دسته: پوستین وارونه

بررسی مساله شفاعت از دیدگاه علامه طباطبایی و فخر رازی

در اين پژوهش سعي شده است تا ضمن ارائه ديدگاه فخر رازي و علامه طباطبايي در باره شفاعت ، اشكالاتي كه از ناحيه منكران و منتقدان مطرح گرديده همراه با پاسخ تبيين گردد و با استناد به آيات و روايات اثبات نموده‌ايم كه مسئله شفاعت نه تنها منافاتي با توحيد ندارد بلكه تاكيدي است بر اينكه با تمسك به ارواح طيبه انبياء، اولياء و صالحان در سايه اذن الهي زمينه تقرب و دستيابي به رحمت واسعه الهي براي بندگان فراهم مي‌آيد.

بررسی آرای علمای شیعه و وهابی درباره توسل وشفاعت

این نوشتار، برخی شبهه های وهابیان را مطرح کرده و پاسخ آن ها را می‌دهد. نویسنده استدلال‌های افرادی مانند ابن تیمیه و محمد بن عبدالوهاب در مخالفت با مقوله شفاعت و توسل را مطرح کرده و شرایط شفاعت شوندگان و شفاعت کنندگان، اقسام توسل و شفاعت و سیره مسلمانان در شفاعت و توسل را بررسیده و ادعاهای وهابیت در مقوله مظاهر کفر و شرک خواندن شفاعت و توسل را براساس ادله قرآنی و روایی به طور کلی مردود اعلام می‌کند. وی پژوهش خویش را در چهار فصل تنظیم و ارائه کرده است. در فصل اول نخست کلیاتی درباره مفهوم شفاعت، سلفیه، شیعه، توسل و وهابیت مطرح کرده و سپس ضمن معرفی اجمالی محمد بن عبدالوهاب و ابن تیمیه از سران تفکرات سلفی و وهابی‌گری، کتاب‌های علمای اهل سنت و شیعه در رد فرقه وهابیت و افکار افراطی و تکفیری را معرفی می‌نماید. نگارنده در فصل دوم به تحلیل مفهوم شفاعت در لغت، اصطلاح، آیات و روایات می‌پردازد و اقسام شفاعت مقبول و مردود را براساس آموزه‌های قرآنی بررسی می‌کند. وی در همین زمینه با اشاره به آیاتی از قرآن و روایاتی که درآن ها شفاعت به خدای متعال منسوب گردیده و با اذن الهی به غیر خداوند از پیامبران و اولیای الهی هم نسبت داده شده، احادیثی از منابع روایی اهل سنت را نیز در این زمینه مطرح و شرح کرده است. فلسفه و حکمت شفاعت، اقسام شفاعت کنندگان، شرایط شفاعت شوندگان، دیدگاه علمای شیعه و اهل سنت درباره شفاعت و طرح هفت شبهه مهم در مقوله شفاعت و پاسخ آن ها، از دیگر مندرجات فصل دوم است. در فصل سوم نویسنده پس ازتحلیل مفهوم قرآنی، روایی، لغوی و اصطلاحی توسل، آیاتی از قرآن کریم را که ناظر به توسل و مشروعیت و جواز آن است، بحث و بررسی می‌کند؛ سپس فلسفه و حکمت توسل، انواع توسل جایز و غیر جایز، مانند توسل به اسمای الهی و صفات خداوند، توسل به قرآن مجید، توسل به عمل صالح، توسل به دعای پیامبر اسلام، توسل به حق پیامبر و انبیای پیشین و توسل به خود پیامبر اکرم(ص) و آثار ایشان را از جمله توسل‌های مجاز برشمرده و به برخی از شبهه های مربوط به توسل و عدم جواز آن نیز پاسخ می‌دهد.

وهابیت و جلوه های شرک در شیعه ( شفاعت و توسل)

