دسته: اندیشه وهابیت

بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات

کتاب بصائرالدرجات از جمله منابع مهم حدیثی است که در طرح روایات مربوط به جایگاه اهل بیت علیهم السلام و بیان مقامات معنوی آنان پیشگام بوده است.حجم زیادی از اهل کتاب را روایات علم اهل بیت تشکیل داده است.در این روایات ویژگی های علمی ،مبادی و گسترده علوم اهل بیت بیان شده اند.طبق روایات کتاب ،اهل بیت از دانش ها و آگاهی های منحصر به فردی برخوردار هستند،علم کامل به قرآن ،آگاهی از ملکوت آسمان ها و زمین ،علم به تمامی شرایع و ادیان الهی و کتاب های آنان ،علم به «ما کان و یکون»، آگاهی از اسرار الهی ،زبان همه آدمیان و جانوران، آگاهی از زمان مرگ و پیشامدهای ناگوار و… از جمله موارد این آگاهیها میباشد. از مباحث مطرح در مورد این روایات بحث غلوآمیز بودن آنهاست. در آیات قرآن غلوّ همزاد و همراه کفر و شرک است و غالیان کسانی هستند که اعتقاد و سخنشان در مورد دیگران به نفی ربوبیّت الهی میانجامد و انکارعبودیّت و بندگی دیگران را در پی دارد، انتساب ربوبیّت و الوهیّت به غیر خدا، انتساب صفات اختصاصی الهی به غیر خدا و نفی بشریت پیامبران الهی ملاکهای غلو در قرآن میباشد، در روایات نیز علاوه بر موارد قرآنی، از مصادیق غلوّ شمرده شده است. بر پیامبر اکرم(ص)و تفضیل ائمه (ص)اموری چون ادعای نبوت ائمه پس از استخراج ملاکهای غلوّ از قرآن، روایات معتبر و دادههای عقلی و عرضه روایات به این ملاکها، دریافتیم که هیچ کدام از آنها را نمیتوان در زمره روایات غلوآمیزی دانست که صفات و خصوصیات غالیانه، غیر واقعی و به دور از حقیقت را در مورد اهل بیت مطرح میکنند.

