امام سجاد علیه السلام در آثار شهید مطهری
یکی از ویژگی های آثار شهید مطهری جامعیت آنها در علوم و معارف مختلف اسلامی است، به طوری که تقریبا در تمامی حوزه های مربوط به تاریخ، فلسفه، فقه، کلام و اندیشه اسلامی، ایشان دارای آثار ارزشمند و متعددی هستند . یکی از محورهای اصلی آثار و نوشته های وی به تاریخ زندگی و وقایع مربوط به ائمه معصومین علیهم السلام مربوط می شود .
در این مقاله مختصر تلاش شده است که دیدگاه ها و مطالبی که ایشان درباره امام سجاد علیه السلام در آثار خود به آنها اشاره کرده است، جمع بندی و ارائه شود .
مناجات امام سجاد علیه السلام
پروردگارا، بر محمد و خاندانِ او درود فرست و ما را از آرزوهای دور و دراز نگاهدار و آرزوها را با راستیِ کردار بر ما کوتاه کن، تا در این آرزو نباشیم که ساعتی را پس از ساعتی دیگر زنده باشیم و روزی را به روز دیگر رسانیم و نَفَسی را به نَفَسی دیگر بپیوندیم […]
تجلی توحید در ادعیه
توحید و دعاهای معصومین(ع) به ویژه ادعیه امام سجاد(ع) رابطه تنگاتنگ از جهت علمی و عملی دارند. این دعاها هم توحید و مراحل و اقسام آن را آموزش می دهند و هم خود تجلی گاه خالصانه ترین توحید نظری و عملی هستند. این مقاله می کوشد ظهور و حضور توحید و ابعاد آن را در دعاهای مأثوره از معصومین(ع) مورد بررسی قرار دهد.
از این رو، پس از تبیین نقش محوری توحید در اسلام و اهمیت و حقیقت دعا، با استناد به فقراتی از ادعیه امام سجاد(ع) نشان می دهد که دعا در عین حال که نردبان توحید خود جلوه ای از توحید عملی نیز به شمار می آید.
ویلیام چیتیک و کتاب امام سجاد علیه السلام
ویلیام چیتیک» اسلام شناس و پژوهشگر نامدار عرفان معتقد است که «صحیفه سجادیه»، بعد درونی و داخلی اسلام را آشکار میکند که حتی ممکن است فهم و درک آن در سایر متون اولیه دشوارتر نیز بوده باشد. وی با حضور در دانشگاه دارالحدیث اعلام کرد که ترجمه انگلیسی صحیفه سجادیه، همراه با ملحقات، دعاهای ایام […]
سیمای ابوخالد کابلی
کابل دیاری است آشنا، شهری است دردمند و مجروح، خطه ای است سرسبز و خرم که در قلب کوههای هندوکش، بابا و پامیر قرار گرفته است و سالهاست که در آتش نفاق و جنون تشنگان قدرت می سوزد. این شهر پرآوازه، که سابقه ای بس کهن در تاریخ دارد، در ربع اول قرن هجری، اسلام را، به عنوان آیین نجات بخش، در آغوش گرفت و قرنها مرکز فرمانروایی مسلمانان باقی ماند.
پیشینه تشیع در این سرزمین را می توان از سالهای 61 هجری به این سو جستجو کرد. در این دوره، جوانی از این دیار، با هدف دیدار امام زمانش، آهنگ مدینه کرد و به شاگردی سید ساجدان مفتخر شد.
مناجات امام سجاد علیه السلام : روایات تربیتی و اخلاقی
پروردگارا، بر محمد و خاندانِ او درود فرست و ما را از آرزوهای دور و دراز نگاهدار و آرزوها را با راستیِ کردار بر ما کوتاه کن، تا در این آرزو نباشیم که ساعتی را پس از ساعتی دیگر زنده باشیم و روزی را به روز دیگر رسانیم و نَفَسی را به نَفَسی دیگر بپیوندیم و گامی را پس از گامی برداریم. ما را از قریب آرزوها بپای و از شرّ آن در امان دار.