رساله حاضر، تحت عنوان « وهابیّت و جلوه های شرک در شیعه» می باشد که در آن سعی شده، چهره واقعی وهابیّت به همگان نشان داده شود، و همچنین به بررسی علّت مناقشه وهابیّت بر سر مسأله شفاعت و توسّل پرداخته است. وهابیّت، یکی از فرق اهل سنّت می باشد که در فقه پیرو مذهب حنبلی اند، و در عقاید و بعضی فروع، بر روش ابن تیمیه رفتار می کنند. ریشه این فرقه، از قرن 8 ه . ق توسط ابن تیمیه شروع شد و در قرن 12 ه. ق توسط محمّدبن عبدالوهاب و با همکاری استعمار و آل سعود نهادینه شد. وهّابیان توحید را به گونه ای سطحی تفسیر می کنند که جز خودشان، همه مسلمانان کافر و مشرک هستند. محل نزاع بین آن ها و دیگر فرقه های اسلامی، در ناحیه توحید الوهی ( عبادی) است و از این جهت، همه اعمال مسلمانان را از جمله شفاعت، توسل، زیارت قبور و … را عبادت غیر خدا می دانند. شرک در نزد آن ها، عبارت است از شریک قایل شدن برای خداوند و استقلال دادن به غیر خداوند، پس طلب شفاعت از غیر خداوند صحیح نیست و فقط باید از خدا صورت گیرد و توسل به ارواح طیّبه اولیاء الهی، موجب خروج از عبودیّت و رفتن به سوی شرک است. در این اثر که مشتمل بر سه بخش می باشد، در بخش اوّل، تاریخچه وهابیّت و علّت پیدایش آن، مرز توحید و شرک، وهابیّت جدید و اقدامات آن در سطح جهانی بازگو شده است، و در بخش دوم و سوم به بحث و بررسی درباره مسألة شفاعت و توسل که وهّابیِّان در این دو مورد به خطا رفته و فراوان شبهه افکنی کرده اند، پرداخته شده است. در ابتدا این دو مقوله، در لغت و اصطلاح تعریف، و فلسفه، انواع، ضرورت، شرایط آن ها بیان شده، و از دیدگاه قرآن، سنّت و سیره مسلمین به اثبات رسیده اند. در ادامه، دیدگاه وهّابیّت ذکر شده، که آن ها برای انکار هر کدام از شفاعت و توسّل، دلایلی مطرح و به آیاتی استدلال نموده اند. و در پایان به این دلایل و گزیده ای از مهم ترین شبهات آن دو، به طور مفصّل، از طریق عقل، قرآن و سنّت پاسخ داده شده است. مطالب این رساله، برگرفته از کتاب های اعتقادی شیعه و اهل سنّت، در زمینة ردّ شبهات وهّابیّت، همچنین کتاب های تاریخی، روایی، تفسیری، ادعیه، فرهنگ لغات، نشریات، روزنامه ها و اینترنت می باشد. کتاب های فراوانی در رابطه با ردّ شبهات وهّابیّت و تاریخچة آن نوشته شده، ولی در این تحقیق سعی شده نسبت به دیگر منابع که به همه مصادیق شرک، به طور اجمال پرداخته اند، به طور اختصاصی و جامع به همه جوانب شفاعت و توسّل بپردازد، و در پاسخ گویی، به آیات و روایات استناد داده شود. و سعی شده در حد امکان، در شبهات به نوشته های خود محمدبن عبدالوهاب و ابن تیمیه تکیه شود، بنابراین می توان گفت کلیه مطالب این پژوهش مستند است. همچنین در باب سنت، روایات شیعه و اهل سنت به طور جداگانه بیان شده است و به طور کلّی، هر آن چه در این پژوهش آمده، به طور همه جانبه در منبعی یافت نشد.

نگاهی اجمالی برشبهات وهابیت

وهابیت با هم پیمان شدن محمد بن عبدالوهاب و محمد بن سعود شکل گرفت و ریشه های عقایدی آن را باید از زمان احمد بن حنبل و اوج ظاهرگرائی پی گرفت که بعد آن توسط ابن تیمیه حرانی این عقاید ساماندهی شد و در زمان محمد بن عبدالوهاب در عمل تجلی یافت، عقاید وهابیون که بر توحید و شرک و بدعت و سنت پایدار است و بر این اساس تمام مسلمین را متهم به شرک می کنند و اعمال آنهارا بدعت می خوانند از این رو در این مقاله با بررسی توحید و شرک و بدعت وسنت به شبهاتی که وهابیت از این طریق به مسلمانان القاء می کنند می پردازد.

نگاه شیعه و وهابیون به توسل!

به نظر محمد بن عبدالوهاب مسلمان واقعی کسی است که نه تنها خود به اولیای الهی توسّل نجوید، بلکه باید از چنین افرادی برائت جوید و آنان را کافر بداند. بر این اساس یکی از عقاید باطل وهابیون عدم جواز توسّل به رسول خدا(صلی الله علیه وآله)، اهل بیت آن حضرت و به طور کلّی اولیای الهی است. در این نوشتار توسل از دیدگاه شیعه و وهابی بررسی می شود.