بررسی علم ائمه معصومین از دیدگاه کتاب و سنت

یکی از تمایلات و خواسته های فطری بشر،عشق به دانستن است حتی در بسیاری موارد به وسیله این تمایل فطری در صدد برطرف کردن نیازهای مادی نمی باشد،بلکه براساس احساس نیاز فطری است و از آنجا که منشا این علقه به علم،کمال خواهی است،درصدد این است که علم را از سرچشمه ای ناب دریافت کند.امامیه که از اعتقاد به ولی خدا بهره مند است.علم را برای حل مجهولات خود از زبان مبارک ائمه اطهار که اولیای الهی اند،دریافت کند؛زیرا علم ایشان به علم لایزال الهی متصل است.بنابر این در پژوهش حاضر سعی شده است به شناخت اصول و مصدر علم امام و گستردگی شاخه های ایشان پرداخته شود تا تصویری روشن از مسئله علم امام حاصل شود.پژوهش حاضر مشتمل بر پنج فصل است:فصل اول با عنوان کلیات پژوهش به بیان اهمیت موضوع،ضرورت و هدف و پیشینه پژوهش و فریضه های آن و منابع پژوهش پرداخته شده است.فصل دوم به بیان ابعاد علم امام اختصاص دارد که در آن دامنه علم امام در شش بعد که هر یک مطابق با آیات و روایات مورد بررسی قرار گرفته است،شامل موارد زیر است: -علم به علوم انبیای گذشته،علم به کتب آسمانی قبل ،علم به کل قرآن،علم به اسمای اعظم الهی،علم به زبان های مختلف(جنیان،انسان از هر شهر و دیاری و هر جنبنده مانند پرندگان) -علم به اسرار خلقت و جهان هستی،از اسرار عالم آسمان ها و کهکشان ها تا راز آفرینش کوچکترین مخلوق فصل سوم این پژوهش تحت عنوان سرچشمه علم امام با تکیه بر روایات به بررسی ریشه های در یافت علم امام اختصاص داده شده اند که در دو بخش کلی به منابع دریافت علم امام تنظیم شده است که در این بخش ها به بیان القای علم به افاضه الهی و چگونگی تسدید و توفیق امام و انتقال سینه به سینه علم از امامی به امام بعد و دریافت علم به صورت تحدیث پرداخته شده و در این زمینه به طرح اشکال پرداخته شده است.و همچنین به بیان سبب و کیفیت و محتوای منابع دیگری چون جامعه یا کتاب علی(ع) و مصحف حضرت زهرا(س) و کتاب جفر و هشت منبع دیگر که همه به صورت مکتوب می باشند حاوی جزئی ترین و دقیق ترین مطالب است،پرداخته شده است. فصل چهارم نیز براساس روایات در بیان خصوصیات علم امام قرار گرفته که به مباحث خصوصیت افزوده شدن علم امام و کیفیت و چکونگی آن و اختیار ائمه در دانستن،بدون اینکه اختلافی در علومشان دیده شود و همچنین در باره افضلیت علمی ایشان نسبت به یکدیگر و اینکه ایشان در علم خود دچار سهو و نسیان نمی شود،پرداخته شده است. فصل پنجم این پژوهش در بیان علم غیب امام که از ابعاد مهم علمی ایشان است،شامل بخش های متعددی است که به بررسی«غیبت» در لغت و کاربرد این واژه در آیات قرآن به معانی مختلف اعتقادات،وحی ،قیامت،ضمائر باطنی و موارد امتحان و در معنای اصلی این واژه به کار رفته است پرداخته شده است و بعد از آن به طرح و بررسی آیاتی که دلالت بر اثبات علم غیب پیامبر دارند و در مقابل بررسی آیاتی که دلالت بر نفی علم غیب پیامبر می کند که مراد از نفی علم غیب،علم غیب ذاتی است در دنباله بحث با استناد به آیات و روایات و سخنان بزرگان به اثبات علم غیب برای امام علیه السلام و بیان محدوده آن و در نهایت به طرح و بیان اشکالات و شبهات از جانب مخالفان و نقادان و پاسخ به این شبهات با استفاده از سخنان اندیشمندان شیعی پرداخته شده است که ذیل هر یک از مباحث فوق عناوین فرعی مربوط به آنها مورد طرح قرار گرقته اند.

بررسی عصمت اهل بیت(ع) در تفاسیر معروف اهل سنت (طبری، فخر رازی، زمخشری، آلوسی، رشید رضا، سید قطب)

این تحقیق کوشیده است تا موضوع عصمت اهل بیت(ع) را در تفاسیر معروف اهل سنت، و در محدودة آیات اولی الامر، امامت و تطهیر، بررسی نماید. ذیل آیة اولی الامر در موضوع اطاعت از خدا و رسول، اختلافی میان فریقین نیست، اما دربارة اطاعت از اولی الامر، عده ای از مفسران قرآن به اطاعت مطلق، و برخی از آن ها به اطاعت مقید قایل هستند. اما به نظر می رسد که اطاعت مقید با مقصود آیه سازگار نیست زیرا در آن صورت، دخول شرط در آیه لازم می آید، در حالی که اطاعت در این آیه، مطلق ذکر شده است. همچنین مفسران معروف اهل سنت در تعیین مصداق و مقصود از اولی الامر، یا به حاکمان اشاره کرده اند، و یا به جماعت حل و عقد؛ اما دلایل متقن و متعددی از سوی شیعه ارایه گردیده که مقصود از اولی الامر را منحصر در ائمه معصومین(ع) می داند، و این دیدگاه با روایات نیز سازگار است. مفسران اهل سنت، آیة امامت را هم ناظر به نبوت می دانند. در حالی که آیات دیگر نشان می دهد که حضرت ابراهیم(ع) در جوانی به مقام نبوت برگزیده شده بود، و این آیه درباره زمانی است که آن حضرت در کهولت سن به سر می برد، و بدیهی است که جعل مکرر مقام نبوت برای ایشان محال است. همچنین از ادامه این آیه که امامت را یک عهد الهی نامیده که به ستمکاران و گناهکاران نمیرسد، می توان عصمت اهل بیت(ع) را هم اثبات نمود. از سوی دیگر، مفسران اهل سنت آیة تطهیر را شامل زنان پیامبر، و یا زنان و اولاد پیامبر، حسن، حسین و علی(ع) دانسته اند؛ اما این دیدگاه نیز نمی تواند صحیح باشد، زیرا علاوه بر انکار این نظر از سوی برخی از اهل سنت، خود زنان پیامبر اسلام(ص) نیز چنین ادعایی نکرده اند، و روایات زیادی وجود دارد که بر اساس آن، پیامبر بارها مصداق این آیه را فاطمه، علی و فرزندان ایشان(ع) اعلام کرده است.