سیری در کتاب شناسی امام سجاد علیه السلام
آثاری که درباره امام چهارم علیه السلام به عربی، فارسی، اردو و برخی زبان های دیگر تدوین شده، فراوان است. در چهاردهمین شماره همین نشریه (اردیبهشت ۱۳۷۷) کتاب شناسی امام سجاد علیه السلام آمده است. در این مقاله به معرفی برخی کتبی که برای محققان، عموم و یا جوانان مفید است پرداخته و گزارشی توصیفی از آن تقدیم می داریم
نقش امام سجاد علیه السلام در رهبری شیعه
بدیهی است که شیعیان و محبین اهل بیت عصمت و طهارت باید نسبت به اوضاع و شرایط زندگی امامان معصوم اطلاعات لازم را کسب کنند و علت برخی اختلافات مانند صلح، قیام، پذیرش ولایتعهدی و زندان رفتن را بداند. کتاب نقش امام سجاد(ع) در رهبری شیعه، محسن رنجبر در سه چهارچوب کلی تنظیم شده که در بخش اول در دو فصل به سیره و روش کلی امامان معصوم و ویژگی‌های فردی، اخلاقی و علمی امام سجاد(ع) پرداخته است.
امام سجاد علیه السلام و زمینه سازی برای رویش جایگاه اهل البیت در جامعه
این مقاله با تغییراتی برای مرکز نشر آثار مقام معظم رهبری دام ظله الوارف نگاشته شده و با تلخیص و اندکی تغییر در دست انتشار است.
تاریخ شهادت امام سجّاد علیه السّلام
سال درباره سال شهادت امام سجّاد (علیه السّلام) منابع تاریخی با پراکندگی فراوان به آن پرداخته‌اند و هفت نقل – از سال 91 تا صد – را گزارش کرده‌اند که تفصیل آن در پایان همین قسمت خواهد آمد. در این میان بر سال 94 و 95 هجری تأکید فزون‌تری شده و با توجه به دلیل‌های […]
تاریخ ولادت امام سجاد علیه السلام
سال گزارش‌های منابع کهن شیعیان و سنیان درباره سال تولد امام چهارم شیعیان به شدت پراکنده‌اند و سالهای 31، 33، 35، 36، 37، 38، 46 و 50 هجری را بیان کرده‌اند. در این میان، گزارش تولد آن گرامی در سال 38 هجری، از چند جهت در خور استدلال است: 1. بسیاری از منابع کهن شیعیان[1] […]
بهره‌گیری امام سجّاد علیه السّلام از دعا
هنگامی که جامعه دچار انحراف شده، روحیه رفاه طلبی و دنیازدگی بر آن غلبه و فساد سیاسی و اخلاقی و اجتماعی آن را در محاصره قرار داده و از نظر سیاسی هیچ روزنه‌ای برای تنفس وجود نداشت، امام سجّاد علیه السّلام توانست از دعا برای بیان بخشی ازعقاید خود استفاده کند و بار دیگر تحرّکی در جامعه برای توجه به معرفت و عبادت و بندگی خداوند ایجاد کند.همچنین از دیگر فعالیت های امام می توان توجه به بردگان و آموزش آن ها را اشاره کرد.
برخوردهای امام با امویان
اولین برخورد امام با حاکمان اموی پس از واقعه کربلا در رویارویی با عبید اللّه بن زیاد بود. ابن زیاد نام او را پرسید. امام خود را علی معرفی کرد. ابن زیاد گفت مگر خداوند علی بن الحسین را نکشت؟ امام پاسخ داد: برادری داشتم که مردم او را کشتند. ابن زیاد گفت: خداوند او را کشت، امام سجّاد گفت: اللّه یتوفی الأنفس حسین موتها. استدلال امام اشاره به این سخن بوده که آنها برادرش را کشتند و خداوند او را قبض روح کرد. ابن زیاد خواست او را بکشد که با اقدام شجاعانه حضرت زینب علیها السّلام از این کار منصرف گردید.
امام سجّاد علیه السّلام و شیعیان
در واپسین روز واقعه کربلا، شیعیان در بدترین شرایط، از لحاظ کمی و کیفی و نیز موقعیت سیاسی و اعتقادی، قرار گرفتند. کوفه، که مرکز گرایشهای شیعی بود، تبدیل به مرکزی جهت سرکوبی شیعه گردید. شیعیان واقعی امام حسین علیه السّلام، که در مدینه و مکه بوده و یا موفق شده بودند که از کوفه به او ملحق شوند، در کربلا به شهادت رسیدند. گرچه بسیاری هنوز در کوفه بودند، امّا تحت شرایط سختی که ابن زیاد در کوفه به وجود آورده بود، جرأت ابراز وجود نداشتند.