نقدی بر عقائد وهابیت

موضوع این تحقیق نقدی بر عقاید وهابیت است که مسائل مورد بحث در آن عبارتند از عقاید وهابیت و اثبات نادرستی آنها از طریق قرآن و سنت پیامبر، نشان دادن این مطلب که وهابیت امروز متفاوت از وهابیت دیروز است. و اثبات این مطلب که وهابیت فرقه ای می باشد که با اهداف سیاسی تشکیل شده است. در این تحقیق بحثی کوتاه در مورد تاریخچه وهابیت و عقاید آنها شده و به بررسی عوامل اصلی رشد فرقه وهابیت پرداخته شده و در ادامه به شباهت وهابیت با برخی فرقه ها و همچنین روشهای تبلیغ وهابیت در مکه و دیگر مراکز پرداخته شده و عقاید آنها نقد شده است خشونت های وهابیان از جمله حمله به مکه، مدینه، سوریه، نجف، و حتی سرزمین خودشان، بحثی است که در ادامه بیان شده و در قسمت آخر به بررسی وهابیت امروز با وهابیت دیروز به عنوان وهابیت مدرن پرداخته شده است. نوع منابع مورد استفاده در این تحقیق دست اول و این تحقیق به اعتبار ماهیت و روش، تاریخی بوده و روش جمع آوری مطالب در آن کتابخانه ای می باشد. با توجه به مطالب ذکر شده می توان چنین نتیجه گرفت که وهابیان با درک نادرست از مفهوم بدعت و شرک، سایر فرقه های مسلمین را مطرود دانسته و اعمال آنها را تخطئه می کنند در حالی که خود به اعمالی روی آورده اند که هر مورد آن کاملاً بدعت محسوب شده، و همانطور که در طول تاریخ نیز نشان داده شده، اگر پشتوانه ای سیاسی برای این فرقه نبود، محال بود که این تفکرات در میان جوامع اسلامی جایگاهی داشته باشند به عبارت دیگر، همه ی گمراهی هایی که تردیدی در آن نیست، یا در نتیجه انکار حقیقت اسلام به عنوان حقیقت اسلام است یا در نتیجه غلوّی است که از تعصّب و خواسته های نفس ناشی شده و یا ثمره ی تأویل و تفسیر نادرستی است که هیچ دلیل عقلی و شرعی ندارد.

نقد عقائد و آراء وهابیت در مساله توسل با استناد به قرآن و سنت پیامبر اکرم (ص)

موضوع پژوهش حاضر «نقد عقائد و آراء وهابیت در مساله ی توسل با استناد به قرآن و سنت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)» می باشد. جهت گیری کلی این پژوهش ،تحلیل و بررسی دقیق مهم ترین مباحث مرتبط با «توسل به پیامبر اکرم (ص) و اولیاء دین» با نگاهی قرآنی و روایی و از زاویه ی عقل،به گونه ای تطبیقی میان آراء و نظریات وهابیت و اندیشمندان اهل سنت و شیعه می باشد.نخستین بخش رساله،به طراحی مساله و بیان ساختار اساسی پژوهش اختصاص یافته است. لفظ«الوسیله» دو بار در قرآن مجید آمده است:یک بار در آیه ی شریفه ی 35 از سوره ی مائده که میفرماید:«وابتغوا الیه الوسیله»؛و بار دیگر در آیه ی کریمه 57 از سوره ی اسراء که فرموده است:«اولئک الذین یدعون یبتغون الی ربهم الوسیله». با مداقه ی در منابع اسلامی به این نتیجه می رسیم که توسل ،مشتمل بر سه قسم کلی است: الف)توسل های مشروع. شامل توسل به ذات خدا،اوصاف او،ایمان و اعمال صالحه،قرآن،توسل به نبی اکرم(ص) در روز قیامت و آثار و دعا و محبت آن حضرت در زمان حیات ایشان . ب) توسل های غیر مشروع.شامل توسل به طاغوت و بت ها و توسل انبیاء و اولیاء الهی،با این اعتقاد که آنها مستقل می باشند. ج)توسل های مورد اختلاف مشتمل بر توسل به حق نبی در حیات برزخی ،توسل به دعای نبی و آثار وی و هم چنین توسل به اولیاء الهی در حیات برزخی آنان. اصل توسل مورد اتفاق همه ی مسلمانان ،اعم از اهل سنت ،شیعه و حتی وهابیان است و همگان معتقدند که باید بین بندگان و خالق وسیله ای باشد تا آنان به خدا تقرب جویند و مورد عنایت حضرتش قرار گیرند؛ولی در تعیین مصداق یا مصادیق توسل بین دانشمندان مسلمان اختلاف نظر وجود دارد. از روایات اهل بیت(علیهم السلام) چنین استفاده می شود که بهترین وسیله برای نزدیکی بندگان به خدا ،پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) و اهل بیت ایشان هستند.