بررسی شبه غلو در زیارت جامعه کبیره

این رساله به بررسی شبهه غلو در زیارت جامعه کبیره می پردازد.زیارت جامعه کبیره از جمله ذخایر بی بدیل روایی است که از اهل بیت عصمت و طهارت (ع) به دست ما رسیده است که لبریز از معارف ناب می باشد.این بخش از معارف که نسبتا مورد غفلت قرار می گیرد،محتوای بسیار عمیق و دقیق فردی و اجتماعی ،معرفتی و اخلاقی را در خود جای داده است.زیارت جامعه کبیره قطعا از مهمترین قله های معارف است که در بخش امام شناسی بی نظیر است. در گام نخست مفهوم زیارت بررسی می شود.سپس معنای زیارت ،مشروعیت آن و آداب و ارکان و لوازم آن ذکر شده و در ادامه به شبهاتی پیرامون زیارت در نزد وهابیان پاسخ داده می شود. در مرحله بعدی خود زیارت جامعه به طور مفصل بررسی شده که شامل انواع زیارت های جامعه ،محورهای زیارت جامعه ،زیارت جامعه در گفتار دانشمندان ،اهمیت زیارت جامعه و صحت سند آن می باشد. بحث بعدی در مورد غلو است ،که معنای غلو،ملاک حد و میزان غلو و نشانه های آن ،پیشینه ی مکتب غلو،مخالفت متکلمان امامیه با پدیده ی غلو و در پایان به این شبهه که آیا به کمالات حجج الهی غلو است یا خیر پاسخ داده شده است. فصل پایانی با عنوان زیارت جامعه و غلو است که فراز هایی از این زیارت که در نظر برخی افراد بوی غلو می دهد و در تعارض با آیات قرآن است پاسخ داده شده و ثابت شده که نه تنها هیچ گونه غلوی در عبارات زیارت دیده نمی شود،بلکه در سازگاری کامل با قرآن کریم است.و در پایان به برخی شبهات افرادی نظیر آقای سروش و کدیور که این زیارت را ساختگی و جعلی و مرامنانه ی شیعیان غالی پنداشته اند،به صورت مستند پاسخ داده شده است.

بررسی روایات فضائل حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در منابع اهل سنت

پیامبر گرامی اسلام در حدیث ثقلین ،ثقل اصغر را در کنار ثقل اکبر تا ابد راهنمای بشریت می داند.پس باید اهل بیت او را بشناسیم تا از سنت قولی و فعلی آنها بهره مند شویم و ان شاءالله از رستگاران باشیم. امام عصر(عج) ،فاطمه (س) را الگویی نیکو برای خود می داند.آیندگان مخصوصا زنان نیازمند اسوه و الگویی هستند که به آن تاسی بجویند.از تلخ ترین و درد ناک ترین حوادث تاریخ اسلام و زندگی حضرت علی(ع) و فاطمه(س) حوادث پس از سقیفه ،هجوم و یورش به منزل فاطمه زهرا(س) است که با مطرح کردن حقائق ،کسانی که نسبت به رهبران حادثه ،تعصب دارند ناراحت می شوند و از طرفی پوشاندن واقعیت،خیانتی بس بزرگ به نسل های آینده بشری و تاریخ بشریت و مسلمانان است. بررسی روایات اهل سنت نمایانگر فضائل و کرامات سیده زنان دو عالم و عظمت ایشان در نزد پروردگار عالمیان و پیامبر گرامی اش قرآن است. شاید کمتر فضیلتی برای ایشان باشد که در روایات شیعه مطرح شده و در روایات اهل سنت نیامده باشد. همچنین موید ظلم و کوتاهی عده ای از اصحاب نزدیک پیامبر (ص) در حق ایشان می باشد.البته روایات اهل سنت در این مورد به قدری روشن و گویاست که نیازمند هیچ تفسیر و تبیینی نیست.

