، محتوای کتابی به نام حکمت و حکومت می باشد که توسط جناب آیت الله دکتر مهدی حائری یزدی نوشته شده است و در آن، ضمن مخالفت با نظریه ی ولایت فقیه، آن را به عناوین و اشکال مختلف مورد نقد قرار داده، تا جایی که برای ابطال آن، مسئله ی ولایت نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم را نیز مورد خدشه قرار داده است. حضرت آیت الله محمد مؤمن قمی که از فقهای برجسته معاصر است، در این مقاله، به نقد یکی از شبهات کتاب، یعنی «شبهه وجود تناقض در قانون اساسی کشور» پرداخته است.
پاسخ به شبهه تناقض میان جمهوریت و مبنای ولایت فقیه
نظریه وکالت حکیم از سوی شهروندان، محتوای کتابی به نام حکمت و حکومت می باشد که توسط جناب آیت الله دکتر مهدی حائری یزدی نوشته شده است و در آن، ضمن مخالفت با نظریه ی ولایت فقیه، آن را به عناوین و اشکال مختلف مورد نقد قرار داده، تا جایی که برای ابطال آن، مسئله ی ولایت نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم را نیز مورد خدشه قرار داده است. حضرت آیت الله محمد مؤمن قمی که از فقهای برجسته معاصر است، در این مقاله، به نقد یکی از شبهات کتاب، یعنی «شبهه تناقض میان جمهوریت و مبنای ولایت فقیه» پرداخته است.
پاسخ به شبهه عدم امکان تشریع در اجرائیات
نظریه وکالت حکیم از سوی شهروندان، محتوای کتابی به نام حکمت و حکومت می باشد که توسط جناب آیت الله دکتر مهدی حائری یزدی نوشته شده است و در آن، ضمن مخالفت با نظریه ی ولایت فقیه، آن را به عناوین و اشکال مختلف مورد نقد قرار داده، تا جایی که برای ابطال آن، مسئله ی ولایت نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم را نیز مورد خدشه قرار داده است. حضرت آیت الله محمد مؤمن قمی که از فقهای برجسته معاصر است، در این مقاله، به نقد یکی از شبهات کتاب، یعنی «شبهه عدم امکان تشریع در اجرائیات» پرداخته است.
مراد از ولایت فقیه چیست؟
در زبان عربى، براى کلمه «ولى» سه معناى:1 – دوست، 2 – دوستدار، 3 – یاور، و براى لفظ «ولایت»، افزون بر آنها، دو معناى: 1 – سلطنت و چیرگى 2 – رهبرى و حکومت ذکر شده است.
«ولایت» در مصطلحات فقهى در دو مورد به‌کار رفته است:
1 – مواردى که مولّی علیه قادر بر اداره امور خود نیست؛ مانند میّت، سفیه، مجنون، صغیر. در این‌گونه موارد «ولایت» به معناى «قیمومیت» و سرپرستى است. و ملاک آن ناتوانى مولَّی علیه در اداره امور شخصى خود است.
2 – مواردى که مولّی علیه قدرت بر اداره امور خود دارد، در عین حال امورى وجود دارد که سرپرستى و ولایت شخصى دیگر را می‌طلبد. ولایت در این‌جا به معناى اداره امور جامعه می‌باشد که همان ولایت سیاسى است.
شورای نگهبان و احراز صلاحیت کاندیداها
کاندیداهای خبرگان س: در آیین‌نامه انتخابات مجلس خبرگان، احراز صلاحیت‌ها به شورای نگهبان واگذار شده است، این شورا چه روشی برای اجرای آیین‌نامه انتخابات خبرگان، در مسأله احرازِ صلاحیت نامزدها دارد؟ ج: احراز صلاحیت نامزدهای خبرگان طبق آیین‌نامه نیست بلکه مطابق اصل 108 قانون اساسی است که قانون‌گذاری فقط در همین یک مورد به مجلس […]
مشروعیت انتخابات
در جامعه‌ی امروز در مورد مشروعیت انتخابات و رأی مردم، دو دیدگاه کلی وجود دارد. یک دیدگاه، مشروعیت انتخابات و رأی مردم را از ولایت فقیه می‌داند و در مقابل، دیدگاه دیگری وجود دارد که مشروعیت نظام و انتخابات را از مردم می‌داند. انتخابات را حضرت عالی به لحاظ فقهی، چگونه تبیین می‌کنید و تحلیل […]
بازتاب‌های فقهی در سیره حکومتی امام علی علیه السلام
س: محور اصلی این گفت‌گو در زمینه فقه حکومتی و بازتاب‌های فقهی سیره حکومتی حضرت امیر المؤمنین علیه السلام خواهد بود. استدعا می‌کنیم اگر در این خصوص نکاتی را لازم می‌دانید که مقدمتاً مطرح شود، بیان بفرمایید. ج: اساساً ولایت اسلامی همراه با اختیاراتی است که از طرف خداوند تعالی به ولیّ امر داده شده […]