معرفی کتاب: «حزب الاستغاثات بسید السادات صلی الله علیه و آله و سلم»

کتاب حزب الاستغاثات بسید السادات صلی الله علیه و آله و سلم توسط یوسف بن اسماعیل النبهانی به رشته تحریر در آمده است. این کتاب توسط محمد خالد ثابت تهیه و تنظیم شده است. همانگونه که از عنوان این کتاب مشخص است، موضوع اصلی کتاب توسل واستغاثه به نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم است و شاید مطالعه این کتاب بتواند بخشی از اختلافات میان مسلمانان را در این زمینه از میان بردارد.

مبانی فقهی توسل و زیارت

زیارت و توسل که از شعائر الهی به شمار می رود یکی از افعال رایج و متداول جامعه دینی بوده و در منابع اسلامی بر آن تاکید شده است.اصل مساله توسل مورد قبول فرق اسلامی است لکن علماء اسلامی در توسل به انبیاء و اولیاء الهی پس از مماتشان اختلاف کرده اند.برخی از علماء حکم به جواز و یا استحباب و وهابیان قائل به حرمت آن هستند.سلفیان به علت ناآشنایی با آیات قرآن کریم و عدم تعمیق درآن به آیاتی تمسک کرده و دیگر مسلمانان را متهم به شرک و کفر می نمایند لکن اولا مقصود قرآن از آن آیه ها،نهی عبادت مشرکین در برابر معبودهای خیالی است.دوما مسلمانان اعتقاد به الوهیت و ربوبیت پیامبر و اولیاء الله نداشته و این بزرگواران را در تاثیر گذاری مستقل نمی دانند بلکه فاعل حقیقی را خداوند می دانند؛توسل عین توحید است،آنها معنی عبادت و شرک را به خوبی نفهمیده اند. زیارت آن گونه که وهابیان پنداشته اند بدعتی نو در شیعه نیست مسلمانان از صدر اسلام تا کنون به استحباب زیارت قبر پیامبر اکرم(ص) اتفاق نظر دارند امامیه زیارت قبور ائمه اطهار (ع) را مستحب می دانند،در قرآن آیات مختلفی وجود دارد که می توان حکم جواز و یا استحباب زیارت قبور را بدست آورد ضمن آنکه احادیث وارده و سیره بزرگان دینی نیز بر این امر تاکید دارد؛زیارت از احکام ضروری نیست که هر کس بر خلاف آن اجتهاد کند بتوان او را تکفیر نمود زیرا (للمخطئی اجرٌ للمصیب اجران)

صور صحیح توسل در قرآن و سنت

(توسل) از ریشه (و – س – ل) به معنای تقرب و وسیله نزدیکی بوده و یکی از مفاهیم کاربردی در فرهنگ دینی است که بررسی جایگاه آن ضروری می نماید.تبیین مفهوم، مصادیق و اقسام توسل و نیز بیان شرایط و صور صحیح آن بویژه از دیدگاه دین مبین اسلام در پرتو قرآن و سنت- موضوع این تحقیق را به خود اختصاص داده است. در جهانی که درآن زندگی می کنیم عالم اسباب و بر نظام علی(علت و معلول) استوار است و توسل یکی از اسباب هدایت و معرفت محسوب می شود که در رفع نیازهای بشری موثر است.بحث توسل از نظر مفهوم و مصداق با سبب و شفاعت نیز ارتباط دارد و بررسی این واژه ها در کنار هم در پرتو قرآن و سنت در راستای تبیین مفهوم نوسل از مناسب ترین شیوه ها محسوب می شود.از آنجا که مساله توسل با باورهای دینی و اعتقاد توحیدی ارتباط تنگاتنگی دارد در مواردی شبهه شرک آمیز بودن آن مطرح می شود و حتی فرقه های مختلف اسلامی برداشتی متفاوت از این مساله دارند و گاهی موجب نفی و تکفیر همدیگر شده و زمینه کینه و دشمنی را فراهم آورده است،از ابن رو بررسی این موضوع از جوانب مختلف حائز اهمیت می باشد.در ادعیه وارده در قرآن و سنت ،دعا غلبا بصورت مستقیم و بلاواسطه با خدا مطرح شده و توسل به غیر و استشفاع از دیگران به حاشیه رانده شده است که تحلیل این واقعیت می تواند بسیاری از شبهات و اختلافات را برطرف سازد.از این رو باید صور صحیح توسل را از قرآن و سنت اخذ نمود تا بدور از هرگونه تعصب و افراط و تفریط ،از شائبه شرک نیز مصون ماند.