بررسی تطبیقی روایات فضائل اهل بیت علیهم السلام و خلفاء و نقد آنها

پس از رحلت رسول اکرم(ص) و پیدایش احزاب و گروه های مختلف، کار جعل حدیث که از زمان رسول خدا(ص) آغاز شده بود. شکل گسترده تری به خود گرفت و هر گروهی برای رسیدن به اهداف خود سخنی به نبی مکرم اسلام نسبت داد که بخشی از آنها راجع به بالا بردن مقام برخی شخصیت های جامعه اسلامی بود که به فضایل نامگذاری شدند. در این میان جریان های سیاسی نقش فعال تری ایفا کردند و با به قدرت رسیدن معاویه این کار به اوج خد رسید، معاویه سابقه طولانی در مبارزه با پیامبر داشت که از آغاز بعثت تا سال هشتم هجرت (فتح مکه) ادامه داشت. هنگامی که معاویه پس از صلح با امام حسن(ع) سلطة کامل بر جهان اسلام پیدا کرد. سعی کرد خصم خود یعنی علی(ع) را در دید مسلمانان کوچک کند در این راستا فرمان داد تا هر حدیثی که در فضایل حضرت علی(ع) از طرف پیامب رسیده در یک مرحله برای عثمان و در مرحلة دوم برای ابوبکر و عمر و سایر صحابه شبیه سازی شوند. بر این اساس این اطمینان بوجود می آید که بسیاری از فضایل منقولة خلفا از این دسته روایات بوده و اقتباس و شبیه سازی شده از فضایل اهلبیت(ع) باشد. موضوعاتی مانند زمان اسلام آوردن ابوبکر، نامگذاری او به صدیق، خلیل پیامبر بودن، کمک مالی و جانی او به پیامبر و…، جاری شدن حق بر زبان و قلب عمر، مباهات خداوند به وی، نامگذاری او به فاروق و…، عثمان رفیق پیامبر، حقانیت عثمان و یارانش در فتنه و… از این دسته روایات هستند که مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند.

وهابیت و اهل بیت پیامبر (صلّی الله علیه وآله وسلّم)

وهابی ها برخلاف همه مسلمین به احادیث رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم)پشت پا زده و به آنها اعتنا نکرده اند و دشمنی خودشان را نسبت به اهل بیت رسول خدا(صلّی الله علیه و آله و سلّم) به اشکال گوناگون و به شدت ابراز داشته اند. وهابیون این بی اعتنایی ها و بی حرمتی ها را به اشکال مختلف نشان داده اند که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهد شد.

اهل بیت علیهم السلام از دیدگاه سلفیه (2)

از اهداف مهم تدوین این مقاله، مطالعه منابع سلفیه درباره محبت سلفیه به اهل بیت نبی اکرم(صلّی الله علیه وآله) است. در سال های اخیر برخی از علمای سلفیه از تعصبات مذهبی دست برداشته و حقایقی را به صفحات کتاب های خود اضافه نموده اند. به خصوص دو دانشمند قرن معاصر، علامه محمد ناصرالدین الالبانی و حسن بن فرحان مالکی، مطالب پر ارزشی را در این باره نقل کرده اند. بی شک این مطالب در تقریب مذاهب اسلامی به خصوص در میان پیروان سلفیه تأثیری مثبت خواهد داشت.

اهل بیت علیهم السلام در قرآن و روایات تفسیری

روایات ثقلین بر اقتران و همدوش بودن عترت و کتاب و بر بقای آن دو،تا روز قیامت دلالت می کنند.تبعیت از آنها موجب هدایت و سعادت امت اسلامی بوده و مسلمین را از ظلالت و گمراهی مصون و محفوظ نگه می دارد.بدیهی است که تمسک به عترت و تبعت از آنان با دوست داشتن آنها و پیروی نمودن از راه و روش آن بزرگواران خواهد بود،تحقیق حاضر در صدد بیان فضائل و مناقب اهل بیت(ع) و نیز دوستی و یا دشمنی آنان است.و داری شش فصل و شانزده بخش می باشد. فصل اول درباره مدلول اهل بیت در قرآن و حدیث است که دارای چهار بخش می باشد.بخش اول در مورد گزارش لغوی،بخش دوم در باره معرفی اهل بیت(ع) در قرآن کریم،بخش سوم در مورد اهل بیت(ع) و بخش چهارم درباره شناخت اهل بیت(ع) می باشد. فصل دوم در مورد آیات نازل شده در شان اهل بیت(ع)است و دارای دو بخش می باشد.بخش اول ،درباره آل محمد(ص) و بخش دوم در مورد مودت اهل بیت(ع) است. فصل سوم درباره ائمه(ع) در قرآن کریم و روایات تفسیری است و دارای دو بخش می باشد.بخش اول در مورد مقامات والای اهل بیت(ع) و بخش دوم درباره آیات و روایاتی است که بر عظمت آنها دلالت دارند.آیه تطهیر اهل بیت پیامبر(ص) را از هر پلیدی پاک و منزه می دارد و آیه مباهله علی(ع) را به منزله نفس پیامبر(ص) و حسن و حسین علیهم السلام را که مصداق «ابنائنا» محسوب می شدند و حضرت زهرا(س) را که مصداق«نسائنا» بود از مقرب ترین افراد به خدا و رسول او بر شمرده است. فصل چهارم در خصوص فضائل و مناقب اهل بیت(ع) است و دارای سه بخش می باشد.بخش اول در مورد ویژگی های علمی اهل بیت(ع)، بخش دوم در باره خصوصیات اخلاقی اهل بیت(ع) و بخش سوم جایگاه اهل بیت پیامبر(ص) را از دیدگاه امیرالمومنین علی(ع) بیان می کند. فصل پنجم در مورد فضائل علی(ع) است و از سه بخش تشکیل یافته است.بخش اول در باره منزلت امام علی(ع) ،بخش دوم در مورد علم آن بزرگوار و بخش سوم درباره روز اکمال دین می باشد.علی(ع) نخستین مرد مسلمان،جامع و مفسر قرآن،موسس علم اخلاق و آگاه ترین و تواناترین فرد در زمینه اسباب النزول آیات است. فصل ششم از دو بخش تشکیل شده است،بخش اول درباره شخصیت آن بانوی بزرگوار اسلام،خلقت،علت نامگذاری او به بحث و بررسی می پردازد.در بخش دوم در مورد دعده استخلاف خداوند مومنین را با ظهور حضرت مهدی(عج)،حکومت اهل بیت(ع) و زمینه سازان آن حکومت سخن به میان می آید.

اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در نظر ابن تیمیه

ابن تیمیه،مدّعی است که از امام احمد بن حنبل پیروی می کند،ولی بین پیرو و پیشوا،در مورد فضائل اهل بیت علیهم السّلام تفاوت فاحش مشاهده می شود.به گونه ای که احمد بن حنبل،فضائل اهل بیت علیهم السّلام را آشکارا نقل می کرد و در کتابی به نام«فضائل الصحابه» فضائل امام علی را به طور گسترده بیان کرده است ولی در مقابل ابن تیمیه در کتاب منهاج السنه خود در مقام رد این فضائل بر خواسته به گونه ای که صدای برخی از علماء حنبلی را درآورده است که در این مقاله به برخی از این اقوال اشاره شده است.

اهل بیت از دیدگاه سلفیه (1)

موضوع این تحقیق اهل بیت علیهم السلام از دیدگاه سلفیه می باشد که شامل یک مقدمه چهار بخش و یک خاتمه می باشد سعی شده در چینش مباحث سیری منطقی را رعایت شود بر این اساس ابتداء از مباحث لغوی شروع کرده به معانی لغوی و اصطلاحی اهل بیت علیهم السلام و موضوعات مربوط به آن اشاره کردم و در ادامه به مباحث حدیثی و فضائل مطرح در آن پرداخته ام توجه اساسی در این بخش به پنج تن آل عبا و مهدی منتظر می باشد،در بخش سوم نظر مفسران در باره اهل بیت با توجه به برخی آیات بحث کرده ام،در بخش آخر نظرات برخی علمای سلفیه در برخورد با اهل بیت علیهم السلام مباحث لازم را ذکر کرده ام و در آخر مطالبی را بعنوان خاتمه پایان رسانده ام.