راهبرد تکفیری و ضد وحدت عربستان سعودی در عرصه آموزش و رسانه

برای حضور مؤثر در جهان اسلام، لازم است در کنار مطالعات بنیادین، پژوهش هایی به رصد خاستگاه ها، فعالیت ها، دسته بندی ها و سیر تحول موافقان تکفیر مسلمانان، خصوصاً شیعیان، اختصاص یابد. رصد منظم آن می تواند هشدارهایی به موقع به مسئولان نظام و علاقه مندان به وحدت اسلامی بدهد. به روزبودن حوزه اطلاعات و عملیات، نشانه مهمی از توانمندی کشور در عرصه روابط بین الملل است. بر این اساس، با بررسی موردی راهبرد عربستان سعودی در حوزه آموزش (از حدود 1970م.) و در حوزه رسانه های جدید اینترنتی (دهه 2000م.) مشخص می شود که بالغ بر دوسوم مهم ترین فعالان ضد شیعه در جهان اسلام یا ملیت سعودی دارند یا آنکه بی واسطه یا باواسطه، عقاید خود را از شیوخ سلفی سعودی گرفته اند. این بسامد را نمی توان اتفاق دانست، بلکه برنامه ای هدفمند برای ایجاد تغییرات دلخواه عربستان در جهان اسلام است که در سیاست های آموزشی آن کشور و در ضمن رصد جابه جایی بی سابقه جمعیتی استاد – دانشجو در عربستان سعودی مشهود است.

بررسی و نقد دیدگاه سلفیان در خصوص مجاز

از مهم ترین مبانی سلفیه، اعتقاد به فقدان مجاز در لغت و در قرآن است. آنها برای اثبات مدعای خود به ادله ای استناد می کنند و معتقدند تمامی الفاظ، چه در قرآن و چه در لغت، همه حمل بر معنای ظاهری خود می شود و سلف امت نیز همین کار را انجام می دادند و ما سراغ نداریم که سلف حتی از لفظ «مجاز» در گفتار و نوشتار خود استفاده کرده باشند. اما با بررسی آیات قرآن و ادله عقلی و لغوی به دست می آید که اعتقاد به نفی مجاز در لغت و قرآن اعتقاد باطلی است. زیرا ادلهٔ اثبات مجاز به گونه ای است که حتی سلفیه نیز نمی توانند منکر آن شوند. به همین دلیل، ایشان برای توجیه نظریه خود راه حل هایی را به کار بسته اند. ابن تیمیه قائل به «مشترک معنوی» شده، محمدامین شنقیطی قائل به «اسلوب» در زبان عربی شده و دیگران نیز قائل به «توسعه در لغت عرب» شده اند. البته این راه حل ها در عمل با اعتقاد به وجود مجاز در قرآن یکی است. به همین دلیل، محققان معاصر سلفیه به این نتیجه رسیده اند که دعوای بین منکران مجاز و قائلان به مجاز، نزاعی لفظی بیش نیست.

ردی بر کتاب متی یشرق نورک ایها المنتظر

این مقاله نقدی است مستند بر کتاب متی یشرق نورک ایها المنتظر، اثر عثمان خمیس، که حاوی شبهاتی چند درباره امام مهدی (عجّل الله تعالی فرجه) است. وی در کتاب خود کوشیده است اعتقاد به امام مهدی (عجّل الله تعالی فرجه) را که اصلی مشترک بین دو مکتب اهل سنت و شیعه محسوب می شود نقطه اختلاف تلقی کند. لذا واقعیاتی را که در منابع اهل سنت وجود دارد نادیده می گیرد و آنها را به روایات شیعه نسبت می دهد. ما به برخی از نمونه های آن در این مقاله اشاره می کنیم. همچنین، می کوشیم با ذکر نمونه ها نگاهی به برخی شیوه های ناصواب عثمان خمیس در کتابش داشته باشیم، از جمله: تحریف حقایق، مطرح کردن مفاد اخبار ضعیف به عنوان معتقد شیعه، سرپوش گذاشتن بر اشکالات روایات اهل سنت.