ابن تیمیه و اهل بیت

خداوند در آیات قرآن کریم به مانند آیات تطهیر، مودت و آیات دیگر برای اهل بیت پیامبر خصوصیاتی را بر می شمارد که از آن برتری اهل بیت بر دیگران به روشنی استفاده می شود.اما متأسفانه ابن تیمیه برتر دانستن اهل بیت را که ریشه در قرآن و سنت دارد از آثار زمان جاهلیت می داند و میگوید: تفکر مقدم و برتر داشتن خاندان پیامبر از آثار زمان جاهلیت است که خاندان روسای خود را مقدم می داشتند. در این مقاله احادیث فضایل اهل بیت و نظر ابن تیمیه در مورد انها مورد بررسی و تحقیق قرار خواهد گرفت.

ابن تیمیه و اهانت به خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم

ابن تیمیه از جمله افرادی است که در مواجهه با علمای شیعه مخصوصا علامه حلی، برای نقد عقائد شیعه راه افراط را پیموده و در این راستا حتی فضائل مسلم اهل بیت(ع) مخصوصا حضرت علی(ع) را زیر سؤال برده و انکار کرده است، آیه مباهله، آیه تطهیر، آیه مودت، حدیث سفینه، حدیث منزلت و.. از جمله این فضائل می‌باشد. ابن تیمیه نه تنها فضائل اهل بیت(ع) را قبول نکرده بلکه در برخی مواضع به آنها اهانت کرده است و مطالب نامربوط را به ایشان نسبت داده است. در این مقاله اهانتهای ابن تیمیه نسبت به اهل بیت(ع) جمع شده و با توجه به معنای نصب و ناصبی نزد مسلمین، احتمال ناصبی بودن ابن تیمیه تقویت شده است.

نقد و بررسی شبهات وهابیت در مساله مهدویت

عنوان پایان نامه ، نقد و بررسی شبهات وهابیت در مساله مهدویت است.در این رساله،تلاش شده است عقائد کلی وهابیت را در باره مهدویت و انتقاداتی که در این زمینه از سوی آنان وارد شده است، مورد بررسی قرار گیرد و در هر قسمت به شبهات ، پاسخ داده شود. تاریخچه هر فرقه ای در دل خود نکات قابل توجهی را نهفته است. لذا کلیاتی در مورد پیدایش عقائد وهابیت و بنیان گذاران این مکتب و عقائد اصلی این مکتب و در نهایت نگرش آنان در مورد مهدویت، بررسی شده است. شبهاتی که وهابیان در رابطه با منشاء اعتقاد به مهدویت در بین شیعیان وارد کرده اند ، اینست که آن را به عبدالله بن سبأ نسبت داده اند و از آنجا به یهودی بودن این اعتقاد رسیده اند که به هر یک از این شبهات پاسخ داده شده است. در باره تولد حضرت مهدی(عج )، و اینکه ایشان اکنون هستند و وجود دارند مطابق با احادیث متعدد از شیعه و سنی ، مطالبی جمع آوری شده است. همچنین، دلایل وهابیون بر عدم تولد ایشان مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. یکی از شبهات اصلی که در حقیقت باعث شده است وهابیان را به انکار وجود حضرت مهدی(عج) برساند، مساله طول عمر است. بحث طول عمر و عوامل طول عمر و کسانی که دارای طول عمر بودند و در نهایت پاسخ به شبهات آنان از جمله مطالبی است که در مورد ،بحث شده است: بررسی فلسفه غیبت حضرت مهدی(عج) از دیدگاه عقل و نقل موضوع دیگری است که مورد حمله شبهات وهابیون قرار گرفته است که مفصلا به آن پاسخ داده شده است.